karcić

  • wyrażać niezadowolenie z czyjegoś niewłaściwego postępowania, słowami, spojrzeniem lub w inny sposób
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Relacje międzyludzkie

    określenia relacji międzyludzkich

    • Bóg, matka, ojciec karci
    • karcić dziecko, syna
    • karcić spojrzeniem, jakimiś słowami, wzrokiem
    • karcić w myślach, w jakichś słowach
    • karcić za przewinienia, za złe zachowanie
    • karcić dotkliwie, surowo
    • musieć, próbować karcić
    • karcić i ćwiczyć, karcić i napominać; kochać i karcić, potępiać i karcić, pouczać i karcić
  • Psy szły ciche i spokojne, gdy czasem któryś szarpnął smycz lub zawarczał, Pasterz karcił go natychmiast, słowem spokojnym, wręcz delikatnym.

    źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

    Mama kładzie Antoniego do wanienki, razem chlapią, podrygują, pokrzykują. [...] Ciotka karci: - Nauczysz go niegrzeczności, złap go za ręce, żeby nie chlapał.

    źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: My i nasze ono, 2004, Polityka nr 2484

    Jeszcze przez wiele lat zbiegałem na dół, dudniąc po żelaznych schodach, ale już nigdy nikt mnie nie karcił, że robię za dużo hałasu.

    źródło: NKJP: Zdzisław Szczepaniak: Dziewczyna z Trogiru i inne opowiadania, 2005

    Traktowano mnie dobrze, bo szybko nauczyłam się „kapować” po niemiecku, więc rozumiałam, czego ode mnie żądają i nie było mnie za co karcić.

    źródło: NKJP: A. Fidrysiak: Hitlerjugendschule w bądkowskich lasach, Tygodnik Ciechanowski, 2005-09-01

    Dzieci są wychowywane na osoby posłuszne, osoby, które przywykły do tego, że są karcone, że się na nie krzyczy i że powinny być uległe.

    źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 07.02.1997

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. karcę
    karcimy
    2 os. karcisz
    karcicie
    3 os. karci
    karcą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. karciłem
    +(e)m karcił
    karciłam
    +(e)m karciła
    karciłom
    +(e)m karciło
    karciliśmy
    +(e)śmy karcili
    karciłyśmy
    +(e)śmy karciły
    2 os. karciłeś
    +(e)ś karcił
    karciłaś
    +(e)ś karciła
    karciłoś
    +(e)ś karciło
    karciliście
    +(e)ście karcili
    karciłyście
    +(e)ście karciły
    3 os. karcił
    karciła
    karciło
    karcili
    karciły

    bezosobnik: karcono

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę karcił
    będę karcić
    będę karciła
    będę karcić
    będę karciło
    będę karcić
    będziemy karcili
    będziemy karcić
    będziemy karciły
    będziemy karcić
    2 os. będziesz karcił
    będziesz karcić
    będziesz karciła
    będziesz karcić
    będziesz karciło
    będziesz karcić
    będziecie karcili
    będziecie karcić
    będziecie karciły
    będziecie karcić
    3 os. będzie karcił
    będzie karcić
    będzie karciła
    będzie karcić
    będzie karciło
    będzie karcić
    będą karcili
    będą karcić
    będą karciły
    będą karcić

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. karćmy
    2 os. karć
    karćcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. karciłbym
    bym karcił
    karciłabym
    bym karciła
    karciłobym
    bym karciło
    karcilibyśmy
    byśmy karcili
    karciłybyśmy
    byśmy karciły
    2 os. karciłbyś
    byś karcił
    karciłabyś
    byś karciła
    karciłobyś
    byś karciło
    karcilibyście
    byście karcili
    karciłybyście
    byście karciły
    3 os. karciłby
    by karcił
    karciłaby
    by karciła
    karciłoby
    by karciło
    karciliby
    by karcili
    karciłyby
    by karciły

    bezosobnik: karcono by

    bezokolicznik: karcić

    imiesłów przysłówkowy współczesny: karcąc

    gerundium: karcenie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: karcący

    imiesłów przymiotnikowy bierny: karcony

    odpowiednik aspektowy: skarcić

  • bez ograniczeń + karcić +
    KOGO + (za CO)
    bez ograniczeń + karcić +
    KOGO + MOWA WPROST
    bez ograniczeń + karcić +
    że ZDANIE
  • psł. *karъtiti 'ganić, napominać'

CHRONOLOGIZACJA:
2 połowa XVII w., Bańk
XV w., Bor
Data ostatniej modyfikacji: 21.09.2015