cudzołożyć

  • przest.  mieć stosunki płciowe z kimś, z kim się nie jest w związku małżeńskim
  • Współcześnie używane zwykle w kontekstach związanych z religią.

  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

    seksualność

  • hiperonimy:  grzeszyć
  • Większość religii nie pozwala kraść, zabijać ani cudzołożyć.

    źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza, 1996-07-17

    Tu omawiano też wielkie skandale i katastrofy. No i wreszcie tutaj można było dowiedzieć się, kto umarł, komu urodziło się dziecko, kto z kim cudzołoży, a kto zwariował, bo i takie rzeczy zdarzały się w tym niewielkim miasteczku.

    źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Sezon na papierówki, 2003

    - Nie traktuj tego tak wąsko - powiedział z ironią. - Nie macie ślubu kościelnego, więc z nim też cudzołożysz.

    źródło: NKJP: Maria Nurowska: Listy miłości, 2008

    Mówił o dekalogu. [...] Pytał – co się stało z przykazaniem „nie cudzołóż”?

    źródło: NKJP: Zygmunt Chabowski: Był pielgrzymem, jednym z nas..., Dziennik Łódzki, 2005-04-04

    Sam św. Wojciech o mało nie przypłacił własnym życiem próby ratowania cudzołożnicy, być może uważając karę śmierci za niewspółmierną z grzechem cudzołożenia.

    źródło: NKJP: Michał Rożek: Cudzołóstwo, Dziennik Polski, 2005-03-19

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. cudzołożę
    cudzołożymy
    2 os. cudzołożysz
    cudzołożycie
    3 os. cudzołoży
    cudzołożą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. cudzołożyłem
    +(e)m cudzołożył
    cudzołożyłam
    +(e)m cudzołożyła
    cudzołożyłom
    +(e)m cudzołożyło
    cudzołożyliśmy
    +(e)śmy cudzołożyli
    cudzołożyłyśmy
    +(e)śmy cudzołożyły
    2 os. cudzołożyłeś
    +(e)ś cudzołożył
    cudzołożyłaś
    +(e)ś cudzołożyła
    cudzołożyłoś
    +(e)ś cudzołożyło
    cudzołożyliście
    +(e)ście cudzołożyli
    cudzołożyłyście
    +(e)ście cudzołożyły
    3 os. cudzołożył
    cudzołożyła
    cudzołożyło
    cudzołożyli
    cudzołożyły

    bezosobnik: cudzołożono

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę cudzołożył
    będę cudzołożyć
    będę cudzołożyła
    będę cudzołożyć
    będę cudzołożyło
    będę cudzołożyć
    będziemy cudzołożyli
    będziemy cudzołożyć
    będziemy cudzołożyły
    będziemy cudzołożyć
    2 os. będziesz cudzołożył
    będziesz cudzołożyć
    będziesz cudzołożyła
    będziesz cudzołożyć
    będziesz cudzołożyło
    będziesz cudzołożyć
    będziecie cudzołożyli
    będziecie cudzołożyć
    będziecie cudzołożyły
    będziecie cudzołożyć
    3 os. będzie cudzołożył
    będzie cudzołożyć
    będzie cudzołożyła
    będzie cudzołożyć
    będzie cudzołożyło
    będzie cudzołożyć
    będą cudzołożyli
    będą cudzołożyć
    będą cudzołożyły
    będą cudzołożyć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. cudzołóżmy
    2 os. cudzołóż
    cudzołóżcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. cudzołożyłbym
    bym cudzołożył
    cudzołożyłabym
    bym cudzołożyła
    cudzołożyłobym
    bym cudzołożyło
    cudzołożylibyśmy
    byśmy cudzołożyli
    cudzołożyłybyśmy
    byśmy cudzołożyły
    2 os. cudzołożyłbyś
    byś cudzołożył
    cudzołożyłabyś
    byś cudzołożyła
    cudzołożyłobyś
    byś cudzołożyło
    cudzołożylibyście
    byście cudzołożyli
    cudzołożyłybyście
    byście cudzołożyły
    3 os. cudzołożyłby
    by cudzołożył
    cudzołożyłaby
    by cudzołożyła
    cudzołożyłoby
    by cudzołożyło
    cudzołożyliby
    by cudzołożyli
    cudzołożyłyby
    by cudzołożyły

    bezosobnik: cudzołożono by

    bezokolicznik: cudzołożyć

    imiesłów przysłówkowy współczesny: cudzołożąc

    gerundium: cudzołożenie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: cudzołożący

  • bez ograniczeń + cudzołożyć +
    z KIM
  • Zob. cudzy i łoże

CHRONOLOGIZACJA:
XV w., Bańk
Data ostatniej modyfikacji: 16.11.2014