gawędzić
-
prowadzić długą i swobodną rozmowę z osobą, którą się dobrze zna i jest się z nią w przyjaznych stosunkach
-
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Język
mówienie -
- panie gawędziły
- gawędzić wieczorami
- gawędzić o literaturze, o pogodzie; o (różnych) rzeczach, o (różnych) sprawach; o niczym, o wszystkim
- gawędzić przy kawie
- gawędzić z barmanem, z mężem; z kolegami, z przyjaciółmi, z sąsiadami
- gawędzić beztrosko, przyjaźnie, wesoło
- zacząć gawędzić
-
Spędziliśmy wspólnie miłe popołudnie, gawędząc o różnych sprawach.
źródło: NKJP: Beata Chomątowska: Samotnik ze Służewa, Dziennik Polski, 2005-03-04
Głowa rodziny prezentowała swoje wiersze, Robert przedstawił swój najnowszy tomik poezji pt.„Idem w Orawe”, a Marcin, etnolog, gawędził o rodzimej muzyce.
źródło: NKJP: (rom): Jednoczyć góralszczyznę, Gazeta Krakowska, 2003-08-13
Jeszcze będąc w liceum, lubiłem zachodzić do starej Brajny i gawędzić z nią o meblach i dawnych ich właścicielach.
źródło: NKJP: Mieczysław Jalowiecki: Na skraju imperium, 2005
[...] dwie lub trzy pielęgniarki gawędziły wesoło na korytarzu.
źródło: NKJP: Ślepy gniew pana prezydenta, Polityka, 2004-09-25
Przychodzą z termosami, panowie gawędzą o polityce [...], panie o chorobach.
źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Kolejka po dywany, Polityka, 2006-07-22
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. gawędzę
gawędzimy
2 os. gawędzisz
gawędzicie
3 os. gawędzi
gawędzą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. gawędziłem
+(e)m gawędził
gawędziłam
+(e)m gawędziła
gawędziłom
+(e)m gawędziło
gawędziliśmy
+(e)śmy gawędzili
gawędziłyśmy
+(e)śmy gawędziły
2 os. gawędziłeś
+(e)ś gawędził
gawędziłaś
+(e)ś gawędziła
gawędziłoś
+(e)ś gawędziło
gawędziliście
+(e)ście gawędzili
gawędziłyście
+(e)ście gawędziły
3 os. gawędził
gawędziła
gawędziło
gawędzili
gawędziły
bezosobnik: gawędzono
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę gawędził
będę gawędzić
będę gawędziła
będę gawędzić
będę gawędziło
będę gawędzić
będziemy gawędzili
będziemy gawędzić
będziemy gawędziły
będziemy gawędzić
2 os. będziesz gawędził
będziesz gawędzić
będziesz gawędziła
będziesz gawędzić
będziesz gawędziło
będziesz gawędzić
będziecie gawędzili
będziecie gawędzić
będziecie gawędziły
będziecie gawędzić
3 os. będzie gawędził
będzie gawędzić
będzie gawędziła
będzie gawędzić
będzie gawędziło
będzie gawędzić
będą gawędzili
będą gawędzić
będą gawędziły
będą gawędzić
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. gawędźmy
2 os. gawędź
gawędźcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. gawędziłbym
bym gawędził
gawędziłabym
bym gawędziła
gawędziłobym
bym gawędziło
gawędzilibyśmy
byśmy gawędzili
gawędziłybyśmy
byśmy gawędziły
2 os. gawędziłbyś
byś gawędził
gawędziłabyś
byś gawędziła
gawędziłobyś
byś gawędziło
gawędzilibyście
byście gawędzili
gawędziłybyście
byście gawędziły
3 os. gawędziłby
by gawędził
gawędziłaby
by gawędziła
gawędziłoby
by gawędziło
gawędziliby
by gawędzili
gawędziłyby
by gawędziły
bezosobnik: gawędzono by
bezokolicznik: gawędzić
imiesłów przysłówkowy współczesny: gawędząc
gerundium: gawędzenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. gawędzenie
gawędzenia
D. gawędzenia
gawędzeń
C. gawędzeniu
gawędzeniom
B. gawędzenie
gawędzenia
N. gawędzeniem
gawędzeniami
Ms. gawędzeniu
gawędzeniach
W. gawędzenie
gawędzenia
imiesłów przymiotnikowy czynny: gawędzący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. gawędzący
gawędzący
gawędzący
gawędzące
gawędząca
D. gawędzącego
gawędzącego
gawędzącego
gawędzącego
gawędzącej
C. gawędzącemu
gawędzącemu
gawędzącemu
gawędzącemu
gawędzącej
B. gawędzącego
gawędzącego
gawędzący
gawędzące
gawędzącą
N. gawędzącym
gawędzącym
gawędzącym
gawędzącym
gawędzącą
Ms. gawędzącym
gawędzącym
gawędzącym
gawędzącym
gawędzącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. gawędzący
gawędzący
gawędzące
gawędzące
D. gawędzących
gawędzących
gawędzących
gawędzących
C. gawędzącym
gawędzącym
gawędzącym
gawędzącym
B. gawędzących
gawędzących
gawędzących
gawędzące
N. gawędzącymi
gawędzącymi
gawędzącymi
gawędzącymi
Ms. gawędzących
gawędzących
gawędzących
gawędzących
-
+ gawędzić + (z KIM) + (o CZYM)Rzpl + gawędzić + (o CZYM) -
Od: daw. gawęda, gawędź 'pospólstwo, hołota' (zob. gawiedź), pierwotnie prawdopodobnie w zn. 'zachowywać się jak hałastra, gawiedź', skąd następnie 'przeszkadzać w jakimś zajęciu' > 'zajmować niepotrzebnie czas' > 'zajmować czas gadaniem, rozmową'.