zdobyć się
-
dokonać czegoś, co wymagało wielu starań lub pokonania wewnętrznego oporu
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia -
- człowiek zdobył się
- zdobyć się na jakiś akt, czyn, gest, krok..., na obiektywizm, na odwagę, na powiedzenie czegoś, na pytanie, na jakieś słowa, na szczerość, na śmiałość, na wysiłek, na jakieś wyznanie
- zdobyć się wreszcie, w końcu, z trudem
- móc, musieć, umieć zdobyć się; trzeba zdobyć się
-
- Czasem trudno jest zdobyć się na rozmowę wprost.
źródło: NKJP: Zofia Chądzyńska: Przez ciebie, Drabie!, 1969
- Zostawiłeś kartkę. Teraz chyba nie będziesz uciekał? - Zygmunt z trudem zdobył się na kpiarski ton.
źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003
Z trudem zdobyła się na uśmiech, gdy Brunner podtoczył się do niej z kieliszkiem.
źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 1967
Jest za słaby, nigdy nie zdobędzie się na uderzenie mnie w twarz.
źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997
- Wie pani, ja bardzo kochałem moją matkę. Dla niej zdobyłem się na wiele wyrzeczeń.
źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. zdobędę się
zdobędziemy się
2 os. zdobędziesz się
zdobędziecie się
3 os. zdobędzie się
zdobędą się
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zdobyłem się
+(e)m się zdobył
zdobyłam się
+(e)m się zdobyła
zdobyłom się
+(e)m się zdobyło
zdobyliśmy się
+(e)śmy się zdobyli
zdobyłyśmy się
+(e)śmy się zdobyły
2 os. zdobyłeś się
+(e)ś się zdobył
zdobyłaś się
+(e)ś się zdobyła
zdobyłoś się
+(e)ś się zdobyło
zdobyliście się
+(e)ście się zdobyli
zdobyłyście się
+(e)ście się zdobyły
3 os. zdobył się
zdobyła się
zdobyło się
zdobyli się
zdobyły się
bezosobnik: zdobyto się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. zdobądźmy się
2 os. zdobądź się
zdobądźcie się
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zdobyłbym się
bym się zdobył
zdobyłabym się
bym się zdobyła
zdobyłobym się
bym się zdobyło
zdobylibyśmy się
byśmy się zdobyli
zdobyłybyśmy się
byśmy się zdobyły
2 os. zdobyłbyś się
byś się zdobył
zdobyłabyś się
byś się zdobyła
zdobyłobyś się
byś się zdobyło
zdobylibyście się
byście się zdobyli
zdobyłybyście się
byście się zdobyły
3 os. zdobyłby się
by się zdobył
zdobyłaby się
by się zdobyła
zdobyłoby się
by się zdobyło
zdobyliby się
by się zdobyli
zdobyłyby się
by się zdobyły
bezosobnik: zdobyto by się
bezokolicznik: zdobyć się
imiesłów przysłówkowy uprzedni: zdobywszy się
gerundium: zdobycie się
liczba pojedyncza liczba mnoga M. zdobycie się
zdobycia się
D. zdobycia się
zdobyć się
C. zdobyciu się
zdobyciom się
B. zdobycie się
zdobycia się
N. zdobyciem się
zdobyciami się
Ms. zdobyciu się
zdobyciach się
W. zdobycie się
zdobycia się
odpowiednik aspektowy: zdobywać się
-
+ zdobyć się + na CO -
Zob. zdobyć
Na podstawie indeksu haseł.