stangret

  • służący, który kierował dawniej końmi zaprzężonymi do bryczki, karety lub podobnego pojazdu
  • Współcześnie wyraz bywa używany w odniesieniu do każdej osoby powożącej pojazdem konnym, zwłaszcza turystycznym.

  • [staŋgret] lub [stangret]

  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Tradycja

    świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

    • stangret powozu
    • stangret na koźle
    • syn stangreta
    • stangret czeka; rzucił, zabierał, zebrał lejce; osadzał, poganiał, zacinał, zatrzymywał konie; zaczął  coś  robić
    • kazać stangretowi  coś  zrobić
    • siedzieć na koźle obok stangreta
  • Karocą zaprzężoną w cztery konie, ze stangretem na koźle wybierał się pan na Borzestowie do Kościerzyny, Gdańska, a przede wszystkim do Zoppot, po szczęście.

    źródło: NKJP: Waldemar Borzestowski: Zawód: kapitalista, Dziennik Bałtycki, 2001-02-09

    Na koźle siedział wyprostowany jak struna stangret ubrany w granatową liberię z żółtymi, herbowymi guzikami. Cały zaprzęg począwszy od powozu, koni, uprzęży, a kończąc na najmniejszej sprzążce, lśnił czystością i porządkiem.

    źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Na skraju imperium, 2005

    Dziadek był stangretem księcia Sanguszki, a ojciec właścicielem najładniejszych koni w okolicy.

    źródło: NKJP: (JAS): Życie pełne pracy, Gazeta Krakowska, 2006-01-23

    Jeździliśmy po tym podwórzu oklep na spasionych siwych arabach z zaprzęgu prezydenckiego, na co nam pozwalali czasem stangreci w zamian za papierosy wynoszone przez nas z domu.

    źródło: NKJP: Monika Żeromska: Wspomnienia, 2007

    Żeby powozić dorożką, nie trzeba mieć prawa jazdy - podobnie jak na rower czy motorower. Przepisy mówią jedynie, że stangret musi być pełnoletni.

    źródło: NKJP: Elżbieta Borek: Stangret z zamiłowania, Dziennik Polski, 2008-09-27

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m1

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. stangret
    stangreci
    ndepr
    stangrety
    depr
    D. stangreta
    stangretów
    C. stangretowi
    stangretom
    B. stangreta
    stangretów
    N. stangretem
    stangretami
    Ms. stangrecie
    stangretach
    W. stangrecie
    stangreci
    ndepr
    stangrety
    depr
  • niem. Stangereiter

CHRONOLOGIZACJA:
1500, SStp
Data ostatniej modyfikacji: 12.03.2018