asesor

Od dziecka wszechstronnie utalentowany, pisarsko, muzycznie i malarsko z rozsądku wybrał studia prawnicze na uniwersytecie w rodzinnym Królewcu. Od roku 1801 piastował w Poznaniu urząd asesora [...].

źródło: NKJP: Wyrodne dzieci Temidy, Dziennik Polski, 2003-12-20

Nie wiemy wprawdzie, dlaczego mimo dobrych rodzinnych koneksji (był bratankiem biskupa) nie zrobił większej kariery ani na dworze, ani w Kościele, podczas gdy kilku jego kancelaryjnych kolegów osiągnęło godności biskupie, ale wykazywał dużą aktywność w życiu rycerskiej społeczności powiatu wiślickiego, uczestnicząc w sądach ziemskich jako świadek lub asesor.

źródło: NKJP: Helena Kręt: Śladami Świętej Jadwigi : Jadwiga i Jagiełło w Nowym Mieście Korczynie, 2008

[...] zasiadał w Kaliszu jako asesor sądu ziemskiego obok Wojciecha Malskiego pełniącego obowiązki wicekróla na Wielkopolskę.

źródło: NKJP: Alicja Szymczakowa: Szlachta sieradzka w XV w.: magnifici et generosi, 1998

Na czele powiatów stały urzędy ziemskie złożone z tzw. sprawnika ziemskiego (komisarza) i 2-3 asesorów, wybieranych przez szlachtę.

źródło: NKJP: Wojciech Witkowski: Historia administracji w Polsce 1764-1989, 2007

Zreorganizowane sądy asesorskie, osobne dla Korony i Litwy, były sądami najwyższymi dla miast i mieszczaństwa. Asesorami mieli być urzędnicy dworscy, częściowo senatorowie i posłowie.

źródło: NKJP: Urszula Augustyniak: Historia Polski 1572-1795, 2008