uniwersalia

Spór o uniwersalia rozgorzał w średniowieczu za sprawą Boecjusza, który postawił pytanie: czy kategorie mają swój niezależny byt jako gatunki rzeczy, czy też istnieją tylko jako znaki językowe?

źródło: NKJP: Internet

Stanowiskiem mniej skrajnym jest zapoczątkowany przez Arystotelesa realizm umiarkowany. Głosi on, że uniwersalia istnieją obiektywnie, ale nie samodzielnie, lecz jedynie jako własności konkretnych jednostkowych przedmiotów.

źródło: NKJP: Roman Murawski: Filozofia matematyki: zarys dziejów, 1986

Potrzebujemy teorii, która pozwoli nam myśleć w kategoriach pluralizmów i różnorodności, a nie jedności i uniwersaliów.

źródło: NKJP: Ryszard M. Machnikowski: Spór o relatywizm w XX - wiecznej socjologii wiedzy naukowej, 2003

Niewątpliwie Patoćkę należy zaliczyć do myślicieli zmagających się z uniwersaliami, nawet wtedy, gdy pisał o swoistych czeskich dylematach.

źródło: NKJP: Mariusz Surosz: Pepiki: dramatyczne stulecie Czechów, 2010

Nie da się udowodnić istnienia uniwersaliów towarzyszących płci, na pewno jednak istnieją wyjątkowo trwałe kulturowo wyrzeźbione właściwości psychiczne.

źródło: NKJP: Anna Nasiłowska: Sztuka kochania i odkochiwania, Polityka, 2008-06-28