sekstans

  • lotn.  żegl.  przyrząd zbudowany z lunetki, dwóch lusterek i ruchomego ramienia przesuwającego się po skali kątomierza, służący do ustalania pozycji obiektu pływającego lub latającego na podstawie pomiaru wysokości ciał niebieskich nad horyzontem
  • [ sekstans] lub [sekstãs]

  • CZŁOWIEK I TECHNIKA

    Urządzenia i maszyny

    rodzaje urządzeń i maszyn


    CZŁOWIEK I TECHNIKA

    Transport

    transport wodny


    CZŁOWIEK I TECHNIKA

    Transport

    transport powietrzny

  • synonimy:  sekstant
    • stare sekstansy
    • sekstans kapitana
    • sekstans oraz luneta; sekstans lub kompas
    • strata sekstansu; kolekcje sekstansów
    • sekstans przydaje się
    • przygotować; trzymać; wyjąć sekstans
    • wyposażyć kogoś; postukać, stukać, tłuc w sekstans
  • To takie ciekawe: poznawać zasady posługiwania się przyrządami, ułatwiającymi określenie położenia statku [...], kiedy na nic nie przyda się sekstans, pozwalający na odnalezienie się na bezmiarze wód według słońca.

    źródło: NKJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski: Cud w Esfahanie, 2001

    Nie zbłądzę, zresztą pozostaje słońce i gwiazdy. Tylko w filmowych kiczach strata sekstansu lub kompasu jest początkiem dramatu.

    źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985

    Fasady [...] zdobne w grawerowane srebrzyste szyldy, obiecywały fachowość i solidność o dwustuletniej tradycji [...], z modelami żaglowców, z pożółkłymi mapami nieba w dębowych ramach, z ustawionymi za szkłem kolekcjami starych sekstansów.

    źródło: NKJP: Magdalena Tulli: W czerwieni, 1998

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m3

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. sekstans
    sekstansy
    D. sekstansu
    sekstansów
    C. sekstansowi
    sekstansom
    B. sekstans
    sekstansy
    N. sekstansem
    sekstansami
    Ms. sekstansie
    sekstansach
    W. sekstansie
    sekstansy
  • łac. sextans 'szósta część'

CHRONOLOGIZACJA:
1683, Kart XVII-XVIII
Poświadczone jako nazwa własna.
Data ostatniej modyfikacji: 08.11.2015