czkać
-
wdychając gwałtownie powietrze, wydawać charakterystyczne odgłosy przypominające urywane okrzyki
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
czynności i stany fizjologiczne -
Dwóch facetów siedzi na płocie. Jeden z nich ma potworną czkawkę. Lecą bomby, walą się domy, a ten tylko czka i czka bez przerwy.
źródło: NKJP: Włodzimierz Jurasz: Siekiera, motyka, dowcip, szklanka..., Gazeta Krakowska, 2004-01-23
Kazio, któremu dwa dni później opowiedziałem o mojej przygodzie w metrze, aż czkawki dostał ze śmiechu. Śmiał się zresztą długo i szczerze, toteż kiedy wreszcie przestał czkać i się dławić, zaproponowałem, abyśmy uczcili mój spryt i zwycięstwo specjalnym piwem [...].
źródło: NKJP: Zdzisław Szczepaniak: Dziewczyna z Trogiru i inne opowiadania, 2005
Zaczął się dorabiać [...], zanosił złośliwym śmiechem, stroił pogardliwe miny i dożywiał w nocy po cichu, czkając i bekając z przeżarcia.
źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997
[...] podczas natrętnego czkania rośnie stężenie dwutlenku węgla w płucach.
źródło: NKJP: (KZ): Kiedy coś się odbija czkawką..., Dziennik Zachodni, 2006-01-07
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. czkam
czkamy
2 os. czkasz
czkacie
3 os. czka
czkają
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. czkałem
+(e)m czkał
czkałam
+(e)m czkała
czkałom
+(e)m czkało
czkaliśmy
+(e)śmy czkali
czkałyśmy
+(e)śmy czkały
2 os. czkałeś
+(e)ś czkał
czkałaś
+(e)ś czkała
czkałoś
+(e)ś czkało
czkaliście
+(e)ście czkali
czkałyście
+(e)ście czkały
3 os. czkał
czkała
czkało
czkali
czkały
bezosobnik: czkano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę czkał
będę czkać
będę czkała
będę czkać
będę czkało
będę czkać
będziemy czkali
będziemy czkać
będziemy czkały
będziemy czkać
2 os. będziesz czkał
będziesz czkać
będziesz czkała
będziesz czkać
będziesz czkało
będziesz czkać
będziecie czkali
będziecie czkać
będziecie czkały
będziecie czkać
3 os. będzie czkał
będzie czkać
będzie czkała
będzie czkać
będzie czkało
będzie czkać
będą czkali
będą czkać
będą czkały
będą czkać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. czkajmy
2 os. czkaj
czkajcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. czkałbym
bym czkał
czkałabym
bym czkała
czkałobym
bym czkało
czkalibyśmy
byśmy czkali
czkałybyśmy
byśmy czkały
2 os. czkałbyś
byś czkał
czkałabyś
byś czkała
czkałobyś
byś czkało
czkalibyście
byście czkali
czkałybyście
byście czkały
3 os. czkałby
by czkał
czkałaby
by czkała
czkałoby
by czkało
czkaliby
by czkali
czkałyby
by czkały
bezosobnik: czkano by
bezokolicznik: czkać
imiesłów przysłówkowy współczesny: czkając
gerundium: czkanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. czkanie
czkania
D. czkania
czkań
C. czkaniu
czkaniom
B. czkanie
czkania
N. czkaniem
czkaniami
Ms. czkaniu
czkaniach
W. czkanie
czkania
imiesłów przymiotnikowy czynny: czkający
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. czkający
czkający
czkający
czkające
czkająca
D. czkającego
czkającego
czkającego
czkającego
czkającej
C. czkającemu
czkającemu
czkającemu
czkającemu
czkającej
B. czkającego
czkającego
czkający
czkające
czkającą
N. czkającym
czkającym
czkającym
czkającym
czkającą
Ms. czkającym
czkającym
czkającym
czkającym
czkającej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. czkający
czkający
czkające
czkające
D. czkających
czkających
czkających
czkających
C. czkającym
czkającym
czkającym
czkającym
B. czkających
czkających
czkających
czkające
N. czkającymi
czkającymi
czkającymi
czkającymi
Ms. czkających
czkających
czkających
czkających
odpowiednik aspektowy: czknąć
-
psł. *čьkati 'uderzać, stukać; czkać'
Od XV w. szczkać .