kocmołuch

  • pot.  pogard.  osoba zaniedbana i brudna
  • Wyraz bywa używany zwłaszcza w odniesieniu do kobiety.

  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Określenia fizyczności człowieka

    wygląd

  • synonimy:  kopciuch
  • Na podwórku Osterhoffa zjawia się dziewczyna, którą już parę razy tam widział; właściwie dziewczynka, bo ileż ona może mieć lat? Najwyżej piętnaście. Taki mały kocmołuch w starych dżinsach, boso, z wiecznie brudnymi nogami, kręcący się po obejściu, a to pranie wiesza, a to króliki karmi.

    źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

    Gdyby przyszło mi prać ręcznie i prasować po kilkanaście pieluch dziennie nie tylko mieszkanie wyglądałoby na zaniedbane, ale i ja sama przeistoczyłabym się w kocmołucha.

    źródło: NKJP: Marta Bizoń: Mama na baterię, Gazeta Krakowska, 2003-11-25

    - Zauważyłam, że wszystkie wyglądamy jak kocmołuchy. Spodnie, swetry, zero dekoltów, na czarno. Jak najbrzydziej.

    źródło: NKJP: Internet

    Przez pół wieku przeszedł 250 swoistych reinkarnacji – żył w różnych epokach i środowiskach; u boku pięknych kobiet i kocmołuchów. Prawdą jest, że częściej bywał arystokratą – pieniądza lub ducha – niż żebrakiem, ale do takich ról predestynowała go natura.

    źródło: NKJP: Henryka Wach-Malicka: Co wieczór inne życie, Dziennik Zachodni, 2006-05-27

    W latach 90-tych, po otwarciu granicy, przybyła do nas nowa generacja skośnookich. Na żebry. Stoją w podziemnym przejściu opodal Dworca Centralnego i grają. Kocmołuchy. Zupełnie niepodobni do swych schludnych ojców obserwowanych przeze mnie w Krakowie, 20 lat przedtem. A co do grania - pożal się Boże.

    źródło: NKJP: Antoni Kawczyński: Żółta rasa (3), Mazowieckie To i Owo, 2002-02-19

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m1, m2

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. kocmołuch
    kocmołuchowie
    kocmołuchy
    ndepr
    kocmołuchy
    depr
    D. kocmołucha
    kocmołuchów
    C. kocmołuchowi
    kocmołuchom
    B. kocmołucha
    kocmołuchów
    kocmołuchy
    N. kocmołuchem
    kocmołuchami
    Ms. kocmołuchu
    kocmołuchach
    W. kocmołuchu
    kocmołuchowie
    kocmołuchy
    ndepr
    kocmołuchy
    depr
  • st.pol. kosm 'kosmyk, pasemko włosów'

    Od st.pol. kosm utworzono przy pomocy przyr. -ola wyraz *kosmola > kocmola pol. dial. 'brudna dziewczyna', rozszerzony następnie wtórnie przyr. -uch. Możliwa też adideacja do pol. smolić 'smarować smołą, brudzić, walać', smoluch 'brudas' (Sław.).

CHRONOLOGIZACJA:
1854, "Biblioteka Warszawska", t. 2, 1854.
Data ostatniej modyfikacji: 13.05.2017