winić

  • uważać, że właśnie dana osoba ponosi winę za coś albo że coś złego stało się z właśnie z określonej przyczyny, a nie innej
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Relacje międzyludzkie

    określenia relacji międzyludzkich

  • synonimy:  obwiniać
    • winić dyrekcję, lekarzy, ludzi, media, młodzież, organizatorów, rząd, siebie, władze, wszystkich
    • winić za grzechy, za porażkę, za śmierć, za wypadek, za wszystko, za zło
    • winić najbardziej
    • móc, zacząć winić; trudno winić
  • Facet jest wciąż rozdrażniony, wini za wszystko swoje otoczenie, głównie zaś żonę.

    źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wychowanie seksualne dla klasy wyższej, średniej i niższej, 1999

    Za swoje omdlenie winiła zmianę powietrza i emocje związane z podróżą; nie przyszło jej do głowy, że w grę może wchodzić coś więcej.

    źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

    Przedstawiciele kadry kierowniczej winili o utratę pracy siebie, a szeregowi pracownicy czynniki zewnętrzne.

    źródło: NKJP: Jolanta Grotowska-Leder: Fenomen wielkomiejskiej biedy: od pizodu do underclass, 2002

    Część pielęgniarek w akcie desperacji skierowało wnioski do komornika. Trudno je winić, że nie mając za co żyć, wszelkimi sposobami próbują odzyskać należne pieniądze.

    źródło: NKJP: (PEKA): Dziś referendum, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-03-04

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. winię
    winimy
    2 os. winisz
    winicie
    3 os. wini
    winią

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. winiłem
    +(e)m winił
    winiłam
    +(e)m winiła
    winiłom
    +(e)m winiło
    winiliśmy
    +(e)śmy winili
    winiłyśmy
    +(e)śmy winiły
    2 os. winiłeś
    +(e)ś winił
    winiłaś
    +(e)ś winiła
    winiłoś
    +(e)ś winiło
    winiliście
    +(e)ście winili
    winiłyście
    +(e)ście winiły
    3 os. winił
    winiła
    winiło
    winili
    winiły

    bezosobnik: winiono

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę winił
    będę winić
    będę winiła
    będę winić
    będę winiło
    będę winić
    będziemy winili
    będziemy winić
    będziemy winiły
    będziemy winić
    2 os. będziesz winił
    będziesz winić
    będziesz winiła
    będziesz winić
    będziesz winiło
    będziesz winić
    będziecie winili
    będziecie winić
    będziecie winiły
    będziecie winić
    3 os. będzie winił
    będzie winić
    będzie winiła
    będzie winić
    będzie winiło
    będzie winić
    będą winili
    będą winić
    będą winiły
    będą winić

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. wińmy
    2 os. wiń
    wińcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. winiłbym
    bym winił
    winiłabym
    bym winiła
    winiłobym
    bym winiło
    winilibyśmy
    byśmy winili
    winiłybyśmy
    byśmy winiły
    2 os. winiłbyś
    byś winił
    winiłabyś
    byś winiła
    winiłobyś
    byś winiło
    winilibyście
    byście winili
    winiłybyście
    byście winiły
    3 os. winiłby
    by winił
    winiłaby
    by winiła
    winiłoby
    by winiło
    winiliby
    by winili
    winiłyby
    by winiły

    bezosobnik: winiono by

    bezokolicznik: winić

    imiesłów przysłówkowy współczesny: winiąc

    gerundium: winienie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: winiący

    imiesłów przymiotnikowy bierny: winiony

    odpowiednik aspektowy: obwinić

  • bez ograniczeń + winić +
    KOGO/CO + (za CO | o CO)
    bez ograniczeń + winić +
    KOGO/CO + (że ZDANIE)
  • psł. *viniti, *vińǫ 'obarczać winą, uważać za winnego, oskarżać'

    Od:  wina  (zob.)

CHRONOLOGIZACJA:
XV w., SStp
Data ostatniej modyfikacji: 06.06.2016