matołek

  • pot.  pejorat.  wyraz używany zamiast wyrazu matoł, kiedy mówiący chce złagodzić negatywną ocenę osoby, do której się odnosi
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Działalność intelektualna człowieka

    określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

  • synonimy:  kołek
    tępak
    tuman
  • Dzieci to nie są małe matołki o ludzkich kształtach, to nie są miniaturki Normalnych Ludzi (tj. Dorosłych), tyle że bez rozumu i bez powagi. Nic podobnego!

    źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Frywolitki, Tygodnik Powszechny, nr 47, 1994

    Ale żeby nie uchodzić za zupełnego matołka, trzeba było coś powiedzieć.

    źródło: NKJP: Ludwik Jerzy Kern: Ferdynand Wspaniały, 1963

    - Sam się przymknij, matołku, bo zaraz powiem głośno, kim ty jesteś

    źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m1

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. matołek
    matołkowie
    ndepr
    matołki
    depr
    D. matołka
    matołków
    C. matołkowi
    matołkom
    B. matołka
    matołków
    N. matołkiem
    matołkami
    Ms. matołku
    matołkach
    W. matołku
    matołkowie
    ndepr
    matołki
    depr
  • Pochodzenie niejasne; dawniej w rodzaju żeńskim matułka (1532) i matołka (1564) jako ludowa nazwa złośliwego karła (krasnoludka) psocącego nocą; potem (XVII - XVIII w.) matołka to 'człowiek mały, szpetny, głupkowaty'; w drugiej połowie XIX wieku nastąpiło wznowienie wyrazu w rodzaju męskim w znaczeniu 'nieuk, półgłówek; kretyn' (Bańk)

CHRONOLOGIZACJA:
1902, SJPWar
Za wcześniejsze matołka.
FRAZEOLOGIZMY:
Data ostatniej modyfikacji: 19.07.2016