porucznik

  • osoba zajmująca w hierarchii wojskowej pozycję wyższą niż podporucznik, a niższą niż kapitan
  • Jeżeli wyrazu  porucznik  używamy w odniesieniu do kobiety, we wszystkich kontekstach może występować forma równokształtna z M. lp., a wyraz może przyłączać formy żeńskie czasownika i przymiotnika, np.  porucznik przyszła ,  spotkanie z nową porucznik, Anną Kowalską . Może też zostać zachowana odmiana i składnia charakterystyczna dla rzeczowników rodzaju m1, np.:  spotkanie z nowym porucznikiem, Alicją Kowalską .

  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Wojsko i wojna

    osoby związane z wojskiem i wojną

  • hiperonimy:  oficer
    • amerykański, niemiecki, polski...; młody porucznik
    • porucznik Filipiak, Jarosiński, Wojtczak...
    • porucznik artylerii, lotnictwa, marynarki wojennej, rezerwy
    • kapitan i porucznik
    • obywatel, pan, towarzysz porucznik
    • mundur; rozkaz; oddział; stopień; (groźny, ostry) głos porucznika
    • awans na porucznika
    • porucznik dowodzi kimś/czymś; zginął
    • awansować na porucznika
  • Dowodzący w Kisunach porucznik Burakowski korzystał z wieży jedynie podczas inspekcji, czyli najwyżej raz w tygodniu.

    źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

    Potem przychodzi front serbski, włoski, przychodzi awans na podporucznika, zaś niedługo potem – porucznika.

    źródło: NKJP: redakcja: Tajemnice generała Karcza, Tygodnik Ciechanowski, 2005-02-02

    [...] zagadnął spotkanego przed miastem oficera:
    - Panie poruczniku jakie to miasto widać? Na to oficer:
    - Jestem pułkownikiem, nie porucznikiem!

    źródło: NKJP: Internet

    [...] na odstrzał idą szeregowcy, a nie sierżanci, porucznicy, nie wspominając już o kapitanach.

    źródło: NKJP: Matt Murray: Na Wall Street poleciały głowy, Gazeta Wyborcza, 1995-01-02

    Narada [...] generalskich pretorianów Himmlera zakończyła się decyzją: przebieramy się w mundury Wehrmachtu, przyszywamy dystynkcje poruczników i kapitanów rezerwy oraz poddajemy się aliantom wraz z armią marszałka lotnictwa Alfreda Kesselringa!

    źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m1

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. porucznik
    porucznicy
    ndepr
    poruczniki
    depr
    D. porucznika
    poruczników
    C. porucznikowi
    porucznikom
    B. porucznika
    poruczników
    N. porucznikiem
    porucznikami
    Ms. poruczniku
    porucznikach
    W. poruczniku
    porucznicy
    ndepr
    poruczniki
    depr
  • st.czes. poručník '(prawny) zastępca, pełnomocnik'

    Forma staroczeska od czasownika poručiti 'powierzyć, przekazać, dać pod opiekę'; zob.  poruczyć 

CHRONOLOGIZACJA:
SPXVI
SKN
SJPXVII
STR
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
Data ostatniej modyfikacji: 25.07.2011