żeliwo
-
techn. stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, otrzymywany w wyniku przetopienia surówki z dodatkiem złomu
-
CZŁOWIEK I TECHNIKA
Przemysł
materiały używane w przemyśle -
hiperonimy: stop I
-
- płynne żeliwo
- żeliwo, stal; stal i żeliwo
- obróbka wstępna, produkcja; odlewnia żeliwa
- odlew, wyroby z żeliwa
- odlany/odlewany, wykonany z żeliwa
-
Grzejniki są zwykle wykonane z żeliwa, czyli lanego żelaza, ale można je wyrabiać także z porcelany.
źródło: NKJP: Witold Szołginia: Czy sufit może być piecem, Kalejdoskop Techniki, nr 1 (261), 1979
Żeliwo jest surowcem poszukiwanym przez złomiarzy. Dlatego decydując się na żeliwne meble, latarnie czy inne ozdoby warto dobrze zabezpieczyć ogród.
źródło: NKJP: (PARA): Koniec boiska, Trybuna Śląska, 2004-08-10
Przetrwał okazały dom, w którym kiedyś mieszkał John Baildon [...], w jednym z budynków zachowały się wspaniałe, odlane w żeliwie schody, majstersztyk dowodzący nadzwyczajnych umiejętności dawnych rzemieślników.
źródło: NKJP: Fabryka pomników, Dziennik Polski, 2003-05-31
Podczas wytopu obsługa pieca stwierdziła zakłócenia w procesie produkcyjnym. Pracownicy odcięli dopływ powietrza do pieca i podjęli decyzję o awaryjnym spuszczeniu surówki. W niecce, do której spuszczono płynny metal, prawdopodobnie znajdowała się woda. Ogromna różnica temperatur wywołała eksplozję. W jej wyniku siedem znajdujących się w pobliżu osób zostało poparzonych rozpryskami płynnego żeliwa.
źródło: NKJP: (zet): Poparzeni żeliwem, Dziennik Bałtycki, 2011
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
liczba pojedyncza liczba mnoga M. żeliwo
żeliwa
D. żeliwa
żeliw
C. żeliwu
żeliwom
B. żeliwo
żeliwa
N. żeliwem
żeliwami
Ms. żeliwie
żeliwach
W. żeliwo
żeliwa
Inne uwagi
Zwykle lp
-
Wyraz powstały przez skrócenie podstawowego żelaziwo 'kawałki żelaza, przedmioty żelazne' (rzeczownik zbiorowy z przyrostkiem -iwo, utworzony jak mięsiwo ).