rozpasać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

pot. pozwolić, by ktoś przyzwyczaił się do otrzymywania pewnych korzyści, które wcale nie należą mu się w sposób stały

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Cytaty

Hitlera rozpasała Europa, która milczeniem przyzwalała na jego wybryki.

źródło: NKJP: Internet

[...] rozpasali ich socjalami za ilość dzieci, to nie opłaca się im pracować [...].

źródło: Internet: c64scene.pl

[...] turyści ich rozpasali do tego stopnia, że za przyniesienie kawy oczekują napiwku...

źródło: Internet: holidaycheck.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozpasam rozpaszę	rozpasamy rozpaszemy
2 os.	rozpasasz rozpaszesz	rozpasacie rozpaszecie
3 os.	rozpasa rozpasze	rozpasają rozpaszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozpasałem +(e)m rozpasał	rozpasałam +(e)m rozpasała	rozpasałom +(e)m rozpasało	rozpasaliśmy +(e)śmy rozpasali	rozpasałyśmy +(e)śmy rozpasały
2 os.	rozpasałeś +(e)ś rozpasał	rozpasałaś +(e)ś rozpasała	rozpasałoś +(e)ś rozpasało	rozpasaliście +(e)ście rozpasali	rozpasałyście +(e)ście rozpasały
3 os.	rozpasał	rozpasała	rozpasało	rozpasali	rozpasały

bezosobnik: rozpasano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozpasajmy rozpaszmy
2 os.	rozpasaj rozpasz	rozpasajcie rozpaszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozpasałbym bym rozpasał	rozpasałabym bym rozpasała	rozpasałobym bym rozpasało	rozpasalibyśmy byśmy rozpasali	rozpasałybyśmy byśmy rozpasały
2 os.	rozpasałbyś byś rozpasał	rozpasałabyś byś rozpasała	rozpasałobyś byś rozpasało	rozpasalibyście byście rozpasali	rozpasałybyście byście rozpasały
3 os.	rozpasałby by rozpasał	rozpasałaby by rozpasała	rozpasałoby by rozpasało	rozpasaliby by rozpasali	rozpasałyby by rozpasały

bezosobnik: rozpasano by

bezokolicznik: rozpasać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

rozpasawszy

gerundium: rozpasanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozpasanie	rozpasania
D.	rozpasania	rozpasań
C.	rozpasaniu	rozpasaniom
B.	rozpasanie	rozpasania
N.	rozpasaniem	rozpasaniami
Ms.	rozpasaniu	rozpasaniach
W.	rozpasanie	rozpasania

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozpasany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozpasany	rozpasany	rozpasany	rozpasane	rozpasana
D.	rozpasanego	rozpasanego	rozpasanego	rozpasanego	rozpasanej
C.	rozpasanemu	rozpasanemu	rozpasanemu	rozpasanemu	rozpasanej
B.	rozpasanego	rozpasanego	rozpasany	rozpasane	rozpasaną
N.	rozpasanym	rozpasanym	rozpasanym	rozpasanym	rozpasaną
Ms.	rozpasanym	rozpasanym	rozpasanym	rozpasanym	rozpasanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozpasani	rozpasani	rozpasane	rozpasane
D.	rozpasanych	rozpasanych	rozpasanych	rozpasanych
C.	rozpasanym	rozpasanym	rozpasanym	rozpasanym
B.	rozpasanych	rozpasanych	rozpasanych	rozpasane
N.	rozpasanymi	rozpasanymi	rozpasanymi	rozpasanymi
Ms.	rozpasanych	rozpasanych	rozpasanych	rozpasanych

Składnia

	+	rozpasać	+	KOGO
	+	rozpasać	+	(CZYM)

Pochodzenie

Z pierwotnego znaczenia 'rozpiąć pas' wtórne 'rozpuścić, rozpętać'; od st.pol. pasać < psł. *pojasati 'przepasać, przewiązać' (z przedrostkiem *po- od *jasati 'przepasywać, przewiązywać').