nowomowa

Nowomowa jest językiem nakazu. W społeczeństwie pluralistycznym traci rację bytu - mówi Michał Głowiński.

źródło: NKJP: Michał Cichy: Martwy język, Gazeta Wyborcza, 1997-10-15

Patriotyzm w komunistycznej nowomowie utożsamiano z lojalnością wobec władzy; o opozycji demokratycznej nie mówiono inaczej niż z pogardą, jako o „zdrajcach”, „prowokatorach” i „sprzedawczykach”.

źródło: NKJP: Agnieszka Graff: Rykoszetem. Rzecz o płci, seksualności i narodzie, 2008

Istotną cechą nowomowy jest to, by eliminować jak najwięcej niepotrzebnych lub niekorzystnych z punktu widzenia ideologii państwowej wyrazów przez zastąpienie ich sztucznymi, ale poprawnymi ekwiwalentami.

źródło: NKJP: Marek Książek: Jak się mówi w klubach i na salonach, Gazeta Krakowska, 2005-09-30

Nowomowa, by nabrać urzędowej mocy, musi w pewnej przynajmniej mierze być inną mową. Czasem przybiera to postać groteskową, zwłaszcza wówczas, gdy normalne polskie słowo zastąpione zostaje innym, wymyślnym, choć zbytecznym i niezgodnym z polską tradycją językową [...].

źródło: NKJP: Michał Głowiński: Czy nowa polszczyzna?, Polityka nr 25, 1980

Raporty instruktorów pisane były mieszaniną języka potocznego i nowomowy. To właśnie ta nowomowa stanowi jedno z najważniejszych utrudnień w analizowaniu dokumentów komunistycznych. Charakteryzuje się niejasnym i nieporadnym słownictwem, nie sprzyjającym odzwierciedlaniu rzeczywistości.

źródło: NKJP: Joanna Kochanowicz: ZMP w terenie: stalinowska próba modernizacji opornej rzeczywistości, 2000