grabieć

  • o rękach lub palcach: pod wpływem zimna tracić czucie i możność sprawnego wykonywania ruchów
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

    czynności i stany fizjologiczne


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Określenia fizyczności człowieka

    sprawność i wydolność organizmu

  • synonimy:  kostnieć
    hiperonimy:  drętwieć
    • dłonie, palce, ręce grabieją
    • grabieć z zimna
  • W domu zimno, choć ogrzewanie działa. Ręce grabieją, więc siedzę w swetrach i wełnianych rzeczach.

    źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006

    Za kołnierz leje się zimny deszcz i grabieją dłonie.

    źródło: NKJP: Daniel Odija: Kronika umarłych, 2010

    Kurczowo na drążku zaciśnięte palce grabieją z zimna i bolą.

    źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005

    Ręce mi grabiały, bo nie miałem rękawiczek, w butach też zrobiło mi się zaraz mokro, bo podeszwy były już przetarte, a nie było za co podzelować.

    źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

    Ale dykta była za mała dla nas trzech i zawsze komuś jakaś część ciała wystawała, a ręce grabiały od trzymania jej nad głową.

    źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. grabieję
    grabiejemy
    2 os. grabiejesz
    grabiejecie
    3 os. grabieje
    grabieją

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. grabiałem
    +(e)m grabiał
    grabiałam
    +(e)m grabiała
    grabiałom
    +(e)m grabiało
    grabieliśmy
    +(e)śmy grabieli
    grabiałyśmy
    +(e)śmy grabiały
    2 os. grabiałeś
    +(e)ś grabiał
    grabiałaś
    +(e)ś grabiała
    grabiałoś
    +(e)ś grabiało
    grabieliście
    +(e)ście grabieli
    grabiałyście
    +(e)ście grabiały
    3 os. grabiał
    grabiała
    grabiało
    grabieli
    grabiały

    bezosobnik: grabiano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę grabiał
    będę grabieć
    będę grabiała
    będę grabieć
    będę grabiało
    będę grabieć
    będziemy grabieli
    będziemy grabieć
    będziemy grabiały
    będziemy grabieć
    2 os. będziesz grabiał
    będziesz grabieć
    będziesz grabiała
    będziesz grabieć
    będziesz grabiało
    będziesz grabieć
    będziecie grabieli
    będziecie grabieć
    będziecie grabiały
    będziecie grabieć
    3 os. będzie grabiał
    będzie grabieć
    będzie grabiała
    będzie grabieć
    będzie grabiało
    będzie grabieć
    będą grabieli
    będą grabieć
    będą grabiały
    będą grabieć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. grabiejmy
    2 os. grabiej
    grabiejcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. grabiałbym
    bym grabiał
    grabiałabym
    bym grabiała
    grabiałobym
    bym grabiało
    grabielibyśmy
    byśmy grabieli
    grabiałybyśmy
    byśmy grabiały
    2 os. grabiałbyś
    byś grabiał
    grabiałabyś
    byś grabiała
    grabiałobyś
    byś grabiało
    grabielibyście
    byście grabieli
    grabiałybyście
    byście grabiały
    3 os. grabiałby
    by grabiał
    grabiałaby
    by grabiała
    grabiałoby
    by grabiało
    grabieliby
    by grabieli
    grabiałyby
    by grabiały

    bezosobnik: grabiano by

    bezokolicznik: grabieć

    imiesłów przysłówkowy współczesny: grabiejąc

    gerundium: grabienie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: grabiejący

    odpowiednik aspektowy: zgrabieć

  • bez ograniczeń + grabieć +
    (KOMU) + (od CZEGO | z CZEGO)
  • Od:  grabie  (zob.), pierwotnie w zn. 'stawać się podobnym do grabi, sztywnym jak grabie'.

CHRONOLOGIZACJA:
1808, SL
Data ostatniej modyfikacji: 12.09.2016