kaszleć - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

wydawać niekontrolowane dźwięki, przypominające głośne chrząkanie, spowodowane gwałtownym wypchnięciem powietrza z płuc, na skutek choroby, podrażnienia czymś górnych dróg oddechowych lub zadławienia się czymś

Warianty

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Choroby i ich leczenie

przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:

kasłać

Połączenia

brzydko, okropnie kaszleć
zacząć/zaczynać kaszleć
kaszleć i kichać; kaszleć i krztusić się; charczeć i kaszleć; smarkać i kaszleć

Cytaty

	Ogór już w piątek zaczął brzydko kaszleć, więc trener nie mógł ryzykować zdrowia zawodnika. źródło: NKJP: Wojciech Koerber: Znów zawiódł bajkopisarz, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-09-17
	Tato wlazł do wykopu, kuje i kuje, krztusi się pyłem, kaszle, charczy i kuje dalej. źródło: NKJP: Łukasz Kamykowski: Dom między lipą a bilbordem, 2008
	Mają katar, kaszlą, wymiotują, nie chcą jeść, są apatyczne i smutne. źródło: NKJP: Magdalena Rubaszewska: Psia grypa w Łodzi, Express Ilustrowany, 2004-01-28
	Krystyna pozostała przy łóżku i przysłuchiwała się zwykłym, szpitalnym odgłosom. Jęczała kobieta pod dziewiątką. Kaszlał gruźlik spod piątki, którego dawno powinni wypisać ze szpitala. źródło: NKJP: Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan: Stawka większa niż życie, 1967
	Kaszlący krwią Matsui nakazał swym oficerom, by zachowywali się godnie [...]. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	kaszlę	kaszlemy
2 os.	kaszlesz	kaszlecie
3 os.	kaszle	kaszlą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kaszlałem +(e)m kaszlał	kaszlałam +(e)m kaszlała	kaszlałom +(e)m kaszlało	kaszleliśmy +(e)śmy kaszleli	kaszlałyśmy +(e)śmy kaszlały
2 os.	kaszlałeś +(e)ś kaszlał	kaszlałaś +(e)ś kaszlała	kaszlałoś +(e)ś kaszlało	kaszleliście +(e)ście kaszleli	kaszlałyście +(e)ście kaszlały
3 os.	kaszlał	kaszlała	kaszlało	kaszleli	kaszlały

bezosobnik: kaszlano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę kaszlał będę kaszleć	będę kaszlała będę kaszleć	będę kaszlało będę kaszleć	będziemy kaszleli będziemy kaszleć	będziemy kaszlały będziemy kaszleć
2 os.	będziesz kaszlał będziesz kaszleć	będziesz kaszlała będziesz kaszleć	będziesz kaszlało będziesz kaszleć	będziecie kaszleli będziecie kaszleć	będziecie kaszlały będziecie kaszleć
3 os.	będzie kaszlał będzie kaszleć	będzie kaszlała będzie kaszleć	będzie kaszlało będzie kaszleć	będą kaszleli będą kaszleć	będą kaszlały będą kaszleć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kaszlmy
2 os.	kaszl	kaszlcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kaszlałbym bym kaszlał	kaszlałabym bym kaszlała	kaszlałobym bym kaszlało	kaszlelibyśmy byśmy kaszleli	kaszlałybyśmy byśmy kaszlały
2 os.	kaszlałbyś byś kaszlał	kaszlałabyś byś kaszlała	kaszlałobyś byś kaszlało	kaszlelibyście byście kaszleli	kaszlałybyście byście kaszlały
3 os.	kaszlałby by kaszlał	kaszlałaby by kaszlała	kaszlałoby by kaszlało	kaszleliby by kaszleli	kaszlałyby by kaszlały

bezosobnik: kaszlano by

bezokolicznik: kaszleć

imiesłów przysłówkowy współczesny: kaszląc

gerundium: kaszlenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kaszlenie	kaszlenia
D.	kaszlenia	kaszleń
C.	kaszleniu	kaszleniom
B.	kaszlenie	kaszlenia
N.	kaszleniem	kaszleniami
Ms.	kaszleniu	kaszleniach
W.	kaszlenie	kaszlenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kaszlący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kaszlący	kaszlący	kaszlący	kaszlące	kaszląca
D.	kaszlącego	kaszlącego	kaszlącego	kaszlącego	kaszlącej
C.	kaszlącemu	kaszlącemu	kaszlącemu	kaszlącemu	kaszlącej
B.	kaszlącego	kaszlącego	kaszlący	kaszlące	kaszlącą
N.	kaszlącym	kaszlącym	kaszlącym	kaszlącym	kaszlącą
Ms.	kaszlącym	kaszlącym	kaszlącym	kaszlącym	kaszlącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kaszlący	kaszlący	kaszlące	kaszlące
D.	kaszlących	kaszlących	kaszlących	kaszlących
C.	kaszlącym	kaszlącym	kaszlącym	kaszlącym
B.	kaszlących	kaszlących	kaszlących	kaszlące
N.	kaszlącymi	kaszlącymi	kaszlącymi	kaszlącymi
Ms.	kaszlących	kaszlących	kaszlących	kaszlących

odpowiedniki aspektowe: zakaszleć , kaszlnąć

Składnia

+

kaszleć

+

(JAK)

Pochodzenie

psł. *kašľati