Jak korzystać ze słownika?

rozsądzać

Definicja

rozwiązywać jakąś kwestię sporną
Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

decydować

Połączenia
rozsądzać spór, sprawę

	Nie rozsądzam, który z nas ma rację - czas zweryfikuje stanowiska [...]. źródło: NKJP: Andrzej Sikorowski: Niedziela, 25 MAJA, Dziennik Polski, 2008-05-30
	Nie chcę występować jako ten, który rozsądza spory ideologiczne w telewizji. źródło: NKJP: Lidia Ostałowska: Parafia księdza kustosza?, Gazeta Wyborcza, 1994-03-04
	Od zarania piłki wszyscy narzekali na tych, którzy muszą rozsądzać spory na boisku. źródło: NKJP: Włodzimierz Sowiński: Wątpliwości, Trybuna Śląska, 2000-11-03
	- Sprawa jest bardzo trudna. Sanepid nie ma mocy rozsądzania takich sporów, my możemy tylko przeprowadzić badania i powiadamiać odpowiednie instytucje [...]. źródło: NKJP: Agata Grzegorczyk: Staruszka kontra sąsiedzi, Dziennik Bałtycki, 2001-01-25
	Oczywiście przyjdzie taki moment, kiedy wszystkie sprawy sporne trzeba będzie uregulować, ale w pierwszej kolejności są rozsądzane sprawy, które nie budzą wątpliwości. źródło: NKJP: Ewa Drzazga: Niegdyś kirkut, dziś wyścigi, Dziennik Łódzki, 2006-05-26

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
1 os.	rozsądzam			rozsądzamy
2 os.	rozsądzasz			rozsądzacie
3 os.	rozsądza			rozsądzają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozsądzałem +(e)m rozsądzał	rozsądzałam +(e)m rozsądzała	rozsądzałom +(e)m rozsądzało	rozsądzaliśmy +(e)śmy rozsądzali	rozsądzałyśmy +(e)śmy rozsądzały
2 os.	rozsądzałeś +(e)ś rozsądzał	rozsądzałaś +(e)ś rozsądzała	rozsądzałoś +(e)ś rozsądzało	rozsądzaliście +(e)ście rozsądzali	rozsądzałyście +(e)ście rozsądzały
3 os.	rozsądzał	rozsądzała	rozsądzało	rozsądzali	rozsądzały

bezosobnik: rozsądzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozsądzał będę rozsądzać	będę rozsądzała będę rozsądzać	będę rozsądzało będę rozsądzać	będziemy rozsądzali będziemy rozsądzać	będziemy rozsądzały będziemy rozsądzać
2 os.	będziesz rozsądzał będziesz rozsądzać	będziesz rozsądzała będziesz rozsądzać	będziesz rozsądzało będziesz rozsądzać	będziecie rozsądzali będziecie rozsądzać	będziecie rozsądzały będziecie rozsądzać
3 os.	będzie rozsądzał będzie rozsądzać	będzie rozsądzała będzie rozsądzać	będzie rozsądzało będzie rozsądzać	będą rozsądzali będą rozsądzać	będą rozsądzały będą rozsądzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozsądzajmy
2 os.	rozsądzaj	rozsądzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozsądzałbym bym rozsądzał	rozsądzałabym bym rozsądzała	rozsądzałobym bym rozsądzało	rozsądzalibyśmy byśmy rozsądzali	rozsądzałybyśmy byśmy rozsądzały
2 os.	rozsądzałbyś byś rozsądzał	rozsądzałabyś byś rozsądzała	rozsądzałobyś byś rozsądzało	rozsądzalibyście byście rozsądzali	rozsądzałybyście byście rozsądzały
3 os.	rozsądzałby by rozsądzał	rozsądzałaby by rozsądzała	rozsądzałoby by rozsądzało	rozsądzaliby by rozsądzali	rozsądzałyby by rozsądzały

bezosobnik: rozsądzano by

bezokolicznik: rozsądzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozsądzając

gerundium: rozsądzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozsądzanie	rozsądzania
D.	rozsądzania	rozsądzań
C.	rozsądzaniu	rozsądzaniom
B.	rozsądzanie	rozsądzania
N.	rozsądzaniem	rozsądzaniami
Ms.	rozsądzaniu	rozsądzaniach
W.	rozsądzanie	rozsądzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozsądzający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozsądzający	rozsądzający	rozsądzający	rozsądzające	rozsądzająca
D.	rozsądzającego	rozsądzającego	rozsądzającego	rozsądzającego	rozsądzającej
C.	rozsądzającemu	rozsądzającemu	rozsądzającemu	rozsądzającemu	rozsądzającej
B.	rozsądzającego	rozsądzającego	rozsądzający	rozsądzające	rozsądzającą
N.	rozsądzającym	rozsądzającym	rozsądzającym	rozsądzającym	rozsądzającą
Ms.	rozsądzającym	rozsądzającym	rozsądzającym	rozsądzającym	rozsądzającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozsądzający	rozsądzający	rozsądzające	rozsądzające
D.	rozsądzających	rozsądzających	rozsądzających	rozsądzających
C.	rozsądzającym	rozsądzającym	rozsądzającym	rozsądzającym
B.	rozsądzających	rozsądzających	rozsądzających	rozsądzające
N.	rozsądzającymi	rozsądzającymi	rozsądzającymi	rozsądzającymi
Ms.	rozsądzających	rozsądzających	rozsądzających	rozsądzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozsądzany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozsądzany	rozsądzany	rozsądzany	rozsądzane	rozsądzana
D.	rozsądzanego	rozsądzanego	rozsądzanego	rozsądzanego	rozsądzanej
C.	rozsądzanemu	rozsądzanemu	rozsądzanemu	rozsądzanemu	rozsądzanej
B.	rozsądzanego	rozsądzanego	rozsądzany	rozsądzane	rozsądzaną
N.	rozsądzanym	rozsądzanym	rozsądzanym	rozsądzanym	rozsądzaną
Ms.	rozsądzanym	rozsądzanym	rozsądzanym	rozsądzanym	rozsądzanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozsądzani	rozsądzani	rozsądzane	rozsądzane
D.	rozsądzanych	rozsądzanych	rozsądzanych	rozsądzanych
C.	rozsądzanym	rozsądzanym	rozsądzanym	rozsądzanym
B.	rozsądzanych	rozsądzanych	rozsądzanych	rozsądzane
N.	rozsądzanymi	rozsądzanymi	rozsądzanymi	rozsądzanymi
Ms.	rozsądzanych	rozsądzanych	rozsądzanych	rozsądzanych

odpowiednik aspektowy: rozsądzić

	+	rozsądzać	+	CO
	+	rozsądzać	+	ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

Pochodzenie

psł. *orzsǫd'ati (orz-sǫdjati) 'rozpatrywać, omawiać; wyrokować'

Zob. sądzić

CHRONOLOGIZACJA:

2 połowa XIV w., SStp

CHRONOLOGIZACJA POKAŻ WSZYSTKO

Data ostatniej modyfikacji: 20.06.2017