nurzać

  • książk.  zanurzać
  • CZŁOWIEK I PRZYRODA

    Ziemia

    zbiorniki wodne


    KATEGORIE FIZYCZNE

    Cechy i właściwości materii

    ruch i spoczynek

  • synonimy:  zanurzać
  • A swoją drogą - odparł Romero, nurzając słomkę w koktajlu miętowym - łaska ludu na jeszcze bardziej pstrym koniu jeździ aniżeli pańska. Przed sześciu laty gremialnie głosowali na nią, a dziś...

    źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

    A tymczasem w Chinach tryumfował kinowy obrzęd mokrych ręczników. Otóż projekcje filmowe przerywano tam w regularnych odstępach, by widzowie mogli rzucić posługaczom, przysługujące na czas seansu ręczniki. Posługacz nurzał taki ręcznik w lodowatej wodzie i odrzucał go widzowi. Widz ręcznikiem obwiązywał rozgrzaną szyję i oglądał dalej. Schłodzony.

    źródło: NKJP: Wiesław Kot: Nie strzelać do biletera!, Gazeta Poznańska, 2005-12-23

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. nurzam
    nurzamy
    2 os. nurzasz
    nurzacie
    3 os. nurza
    nurzają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. nurzałem
    +(e)m nurzał
    nurzałam
    +(e)m nurzała
    nurzałom
    +(e)m nurzało
    nurzaliśmy
    +(e)śmy nurzali
    nurzałyśmy
    +(e)śmy nurzały
    2 os. nurzałeś
    +(e)ś nurzał
    nurzałaś
    +(e)ś nurzała
    nurzałoś
    +(e)ś nurzało
    nurzaliście
    +(e)ście nurzali
    nurzałyście
    +(e)ście nurzały
    3 os. nurzał
    nurzała
    nurzało
    nurzali
    nurzały

    bezosobnik: nurzano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę nurzał
    będę nurzać
    będę nurzała
    będę nurzać
    będę nurzało
    będę nurzać
    będziemy nurzali
    będziemy nurzać
    będziemy nurzały
    będziemy nurzać
    2 os. będziesz nurzał
    będziesz nurzać
    będziesz nurzała
    będziesz nurzać
    będziesz nurzało
    będziesz nurzać
    będziecie nurzali
    będziecie nurzać
    będziecie nurzały
    będziecie nurzać
    3 os. będzie nurzał
    będzie nurzać
    będzie nurzała
    będzie nurzać
    będzie nurzało
    będzie nurzać
    będą nurzali
    będą nurzać
    będą nurzały
    będą nurzać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. nurzajmy
    2 os. nurzaj
    nurzajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. nurzałbym
    bym nurzał
    nurzałabym
    bym nurzała
    nurzałobym
    bym nurzało
    nurzalibyśmy
    byśmy nurzali
    nurzałybyśmy
    byśmy nurzały
    2 os. nurzałbyś
    byś nurzał
    nurzałabyś
    byś nurzała
    nurzałobyś
    byś nurzało
    nurzalibyście
    byście nurzali
    nurzałybyście
    byście nurzały
    3 os. nurzałby
    by nurzał
    nurzałaby
    by nurzała
    nurzałoby
    by nurzało
    nurzaliby
    by nurzali
    nurzałyby
    by nurzały

    bezosobnik: nurzano by

    bezokolicznik: nurzać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: nurzając

    gerundium: nurzanie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: nurzający

    imiesłów przymiotnikowy bierny: nurzany

  • bez ograniczeń + nurzać +
    CO + w CZYM
  • Czasownik pochodny od rzadkiego  nurzyć  'zanurzać'; w staropolszczyźnie tylko z przedrostkami: unurzyć, wynurzyć itd.; w języku polskim doszło (z przyczyn fonetycznych - rozwoju nor- > nór- > nur-) do zmieszania dwóch pokrewnych czasowników kontynuujących formy prasłowiańskie: psł. *noriti 'zanurzać, pogrążać' (od psł. *nerti 'zanurzyć się, pogrążyć się') oraz psł. *nuriti 'zanurzać, pogrążać', który miał rdzenne -u- (Bor)

CHRONOLOGIZACJA:
1565, SPXVI
Data ostatniej modyfikacji: 14.09.2017