skarżypyta
-
pot. osoba, która informuje, że ktoś się niewłaściwie zachował, z intencją, że zostanie on upomniany lub ukarany
-
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Relacje międzyludzkie
określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Usposobienie człowieka
określenia człowieka ze względu na jego usposobienie -
- być skarżypytą
-
Pauliny nikt w klasie nie lubi, bo jest skarżypytą. [...] Ona chce być ważna, bo każde dziecko chce być ważne, pierwsze, więc zaczyna skarżyć, zaczepiać, przezywać, bo nie ma innej możliwości wyrwania się do przodu.
źródło: NKJP: Stefan Pastuszewski: Wszystko widzi, Akant, 2010-03
W szkole ze skarżypytami nie było właściwie większego problemu. Wystarczał przeważnie koleżeński bojkot [...]. Gorzej ze skarżypytami dorosłymi. [...] Z poczciwych skarżypytów przeradzają się w delatorów, denuncjantów czy donosicieli.
źródło: NKJP: Ludwik Stomma: Wszystko można, Polityka, 2007-04-07
Jeśli w szkole jest agresja, trzeba przez radę rodziców wymusić program walki z przemocą. [...] Omówić to z nauczycielem, tylko poprosić o dyskrecję, żeby dziecko nie wyszło na skarżypytę.
źródło: NKJP: Wojciech Staszewski: Naucz się szkoły, Gazeta Wyborcza, 1996-09-02
W każdej szkolnej klasie musi znaleźć się prymus, każda klasa ma swojego błazna, żadna nie obędzie się od donosiciela, żałosnego skarżypyty.
źródło: NKJP: Poeta z Krainy Łagodności, Dziennik Polski, 2003-08-02
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1, ż
liczba pojedyncza liczba mnoga M. skarżypyta
skarżypyci
skarżypyty
ndepr skarżypyty
depr D. skarżypyty
skarżypytów
skarżypyt
C. skarżypycie
skarżypytom
B. skarżypytę
skarżypytów
skarżypyty
N. skarżypytą
skarżypytami
Ms. skarżypycie
skarżypytach
W. skarżypyto
skarżypyci
skarżypyty
ndepr skarżypyty
depr -
Wyraz o niejasnej do końca semantyce drugiego członu złożenia, zdaniem S. Urbańczyka (JP 1983), przypominający budową takie wyrazy jak burczymucha , hulajnoga . Jeśli przyjąć, że pyta użyta została w znaczeniu 'chustka skręcona, którą w niektórych grach biją' lub 'powróz skręcony, którym flisów karzą', a pochodny wyraz pytki oznacza 'męki, tortury przy śledztwie', to można przyjąć, że wyraz skarżypyta oznaczał pierwotnie 'osobę, oskarżającą (innych), w sytuacji, gdy wzięta jest na pytki' albo 'osobę, która skarży (tj. wyznaje szczegóły zdarzenia) podczas aktu przemocy, w tym wypadku bicia pytą, czyli powrozem'.