kresowiec

Jarosław Iwaszkiewicz, dziwny kresowiec, przybysz z Ukrainy, późniejszy kosmopolita, którego nosiło po różnych krajach, guwerner w pańskich domach, mąż bogatej z domu Hani Lilpopówny [...] - wciąż budził różne niechęci.

źródło: NKJP: Helena Zaworska: W przeciągu między Wschodem i Zachodem, Gazeta Wyborcza, 1994-02-19

Dziwna jest ta formująca się czołówka nowoczesnego polskiego eseju, wywodząca się jeszcze sprzed wojny: Miciński, Stempowski, Vincenz, Miłosz, ubocznie też Wańkowicz. Wszyscy kresowcy, wszyscy z pochodzenia ziemianie (wcześniej czy później wyszli z dworu szlacheckiego, Vincenz raczej do niego doszedł).

źródło: NKJP: Tadeusz Drewnowski: Próba scalenia: obiegi, wzorce, style: literatura polska 1944-1989, 1997

Umierają natomiast śmiercią naturalną wszystkie postacie z wygłosowym „-o” – wypierane przez warianty z niepoprawnym „-u” na końcu. Sprzyja im także, choć nie tak silnie jak w przeszłości, wymowa kresowa, silnie redukująca samogłoski znajdujące się w sylabach następujących po sylabach pod akcentem. Stary kresowiec nie powie – dajmy na to – proszę ciebie, ale „proszy ciebi”.

źródło: NKJP: Jan Miodek: O Jasiu, Stasiu i Zdzichu w pierwszym przypadku, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-10-06