-
2.
poradzić sobie z jakąś trudnością lub tym, co jest jej źródłem -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia -
synonimy: przełamać
przezwyciężyć
sprzeczne: ulec
-
- zwyciężyć przeciwności, trudności; lęk, strach; śmierć, zło; samego siebie
- zwyciężyć dobrem
-
Trener [...] zwyciężył chorobę.
źródło: Internet
Wszyscy wierzą, że zwyciężą żywioł.
źródło: NKJP: Biała powódź, Dziennik Polski, 2001-12-31
Aby przez wolność myśli rozwijać intelekt, aby przez wolność intelektu przezwyciężać determinizm. Aby przez zwyciężenie biologicznego determinizmu stworzyć podstawy pod optymistyczną ocenę jednostki [...].
źródło: NKJP: Paweł Rodak: Wybór esejów Bolesława Micińskiego, Gazeta Wyborcza - Książki , 1994-11-16
[...] Panie nasz, zmyj nasze grzechy swoją Krwią Przenajświętszą, pomóż nam zwyciężyć pokusy szatana [...].
źródło: NKJP: Tadeusz Loska: Wszystkie moje źródła są w Tobie: nabożeństwa eucharystyczne: godziny święte-spotkania modlitewne, 1999
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. zwyciężę
zwyciężymy
2 os. zwyciężysz
zwyciężycie
3 os. zwycięży
zwyciężą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zwyciężyłem
+(e)m zwyciężył
zwyciężyłam
+(e)m zwyciężyła
zwyciężyłom
+(e)m zwyciężyło
zwyciężyliśmy
+(e)śmy zwyciężyli
zwyciężyłyśmy
+(e)śmy zwyciężyły
2 os. zwyciężyłeś
+(e)ś zwyciężył
zwyciężyłaś
+(e)ś zwyciężyła
zwyciężyłoś
+(e)ś zwyciężyło
zwyciężyliście
+(e)ście zwyciężyli
zwyciężyłyście
+(e)ście zwyciężyły
3 os. zwyciężył
zwyciężyła
zwyciężyło
zwyciężyli
zwyciężyły
bezosobnik: zwyciężono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. zwyciężmy
2 os. zwycięż
zwyciężcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zwyciężyłbym
bym zwyciężył
zwyciężyłabym
bym zwyciężyła
zwyciężyłobym
bym zwyciężyło
zwyciężylibyśmy
byśmy zwyciężyli
zwyciężyłybyśmy
byśmy zwyciężyły
2 os. zwyciężyłbyś
byś zwyciężył
zwyciężyłabyś
byś zwyciężyła
zwyciężyłobyś
byś zwyciężyło
zwyciężylibyście
byście zwyciężyli
zwyciężyłybyście
byście zwyciężyły
3 os. zwyciężyłby
by zwyciężył
zwyciężyłaby
by zwyciężyła
zwyciężyłoby
by zwyciężyło
zwyciężyliby
by zwyciężyli
zwyciężyłyby
by zwyciężyły
bezosobnik: zwyciężono by
bezokolicznik: zwyciężyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: zwyciężywszy
gerundium: zwyciężenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. zwyciężenie
zwyciężenia
D. zwyciężenia
zwyciężeń
C. zwyciężeniu
zwyciężeniom
B. zwyciężenie
zwyciężenia
N. zwyciężeniem
zwyciężeniami
Ms. zwyciężeniu
zwyciężeniach
W. zwyciężenie
zwyciężenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: zwyciężony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. zwyciężony
zwyciężony
zwyciężony
zwyciężone
zwyciężona
D. zwyciężonego
zwyciężonego
zwyciężonego
zwyciężonego
zwyciężonej
C. zwyciężonemu
zwyciężonemu
zwyciężonemu
zwyciężonemu
zwyciężonej
B. zwyciężonego
zwyciężonego
zwyciężony
zwyciężone
zwyciężoną
N. zwyciężonym
zwyciężonym
zwyciężonym
zwyciężonym
zwyciężoną
Ms. zwyciężonym
zwyciężonym
zwyciężonym
zwyciężonym
zwyciężonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. zwyciężeni
zwyciężeni
zwyciężone
zwyciężone
D. zwyciężonych
zwyciężonych
zwyciężonych
zwyciężonych
C. zwyciężonym
zwyciężonym
zwyciężonym
zwyciężonym
B. zwyciężonych
zwyciężonych
zwyciężonych
zwyciężone
N. zwyciężonymi
zwyciężonymi
zwyciężonymi
zwyciężonymi
Ms. zwyciężonych
zwyciężonych
zwyciężonych
zwyciężonych
odpowiednik aspektowy: zwyciężać
-
+ zwyciężyć + CO -
Czasownik z przedrostkiem z- utworzony od psł. (?) *vitędzь [< *vitęgъ] 'bohater, zwycięzca', zapożyczonego z germ. *viking- (por. cz. vitez 'zwycięzca', ros. vitjaz' 'rycerz', serb. i chorw. vitez 'rycerz; bohater'; przy czym pol. witeź 'rycerz' jest wsch.słow. pożyczką. W polskim zmiana (z)wiciężyć > (z)wyciężyć dokonała się pod wpływem czasowników z przedrostkiem wy -, następnie - drogą etymologii ludowej wyraz został wtórnie skojarzony z daw. czasownikiem ciężyć (współcz. ciążyć ). (Bor)
-
+ zwyciężyć + CO