-
1.
spowodować proces przemiany materii w żywych organizmach poprzez dostarczanie im tlenu, który wyzwala energię potrzebną do podtrzymania życia -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
czynności i stany fizjologiczne -
- utlenić tłuszcz; utlenienie krwi, mięśni, płuc, tkanek i narządów, organizmu
-
Aby zmniejszyć utratę wody z organizmu, zmienia między dniem a nocą temperaturę ciała. Może długo obywać się bez picia, bo - w razie potrzeby - potrafi utlenić tłuszcz zgromadzony w garbach.
źródło: NKJP: Garbaty, Dziennik Polski, 2004-01-30
Czekają nas treningi wysokogórskie, które poprawiają wydolność organizmu i dają lepsze utlenienie krwi [...]
źródło: NKJP: (DG): Górski trening w RPA, Gazeta Krakowska, 2006-01-10
Hormon wzrostu to białko wytwarzane przez przysadkę mózgową podczas snu i po wysiłku fizycznym. Wykorzystuje się go w medycynie, np. w leczeniu niedorozwoju mięśniowego. Używany jako środek dopingujący zwiększa produkcję komórek krwi, zwiększa masę mięśniową, poprawia utlenienie mięśni, a w konsekwencji wytrzymałość fizyczną.
źródło: NKJP: Tylko gladiatorzy, Dziennik Polski, 2000-11-10
Sportowcy stosują także ćwiczenia oddechowe (ich celem jest lepsze utlenienie organizmu, unormowanie metabolizmu energetycznego jako czynnika wiodącego i decydującego o zdrowiu) [...]
źródło: NKJP: Joanna Basiaga-Pasternak: Psychologiczne uwarunkowania radzenia sobie ze stresem w sporcie, 2007
Olbrzymią rolę w zmiataniu rodników odgrywają trzy witaminy: A, C, E i karoten. Trzeba też podkreślić pozytywne znaczenie czystego, bogatego w tlen powietrza. Paradoksalnie dobre utlenienie płuc hamuje wytwarzanie wolnych rodników.
źródło: NKJP: Wojciech Kasprzak: Groźny tlen, Gazeta Poznańska, 2002-10-26
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. utlenię
utlenimy
2 os. utlenisz
utlenicie
3 os. utleni
utlenią
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. utleniłem
+(e)m utlenił
utleniłam
+(e)m utleniła
utleniłom
+(e)m utleniło
utleniliśmy
+(e)śmy utlenili
utleniłyśmy
+(e)śmy utleniły
2 os. utleniłeś
+(e)ś utlenił
utleniłaś
+(e)ś utleniła
utleniłoś
+(e)ś utleniło
utleniliście
+(e)ście utlenili
utleniłyście
+(e)ście utleniły
3 os. utlenił
utleniła
utleniło
utlenili
utleniły
bezosobnik: utleniono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. utleńmy
2 os. utleń
utleńcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. utleniłbym
bym utlenił
utleniłabym
bym utleniła
utleniłobym
bym utleniło
utlenilibyśmy
byśmy utlenili
utleniłybyśmy
byśmy utleniły
2 os. utleniłbyś
byś utlenił
utleniłabyś
byś utleniła
utleniłobyś
byś utleniło
utlenilibyście
byście utlenili
utleniłybyście
byście utleniły
3 os. utleniłby
by utlenił
utleniłaby
by utleniła
utleniłoby
by utleniło
utleniliby
by utlenili
utleniłyby
by utleniły
bezosobnik: utleniono by
bezokolicznik: utlenić
imiesłów przysłówkowy uprzedni: utleniwszy
gerundium: utlenienie
liczba pojedyncza liczba mnoga M. utlenienie
utlenienia
D. utlenienia
utlenień
C. utlenieniu
utlenieniom
B. utlenienie
utlenienia
N. utlenieniem
utlenieniami
Ms. utlenieniu
utlenieniach
W. utlenienie
utlenienia
imiesłów przymiotnikowy bierny: utleniony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. utleniony
utleniony
utleniony
utlenione
utleniona
D. utlenionego
utlenionego
utlenionego
utlenionego
utlenionej
C. utlenionemu
utlenionemu
utlenionemu
utlenionemu
utlenionej
B. utlenionego
utlenionego
utleniony
utlenione
utlenioną
N. utlenionym
utlenionym
utlenionym
utlenionym
utlenioną
Ms. utlenionym
utlenionym
utlenionym
utlenionym
utlenionej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. utlenieni
utlenieni
utlenione
utlenione
D. utlenionych
utlenionych
utlenionych
utlenionych
C. utlenionym
utlenionym
utlenionym
utlenionym
B. utlenionych
utlenionych
utlenionych
utlenione
N. utlenionymi
utlenionymi
utlenionymi
utlenionymi
Ms. utlenionych
utlenionych
utlenionych
utlenionych
odpowiednik aspektowy: utleniać
-
+ utlenić + CO -