transcendentalny

  • filoz.  taki, który przekracza granice umysłu podmiotu poznającego i odnosi się do przedmiotu poznania
  • Wyraz używany w pracach filozoficznych, mający różne definicje w zależności od autora. W języku niespecjalistycznym niekiedy utożsamiany ze znaczeniem wyrazu transcendentny, co jest kwestionowane przez specjalistów z dziedziny filozofii.

  • [trãscendentalny] lub [transcendentalny]

  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Działalność intelektualna człowieka

    filozofia

    • transcendentalny wymiar (muzyki, rzeczywistości...); podmiot transcendentalny; filozofia; świadomość, wyobraźnia transcendentalna
  • Zmysły są materialne, a dusza transcendentalna. Zatem jest ona poza możliwością poznania zmysłowego.

    źródło: NKJP: Internet

    Nieśmiertelność dusz albo istnienie transcendentalnych bytów pojawia się w przytłaczającej większości religii świata i w wielu systemach filozoficznych.

    źródło: NKJP: Jerzy Besala: Życie bez końca, Polityka, 2005-10-29

    Bóg transcendentalny jest [...] Bogiem dalekim, pozanaukowym i pozaspołecznym.

    źródło: NKJP: Józef Tischner: Świat ludzkiej nadziei. Wybór szkiców, 1975

  • część mowy: przymiotnik


    Stopień równy

    liczba pojedyncza
    m1 m2 m3 n1, n2 ż
    M. transcendentalny
    transcendentalny
    transcendentalny
    transcendentalne
    transcendentalna
    D. transcendentalnego
    transcendentalnego
    transcendentalnego
    transcendentalnego
    transcendentalnej
    C. transcendentalnemu
    transcendentalnemu
    transcendentalnemu
    transcendentalnemu
    transcendentalnej
    B. transcendentalnego
    transcendentalnego
    transcendentalny
    transcendentalne
    transcendentalną
    N. transcendentalnym
    transcendentalnym
    transcendentalnym
    transcendentalnym
    transcendentalną
    Ms. transcendentalnym
    transcendentalnym
    transcendentalnym
    transcendentalnym
    transcendentalnej
    W. transcendentalny
    transcendentalny
    transcendentalny
    transcendentalne
    transcendentalna
    liczba mnoga
    p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
    M. transcendentalni
    transcendentalni
    transcendentalne
    transcendentalne
    D. transcendentalnych
    transcendentalnych
    transcendentalnych
    transcendentalnych
    C. transcendentalnym
    transcendentalnym
    transcendentalnym
    transcendentalnym
    B. transcendentalnych
    transcendentalnych
    transcendentalnych
    transcendentalne
    N. transcendentalnymi
    transcendentalnymi
    transcendentalnymi
    transcendentalnymi
    Ms. transcendentalnych
    transcendentalnych
    transcendentalnych
    transcendentalnych
    W. transcendentalni
    transcendentalni
    transcendentalne
    transcendentalne
  • łac. śred. transcendentalis ' transcendentny'

    z łac. transcendens 'imiesłów od transcendere - przekraczać; postępować'

    Od: transcendentny

CHRONOLOGIZACJA:
1801, Adam Kazimierz Czartoryski, Myśli o pismach polskich, books.google.pl
Data ostatniej modyfikacji: 17.07.2020