kadź

  • dużych rozmiarów naczynie, zwykle w kształcie ściętego walca lub stożka, mające różne zastosowanie w przemyśle, dawniej także w gospodarstwie
  • CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

    Najbliższe środowisko życia człowieka

    sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku


    CZŁOWIEK I TECHNIKA

    Przemysł

    produkcja

  • synonimy:  naczynie
    • betonowa, dębowa, drewniana, gliniana, kamienna, miedziana, metalowa, stalowa, żeliwna; specjalna; gigantyczna, ogromna, olbrzymia, wielka; pełna kadź
    • kadź fermentacyjna, filtracyjna, wirowa, zacierna
    • kadź z alkoholem, z chemikaliami, z piwem, z olejem, z samogonem, z surówką, z wodą
    • brzeg, krawędź, dno, wnętrze kadzi
  • To piwo wypuściliśmy na rynek wraz z rozpoczynającymi się żniwami, gdyż jest znakomitym napojem gaszącym pragnienie. Wyprodukowano je w nowo zainstalowanych kadziach fermentacyjnych, na bazie krystalicznej wody źródlanej z własnych ujęć.

    źródło: NKJP: (YES): Piwo dla żniwiarzy, Gazeta Krakowska, 2003-07-21

    Żeby sprostać unijnym wymogom, w mleczarni oddano niedawno do użytku nowoczesną serowarnię. Tu w ogromnych kadziach mleko zmienia się w żółty ser.

    źródło: NKJP: Jacek Zemła: U ozorkowskich serowarów, Express Ilustrowany, 2004-03-13

    Fragmenty szyn pod nogami mieszają się z odlewami, formierkami, maszynami różnych gabarytów, które trzeba uważnie omijać. [...] W kadziach bulgocze rozgrzany płynny metal.

    źródło: NKJP: Katarzyna Chilińska: Sztuka wśród odlewó, Gazeta Poznańska, 2005-07-29

    Osłaniali oni nosy listkami mięty, które rozdawał przewodnik, gdy się zbliżali do dzielnicy farbiarzy, gdzie od pokoleń te same kadzie farbiarskie tą samą technologią obsługiwali członkowie tych samych rodzin.

    źródło: NKJP: Bohdan Jałowiecki; Marek S. Szczepański: Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, 2009

    Otwarte kadzie fermentacyjne niegdyś znajdowały się w każdym browarze, a dziś stanowią rzadkość, zastąpione masowo przez tanki ze stali .

    źródło: Internet: birofilia.org

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. kadź
    kadzie
    D. kadzi
    kadzi
    C. kadzi
    kadziom
    B. kadź
    kadzie
    N. kadzią
    kadziami
    Ms. kadzi
    kadziach
    W. kadzi
    kadzie
  • gr. kádion '(mała) kadź, wiadro, naczynie - zdrobnienie od kádos'

    Wyraz ogólnosłowiański *kadь 'rodzaj naczynia', przejęty z gr. przez Słowian południowych, do polszczyzny przedostał się może za pośrednictwem języków wschodniosłowiańskich (Bor.). Takie pochodzenie wyrazu jest kwestionowane ze wskazaniem na związki z litew. lub możliwość pochodzenia z sanskr. (Bańk.).

CHRONOLOGIZACJA:
1 połowa XV w., SStp
Data ostatniej modyfikacji: 23.01.2020