Chronologizacja
1394, Bańk
Pochodzenie
Rzeczownik odczasownikowy od przysięgać; zob. przysiąc
1. obietnica
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | przyrzeczenie, ślub, ślubowanie, zaprzysięga | |
| hiperonimy: | obietnica |
Połączenia
- uroczysta przysięga; przysięga harcerska, małżeńska, poselska, prezydencka
- przysięga lojalności, milczenia, wierności; żołnierza
- zaklęcia i przysięgi
- rota, słowa, tekst przysięgi
- wierny przysiędze
- dochować, dotrzymać przysięgi
- złożyć/składać; odebrać; łamać, złamać przysięgę
- zwolnić kogoś z przysięgi
- stwierdzić coś, zeznać/zeznawać pod przysięgą
Cytaty
|
Wasyl Szujski był pierwszym carem, który nie tylko został wybrany, ale i złożył uroczystą przysięgę przestrzegania praworządności [...] źródło: NKJP: Benedykt Zientara: Dawna Rosja: despotyzm i demokracja, 1995 |
|
|
Obcy nie dotrzymują żadnych przysiąg ani układów, po prostu nie znają takich pojęć. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | przysięga |
przysięgi |
|
| D. | przysięgi |
przysiąg |
|
| C. | przysiędze |
przysięgom |
|
| B. | przysięgę |
przysięgi |
|
| N. | przysięgą |
przysięgami |
|
| Ms. | przysiędze |
przysięgach |
|
| W. | przysięgo |
przysięgi |
2. uroczystość
Definicja
Noty o użyciu
Używane zwykle w odniesieniu do przysięgi wojskowej.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Połączenia
- pojechać na przysięgę
- uczestniczyć, wziąć udział w przysiędze
Cytaty
|
Sama przysięga zbyt długo nie trwała. Kilka przemówień, fragment mszy i nasza znienawidzona rota. źródło: NKJP: Paweł Mikołajczak: Jakie jest wojsko czyli długa droga od biletu do cywila, 2001 |
|
|
Na wszystkich trzech przysięgach, w których uczestniczyliśmy, dostawaliśmy listy pochwalne od dowódców jednostek za wzorową postawę naszych synów [...] źródło: NKJP: Zmilitaryzowana rodzina, Dziennik Polski, 2001-02-10 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | przysięga |
przysięgi |
|
| D. | przysięgi |
przysiąg |
|
| C. | przysiędze |
przysięgom |
|
| B. | przysięgę |
przysięgi |
|
| N. | przysięgą |
przysięgami |
|
| Ms. | przysiędze |
przysięgach |
|
| W. | przysięgo |
przysięgi |