Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. jasny
1. blaskiem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | świecić |
Połączenia
- aureola; blask dnia, brzask, słońce, zorza; lampa, lampion, latarnia, neon; kopuła, ołtarz jaśnieje; światełka jaśnieją
- jaśnieć miedzią, złotem; blaskiem, łuną, światłem; (rzęsistymi) światłami, światełkami, zorzą
- jaśnieć od blasku, od łun; w mroku, w nocy, w półmroku; w słońcu; w świetle (lampy, reflektorów...)
- jaśnieć jak słońce, niby słońce
- jaśniejący brzask; źródło światła; jaśniejąca pełnia; blacha; jaśniejące słońce; światło
Cytaty
[...] to zapadałam w półsen, to budziłam się znowu i długo jeszcze widziałam, jak w ciemnej alkowie jaśniało żółte, łagodne światło babcinej lampy stojącej na dużym dębowym stole. źródło: KWSJP: Margit Kaffka: Barwy lata, 1960 |
|
[...] wędrują święci Mikołaje z pękatymi worami podarków, latają wielkoskrzydłe anioły z gwiazdą nad czołem, uganiają się rogate, ogoniaste diabły z widłami, łańcuchami i rózgami, jaśnieją dziesiątkami świeczek strojne drzewka... źródło: KWSJP: Witold Szołginia: Dom pod Żelaznym Lwem, 1989 |
|
Nie zapalając światła usiadł przy biurku. Na ulicy jaśniały latarnie. źródło: KWSJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Sława i chwała, 1962 |
|
[...] wyłania się w swojej nieprzeniknionej tajemnicy Pałac Dożów, z lekka tylko zaczerwieniony, podczas gdy rozległa przestrzeń basenu usiana jest latarniami i lampionami tworzącymi konstelacje niczym gwiazdy jaśniejące na niebie w pogodne letnie noce [...]. źródło: KWSJP: Aldo Palazzeschi: Doża, 1974 |
|
Mury otaczające Atrium Westy, uwieńczone niezliczoną ilością lamp, jaśniały jak wstęgi ogniste. źródło: KWSJP: Teodor Jeske-Choiński: Ostatni Rzymianie, 1958 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
jaśnieję |
jaśniejemy |
|||
2 os. |
jaśniejesz |
jaśniejecie |
|||
3 os. |
jaśnieje |
jaśnieją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
jaśniałem +(e)m jaśniał |
jaśniałam +(e)m jaśniała |
jaśniałom +(e)m jaśniało |
jaśnieliśmy +(e)śmy jaśnieli |
jaśniałyśmy +(e)śmy jaśniały |
2 os. |
jaśniałeś +(e)ś jaśniał |
jaśniałaś +(e)ś jaśniała |
jaśniałoś +(e)ś jaśniało |
jaśnieliście +(e)ście jaśnieli |
jaśniałyście +(e)ście jaśniały |
3 os. |
jaśniał |
jaśniała |
jaśniało |
jaśnieli |
jaśniały |
bezosobnik: jaśniano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę jaśniał będę jaśnieć |
będę jaśniała będę jaśnieć |
będę jaśniało będę jaśnieć |
będziemy jaśnieli będziemy jaśnieć |
będziemy jaśniały będziemy jaśnieć |
2 os. |
będziesz jaśniał będziesz jaśnieć |
będziesz jaśniała będziesz jaśnieć |
będziesz jaśniało będziesz jaśnieć |
będziecie jaśnieli będziecie jaśnieć |
będziecie jaśniały będziecie jaśnieć |
3 os. |
będzie jaśniał będzie jaśnieć |
będzie jaśniała będzie jaśnieć |
będzie jaśniało będzie jaśnieć |
będą jaśnieli będą jaśnieć |
będą jaśniały będą jaśnieć |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
jaśniejmy |
|
2 os. |
jaśniej |
jaśniejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
jaśniałbym bym jaśniał |
jaśniałabym bym jaśniała |
jaśniałobym bym jaśniało |
jaśnielibyśmy byśmy jaśnieli |
jaśniałybyśmy byśmy jaśniały |
2 os. |
jaśniałbyś byś jaśniał |
jaśniałabyś byś jaśniała |
jaśniałobyś byś jaśniało |
jaśnielibyście byście jaśnieli |
jaśniałybyście byście jaśniały |
3 os. |
jaśniałby by jaśniał |
jaśniałaby by jaśniała |
jaśniałoby by jaśniało |
jaśnieliby by jaśnieli |
jaśniałyby by jaśniały |
bezosobnik: jaśniano by
bezokolicznik: jaśnieć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
jaśniejąc
gerundium: jaśnienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | jaśnienie |
jaśnienia |
D. | jaśnienia |
jaśnień |
C. | jaśnieniu |
jaśnieniom |
B. | jaśnienie |
jaśnienia |
N. | jaśnieniem |
jaśnieniami |
Ms. | jaśnieniu |
jaśnieniach |
W. | jaśnienie |
jaśnienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: jaśniejący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejąca |
D. | jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącej |
C. | jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącej |
B. | jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejącą |
N. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącą |
Ms. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejące |
D. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
C. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
B. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejące |
N. | jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
Ms. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
odpowiednik aspektowy: zajaśnieć
Składnia
Rz nieżywotny | + | jaśnieć | + |
2. w oddali
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
antonimy: | ciemnieć |
Połączenia
- głowa; droga; (biały) obrus jaśnieje; (białe) plamy, ślady jaśnieją
- jaśnieć z daleka; między drzewami; na tle czegoś; w oddali; w puszczy, w zaroślach
Cytaty
[...] Marek stał nieruchomo i jego głowa jaśniała jak blady słonecznik na tle zarośli. źródło: KWSJP: Anna Glińska: Powrót do Santa Cruz, 1972 |
|
[...] wychudzona, cała jakby oskubana, grzebała się w ziemi, a wokoło niej, niby puszyste kłębuszki, jaśniały kurczęta. źródło: KWSJP: Jewhen Hucało: Domowe ognisko, 1978 |
|
Już od pewnego czasu na mrocznym końcu ganku jaśnieje jego biała koszula. źródło: KWSJP: Witold Szołginia: Dom pod Żelaznym Lwem, 1989 |
|
My poszłyśmy wzdłuż wybrzeża, niemal do końca plaży zakończonej uroczym pagórkiem z przepięknym widokiem na jaśniejące w oddali skaliste skarpy [...]. źródło: Internet |
|
Wzniesiono ją ze starych bali, ale widać niedawno, bo na sczerniałym drzewie jaśniały białe ślady siekiery. źródło: KWSJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
jaśnieję |
jaśniejemy |
|||
2 os. |
jaśniejesz |
jaśniejecie |
|||
3 os. |
jaśnieje |
jaśnieją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
jaśniałem +(e)m jaśniał |
jaśniałam +(e)m jaśniała |
jaśniałom +(e)m jaśniało |
jaśnieliśmy +(e)śmy jaśnieli |
jaśniałyśmy +(e)śmy jaśniały |
2 os. |
jaśniałeś +(e)ś jaśniał |
jaśniałaś +(e)ś jaśniała |
jaśniałoś +(e)ś jaśniało |
jaśnieliście +(e)ście jaśnieli |
jaśniałyście +(e)ście jaśniały |
3 os. |
jaśniał |
jaśniała |
jaśniało |
jaśnieli |
jaśniały |
bezosobnik: jaśniano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę jaśniał będę jaśnieć |
będę jaśniała będę jaśnieć |
będę jaśniało będę jaśnieć |
będziemy jaśnieli będziemy jaśnieć |
będziemy jaśniały będziemy jaśnieć |
2 os. |
będziesz jaśniał będziesz jaśnieć |
będziesz jaśniała będziesz jaśnieć |
będziesz jaśniało będziesz jaśnieć |
będziecie jaśnieli będziecie jaśnieć |
będziecie jaśniały będziecie jaśnieć |
3 os. |
będzie jaśniał będzie jaśnieć |
będzie jaśniała będzie jaśnieć |
będzie jaśniało będzie jaśnieć |
będą jaśnieli będą jaśnieć |
będą jaśniały będą jaśnieć |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
jaśniejmy |
|
2 os. |
jaśniej |
jaśniejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
jaśniałbym bym jaśniał |
jaśniałabym bym jaśniała |
jaśniałobym bym jaśniało |
jaśnielibyśmy byśmy jaśnieli |
jaśniałybyśmy byśmy jaśniały |
2 os. |
jaśniałbyś byś jaśniał |
jaśniałabyś byś jaśniała |
jaśniałobyś byś jaśniało |
jaśnielibyście byście jaśnieli |
jaśniałybyście byście jaśniały |
3 os. |
jaśniałby by jaśniał |
jaśniałaby by jaśniała |
jaśniałoby by jaśniało |
jaśnieliby by jaśnieli |
jaśniałyby by jaśniały |
bezosobnik: jaśniano by
bezokolicznik: jaśnieć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
jaśniejąc
gerundium: jaśnienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | jaśnienie |
jaśnienia |
D. | jaśnienia |
jaśnień |
C. | jaśnieniu |
jaśnieniom |
B. | jaśnienie |
jaśnienia |
N. | jaśnieniem |
jaśnieniami |
Ms. | jaśnieniu |
jaśnieniach |
W. | jaśnienie |
jaśnienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: jaśniejący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejąca |
D. | jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącej |
C. | jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącej |
B. | jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejącą |
N. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącą |
Ms. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejące |
D. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
C. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
B. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejące |
N. | jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
Ms. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
odpowiednik aspektowy: zajaśnieć
Składnia
Rz nieżywotny | + | jaśnieć | + |
GDZIE
|
3. z upływem czasu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
antonimy: | ciemnieć |
Połączenia
- niebo jaśnieje; włosy jaśnieją
- jaśnieć z czasem, z upływem czasu
- jaśnieć pomału, pomalutku
Cytaty
Powoli burza cichnie, jaśnieje niebo. Okręt dobija do brzegu i wychodzą z niego artyści. źródło: KWSJP: Bogusław Kaczyński: Dzikie orchidee, 1983 |
|
[...] patrzałem przez okno godzinami i widziałem białokremową ramę okienną na tle zawsze niebieskiego i prawie zawsze czystego, bez chmurki nieba, bardzo jasnego rano, potem coraz ciemniejszego, a potem znów jaśniejącego i nabierającego koloru zielonkawego. źródło: KWSJP: Józef Czapski: Na nieludzkiej ziemi, 1947 |
|
Jacek odwracał głowę i spotykał profil Kathe, prosty, brązowawy, pod włosami, które schły prędko, jaśniejąc z każdą chwilą. źródło: KWSJP: Magda Leja: Umiejętność krzyku, 1958 |
|
Dorosłe osobniki tych zwierząt są całkowicie białe, noworodki zaś szare. W ciągu pierwszych trzech lat życia stopniowo jaśnieją, by wreszcie upodobnić się do starszego pokolenia. źródło: KWSJP: Jadwiga Wernerowa: Sekrety delfinów, 1972 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
jaśnieję |
jaśniejemy |
|||
2 os. |
jaśniejesz |
jaśniejecie |
|||
3 os. |
jaśnieje |
jaśnieją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
jaśniałem +(e)m jaśniał |
jaśniałam +(e)m jaśniała |
jaśniałom +(e)m jaśniało |
jaśnieliśmy +(e)śmy jaśnieli |
jaśniałyśmy +(e)śmy jaśniały |
2 os. |
jaśniałeś +(e)ś jaśniał |
jaśniałaś +(e)ś jaśniała |
jaśniałoś +(e)ś jaśniało |
jaśnieliście +(e)ście jaśnieli |
jaśniałyście +(e)ście jaśniały |
3 os. |
jaśniał |
jaśniała |
jaśniało |
jaśnieli |
jaśniały |
bezosobnik: jaśniano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę jaśniał będę jaśnieć |
będę jaśniała będę jaśnieć |
będę jaśniało będę jaśnieć |
będziemy jaśnieli będziemy jaśnieć |
będziemy jaśniały będziemy jaśnieć |
2 os. |
będziesz jaśniał będziesz jaśnieć |
będziesz jaśniała będziesz jaśnieć |
będziesz jaśniało będziesz jaśnieć |
będziecie jaśnieli będziecie jaśnieć |
będziecie jaśniały będziecie jaśnieć |
3 os. |
będzie jaśniał będzie jaśnieć |
będzie jaśniała będzie jaśnieć |
będzie jaśniało będzie jaśnieć |
będą jaśnieli będą jaśnieć |
będą jaśniały będą jaśnieć |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
jaśniejmy |
|
2 os. |
jaśniej |
jaśniejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
jaśniałbym bym jaśniał |
jaśniałabym bym jaśniała |
jaśniałobym bym jaśniało |
jaśnielibyśmy byśmy jaśnieli |
jaśniałybyśmy byśmy jaśniały |
2 os. |
jaśniałbyś byś jaśniał |
jaśniałabyś byś jaśniała |
jaśniałobyś byś jaśniało |
jaśnielibyście byście jaśnieli |
jaśniałybyście byście jaśniały |
3 os. |
jaśniałby by jaśniał |
jaśniałaby by jaśniała |
jaśniałoby by jaśniało |
jaśnieliby by jaśnieli |
jaśniałyby by jaśniały |
bezosobnik: jaśniano by
bezokolicznik: jaśnieć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
jaśniejąc
gerundium: jaśnienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | jaśnienie |
jaśnienia |
D. | jaśnienia |
jaśnień |
C. | jaśnieniu |
jaśnieniom |
B. | jaśnienie |
jaśnienia |
N. | jaśnieniem |
jaśnieniami |
Ms. | jaśnieniu |
jaśnieniach |
W. | jaśnienie |
jaśnienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: jaśniejący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejąca |
D. | jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącej |
C. | jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącej |
B. | jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejącą |
N. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącą |
Ms. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejące |
D. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
C. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
B. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejące |
N. | jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
Ms. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
4. radością
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
synonimy: | promieniować |
Połączenia
- oblicze, twarz jaśnieje; oczy jaśnieją
- jaśnieć dobrym samopoczuciem, dumą, pogodą, radością, szczęściem, uśmiechem, zadowoleniem
Cytaty
Ona nieduża, z kształtną głową, pięknie uczesaną w czarne fale, i w czarnej, bardzo eleganckiej sukni, i on - brzydki niezmiernie, ale tak jaśniejący szczęściem, pogodą, rozjaśniony, napełniony, wiosenny, że aż wydawał się piękny. źródło: KWSJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003 |
|
- O przyszłość jestem już spokojny - powtarzał Ludwig Neumann po drugiej stronie stołu, jaśniejąc zadowoleniem. źródło: KWSJP: Magdalena Tulli: W czerwieni, 1998 |
|
- Nie bójcie się - powiedział po rosyjsku. - Zaraz nasi przyjdą. Wszystkich wyzwolą! Jego twarz jaśniała dumą i radością. źródło: KWSJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997 |
|
Bardzo boli? - pytała z troską w głosie, ale oczy jej jaśniały takim szczęściem, jak gdyby gorąco oczekiwała, że przytaknie. źródło: KWSJP: Christian Skrzyposzek: Mojra, 1996 |
|
On, zafrasowany demagog, pieniacz i ponury patriota, wycinał hołubce, skakał do góry, aż pogubił kapcie i tańczył boso, z jaśniejącym obliczem, tak prześwietlonym radością jak pyzate policzki anioła, który w trąbkę dmie na organach ku chwale zastępów [...]. źródło: KWSJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
jaśnieję |
jaśniejemy |
|||
2 os. |
jaśniejesz |
jaśniejecie |
|||
3 os. |
jaśnieje |
jaśnieją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
jaśniałem +(e)m jaśniał |
jaśniałam +(e)m jaśniała |
jaśniałom +(e)m jaśniało |
jaśnieliśmy +(e)śmy jaśnieli |
jaśniałyśmy +(e)śmy jaśniały |
2 os. |
jaśniałeś +(e)ś jaśniał |
jaśniałaś +(e)ś jaśniała |
jaśniałoś +(e)ś jaśniało |
jaśnieliście +(e)ście jaśnieli |
jaśniałyście +(e)ście jaśniały |
3 os. |
jaśniał |
jaśniała |
jaśniało |
jaśnieli |
jaśniały |
bezosobnik: jaśniano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę jaśniał będę jaśnieć |
będę jaśniała będę jaśnieć |
będę jaśniało będę jaśnieć |
będziemy jaśnieli będziemy jaśnieć |
będziemy jaśniały będziemy jaśnieć |
2 os. |
będziesz jaśniał będziesz jaśnieć |
będziesz jaśniała będziesz jaśnieć |
będziesz jaśniało będziesz jaśnieć |
będziecie jaśnieli będziecie jaśnieć |
będziecie jaśniały będziecie jaśnieć |
3 os. |
będzie jaśniał będzie jaśnieć |
będzie jaśniała będzie jaśnieć |
będzie jaśniało będzie jaśnieć |
będą jaśnieli będą jaśnieć |
będą jaśniały będą jaśnieć |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
jaśniejmy |
|
2 os. |
jaśniej |
jaśniejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
jaśniałbym bym jaśniał |
jaśniałabym bym jaśniała |
jaśniałobym bym jaśniało |
jaśnielibyśmy byśmy jaśnieli |
jaśniałybyśmy byśmy jaśniały |
2 os. |
jaśniałbyś byś jaśniał |
jaśniałabyś byś jaśniała |
jaśniałobyś byś jaśniało |
jaśnielibyście byście jaśnieli |
jaśniałybyście byście jaśniały |
3 os. |
jaśniałby by jaśniał |
jaśniałaby by jaśniała |
jaśniałoby by jaśniało |
jaśnieliby by jaśnieli |
jaśniałyby by jaśniały |
bezosobnik: jaśniano by
bezokolicznik: jaśnieć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
jaśniejąc
gerundium: jaśnienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | jaśnienie |
jaśnienia |
D. | jaśnienia |
jaśnień |
C. | jaśnieniu |
jaśnieniom |
B. | jaśnienie |
jaśnienia |
N. | jaśnieniem |
jaśnieniami |
Ms. | jaśnieniu |
jaśnieniach |
W. | jaśnienie |
jaśnienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: jaśniejący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejąca |
D. | jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącej |
C. | jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącej |
B. | jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejącą |
N. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącą |
Ms. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejące |
D. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
C. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
B. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejące |
N. | jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
Ms. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
odpowiednik aspektowy: zajaśnieć
Składnia
+ | jaśnieć | + |
CZYM
|
|
Rznieżywotny | + | jaśnieć | + |
na CZYM
|
5. porządkiem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | wyróżniać się |
Połączenia
- jaśnieć urodą, wdziękiem; blaskiem cnót, cnotami; czystością, porządkiem; nowością; barwami, bogactwem koloru, kolorami
Cytaty
Tak czy owak Komendant jaśniał jako człowiek, który naprawdę żył tylko dla Polski, choć nie we wszystkim miał rację. źródło: KWSJP: Jerzy Jesionowski: Nad urwiskiem, 1987 |
|
Chce, aby moc Ewangelii jaśniała w życiu codziennym, aby Ewangelia była realizowana także w zwykłych warunkach właściwych światu. źródło: KWSJP: Mieczysław Gogacz: On ma wzrastać, 1962 |
|
– Poszliśmy za tradycją bohaterów walczących “za wolność waszą i naszą”: Polski i wszystkich narodów. W naszych walkach hiszpańskich jaśniały przed nami postaci najpierw walczących w kraju, a później na obczyźnie, po stronie Komuny Paryskiej. źródło: KWSJP: Antoni Libera: Madame, 1998 |
|
Szybkim krokiem przebiegniesz nie kończące się korytarze, gdzie tak bezmyślnie uszeregowane są antyczne posągi zrabowane nieomal na całym świecie, bez najmniejszej troski o wartość artystyczną lub epokę, gdzie wśród miernot jaśnieje niekiedy arcydzieło. źródło: KWSJP: Michel Butor: Przemiana, 1960 |
|
Odnowione budynki jaśniały czystością i porządkiem, inwentarz był zadbany, sprzęt dobrze utrzymany. źródło: KWSJP: Jeremi Przybora: Przymknięte oko opaczności, 1994 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
jaśnieję |
jaśniejemy |
|||
2 os. |
jaśniejesz |
jaśniejecie |
|||
3 os. |
jaśnieje |
jaśnieją |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
jaśniałem +(e)m jaśniał |
jaśniałam +(e)m jaśniała |
jaśniałom +(e)m jaśniało |
jaśnieliśmy +(e)śmy jaśnieli |
jaśniałyśmy +(e)śmy jaśniały |
2 os. |
jaśniałeś +(e)ś jaśniał |
jaśniałaś +(e)ś jaśniała |
jaśniałoś +(e)ś jaśniało |
jaśnieliście +(e)ście jaśnieli |
jaśniałyście +(e)ście jaśniały |
3 os. |
jaśniał |
jaśniała |
jaśniało |
jaśnieli |
jaśniały |
bezosobnik: jaśniano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę jaśniał będę jaśnieć |
będę jaśniała będę jaśnieć |
będę jaśniało będę jaśnieć |
będziemy jaśnieli będziemy jaśnieć |
będziemy jaśniały będziemy jaśnieć |
2 os. |
będziesz jaśniał będziesz jaśnieć |
będziesz jaśniała będziesz jaśnieć |
będziesz jaśniało będziesz jaśnieć |
będziecie jaśnieli będziecie jaśnieć |
będziecie jaśniały będziecie jaśnieć |
3 os. |
będzie jaśniał będzie jaśnieć |
będzie jaśniała będzie jaśnieć |
będzie jaśniało będzie jaśnieć |
będą jaśnieli będą jaśnieć |
będą jaśniały będą jaśnieć |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
jaśniejmy |
|
2 os. |
jaśniej |
jaśniejcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
jaśniałbym bym jaśniał |
jaśniałabym bym jaśniała |
jaśniałobym bym jaśniało |
jaśnielibyśmy byśmy jaśnieli |
jaśniałybyśmy byśmy jaśniały |
2 os. |
jaśniałbyś byś jaśniał |
jaśniałabyś byś jaśniała |
jaśniałobyś byś jaśniało |
jaśnielibyście byście jaśnieli |
jaśniałybyście byście jaśniały |
3 os. |
jaśniałby by jaśniał |
jaśniałaby by jaśniała |
jaśniałoby by jaśniało |
jaśnieliby by jaśnieli |
jaśniałyby by jaśniały |
bezosobnik: jaśniano by
bezokolicznik: jaśnieć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
jaśniejąc
gerundium: jaśnienie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | jaśnienie |
jaśnienia |
D. | jaśnienia |
jaśnień |
C. | jaśnieniu |
jaśnieniom |
B. | jaśnienie |
jaśnienia |
N. | jaśnieniem |
jaśnieniami |
Ms. | jaśnieniu |
jaśnieniach |
W. | jaśnienie |
jaśnienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: jaśniejący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejąca |
D. | jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejącej |
C. | jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącemu |
jaśniejącej |
B. | jaśniejącego |
jaśniejącego |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejącą |
N. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącą |
Ms. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | jaśniejący |
jaśniejący |
jaśniejące |
jaśniejące |
D. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
C. | jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
jaśniejącym |
B. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejące |
N. | jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
jaśniejącymi |
Ms. | jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
jaśniejących |
odpowiednik aspektowy: zajaśnieć
Składnia
+ | jaśnieć | + |
CZYM
|