Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *pastyrь
1. pastuch
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
Połączenia
- prosty; górski, wędrowny; grecki, mongolski, wołoski... pasterz
- pasterz bydła, owiec, reniferów, trzody
- pasterz na hali
- pasterze i aniołowie, pasterze i mędrcy, pasterze i rolnicy; chłopi i pasterze, rybacy i pasterze
- owce bez pasterza
- pasterz pasie coś, pilnuje czegoś; pasterze wędrują
Cytaty
|
W tekście greckim dokładnie jest powiedziane, że ów ogień na górze płonie [...] w zagrodzie pasterzy, czuwających w górach nad owcami, a wieczorem siedzących razem wokół ogniska. źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych: eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993 |
|
|
Praprzodek Kudasika-Sokratesa był pasterzem wołoskim, w XIV w. przywędrował na Podhale. Wygląda na to, że pasł świnie. źródło: NKJP: Marcin Fabjański: Mędroli zapasy z Bogiem, Gazeta Wyborcza, 1997-12-19 |
|
|
Tak się właśnie rzeczy miały - potwierdził Jan, zwalniając, by przepuścić przechodzące drogą stado kóz. Konny pasterz w geście podziękowania przyłożył dłoń do ronda sombrero. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005 |
|
|
Obserwacja nieba umożliwia określenie pory (godziny) w nocy: lapońscy pasterze reniferów śledzą w tym celu położenie Wielkiej Niedźwiedzicy [...]. źródło: NKJP: Każdy ma inne niebo, Dziennik Polski, 1999-10-30 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pasterz |
pasterze |
ndepr |
| pasterze |
depr | ||
| D. | pasterza |
pasterzy |
|
| C. | pasterzowi |
pasterzom |
|
| B. | pasterza |
pasterzy |
|
| N. | pasterzem |
pasterzami |
|
| Ms. | pasterzu |
pasterzach |
|
| W. | pasterzu |
pasterze |
ndepr |
| pasterze |
depr |
2. ksiądz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | duszpasterz, kapłan, ksiądz | |
| hiperonimy: | duchowny I |
Połączenia
- gorliwy, pobożny; wielki pasterz
- pasterz archidiecezji, diecezji, parafii; Kościoła; dusz, ludu
Cytaty
|
Byłem waszym pasterzem przez dwadzieścia lat jako metropolita krakowski, dzisiaj przychodzę do was jako Następca św. Piotra. źródło: NKJP: Jan Paweł: Homilia w zakopiańskim kościele Niepokalanego Serca Maryi na Krzeptówkach (fragmenty), Gazeta Wyborcza, 1997-06-09 |
|
|
Kto kocha, ten wie, co znaczy wołanie miłości Chrystusa - powiedział pasterz diecezji sandomierskiej ks. bp Wacław Świerzawski [...]. źródło: NKJP: (RUT): Jak żyć z miłością, Dziennik Polski, 2002-01-16 |
|
|
[...] jest to urząd wyjątkowy - przede wszystkim religijny, sięgający czasów apostoła Piotra, pierwszego zastępcy Chrystusa i pasterza całego Kościoła. źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Zasady kardynalne, Polityka, 2005-04-23 |
|
|
Jako chrześcijański władca gorliwie opiekował się Kościołem i jego pasterzami, nie szczędząc ani środków ani swego czasu. źródło: NKJP: Mirosław J. Leszka: Wizerunek władców pierwszego państwa bułgarskiego w bizantyńskich źródłach pisanych VIII - I połowa XII w, 2003 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pasterz |
pasterze |
ndepr |
| pasterze |
depr | ||
| D. | pasterza |
pasterzy |
|
| C. | pasterzowi |
pasterzom |
|
| B. | pasterza |
pasterzy |
|
| N. | pasterzem |
pasterzami |
|
| Ms. | pasterzu |
pasterzach |
|
| W. | pasterzu |
pasterze |
ndepr |
| pasterze |
depr |