Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
siedzę |
siedzimy |
|||
| 2 os. |
siedzisz |
siedzicie |
|||
| 3 os. |
siedzi |
siedzą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
siedziałem +(e)m siedział |
siedziałam +(e)m siedziała |
siedziałom +(e)m siedziało |
siedzieliśmy +(e)śmy siedzieli |
siedziałyśmy +(e)śmy siedziały |
| 2 os. |
siedziałeś +(e)ś siedział |
siedziałaś +(e)ś siedziała |
siedziałoś +(e)ś siedziało |
siedzieliście +(e)ście siedzieli |
siedziałyście +(e)ście siedziały |
| 3 os. |
siedział |
siedziała |
siedziało |
siedzieli |
siedziały |
bezosobnik: siedziano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę siedział będę siedzieć |
będę siedziała będę siedzieć |
będę siedziało będę siedzieć |
będziemy siedzieli będziemy siedzieć |
będziemy siedziały będziemy siedzieć |
| 2 os. |
będziesz siedział będziesz siedzieć |
będziesz siedziała będziesz siedzieć |
będziesz siedziało będziesz siedzieć |
będziecie siedzieli będziecie siedzieć |
będziecie siedziały będziecie siedzieć |
| 3 os. |
będzie siedział będzie siedzieć |
będzie siedziała będzie siedzieć |
będzie siedziało będzie siedzieć |
będą siedzieli będą siedzieć |
będą siedziały będą siedzieć |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
siedźmy |
|
| 2 os. |
siedź |
siedźcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
siedziałbym bym siedział |
siedziałabym bym siedziała |
siedziałobym bym siedziało |
siedzielibyśmy byśmy siedzieli |
siedziałybyśmy byśmy siedziały |
| 2 os. |
siedziałbyś byś siedział |
siedziałabyś byś siedziała |
siedziałobyś byś siedziało |
siedzielibyście byście siedzieli |
siedziałybyście byście siedziały |
| 3 os. |
siedziałby by siedział |
siedziałaby by siedziała |
siedziałoby by siedziało |
siedzieliby by siedzieli |
siedziałyby by siedziały |
bezosobnik: siedziano by
bezokolicznik: siedzieć
imiesłów przysłówkowy współczesny:
siedząc
gerundium: siedzenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | siedzenie |
siedzenia |
| D. | siedzenia |
siedzeń |
| C. | siedzeniu |
siedzeniom |
| B. | siedzenie |
siedzenia |
| N. | siedzeniem |
siedzeniami |
| Ms. | siedzeniu |
siedzeniach |
| W. | siedzenie |
siedzenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: siedzący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | siedzący |
siedzący |
siedzący |
siedzące |
siedząca |
| D. | siedzącego |
siedzącego |
siedzącego |
siedzącego |
siedzącej |
| C. | siedzącemu |
siedzącemu |
siedzącemu |
siedzącemu |
siedzącej |
| B. | siedzącego |
siedzącego |
siedzący |
siedzące |
siedzącą |
| N. | siedzącym |
siedzącym |
siedzącym |
siedzącym |
siedzącą |
| Ms. | siedzącym |
siedzącym |
siedzącym |
siedzącym |
siedzącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | siedzący |
siedzący |
siedzące |
siedzące |
| D. | siedzących |
siedzących |
siedzących |
siedzących |
| C. | siedzącym |
siedzącym |
siedzącym |
siedzącym |
| B. | siedzących |
siedzących |
siedzących |
siedzące |
| N. | siedzącymi |
siedzącymi |
siedzącymi |
siedzącymi |
| Ms. | siedzących |
siedzących |
siedzących |
siedzących |
Pochodzenie
1. na krześle
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- siedzieć przodem, tyłem do czegoś/kogoś
- siedzieć bez ruchu
- siedzieć na kanapie, na krześle, na ławce, na łóżku, na stołku; na schodkach; na kamieniu, na trawie; na ziemi; na koniu
- siedzieć pod ścianą
- siedzieć przy stole
- siedzieć w samochodzie
- siedzieć ze skrzyżowanymi nogami
- siedzieć za biurkiem, za stołem
- siedzieć nieruchomo
Cytaty
|
Piotr czekał kilkanaście minut, siedząc na ławce przed wejściem, aż pojawi się mecenas. źródło: NKJP: Jacek Rębacz: Zakopane: sezon na samobójców, 2006 |
|
|
Naprzeciwko mnie za biurkiem siedział lekarz dyżurny. Wyglądał na dwadzieścia parę lat, ale biały fartuch czynił z niego autorytet. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009 |
Składnia
| Rz osobowy | + | siedzieć | + |
(GDZIE)
|
2. nad robotą
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca
Połączenia
- siedzieć nad robotą, nad korektą, nad projektem, nad książką, nad zeszytami, nad papierami
Cytaty
|
Wieczorem, wychodząc z roboty, zaszłam do jego pokoju. Siedział nad projektem oferty dla klienta źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Namiętnik, 1997 |
|
|
Termin naglił, więc Irena – zamiast oglądać kolejne wydanie Telewizyjnego Tygodnika Tajemnic, co zazwyczaj starała się lojalnie robić – siedziała nad korektą swojego artykułu. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003 |
Składnia
| Rz osobowy | + | siedzieć | + |
nad CZYM
|
3. o zwierzętach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
Cytaty
|
Obok niego na ławeczce siedział kot, a pod płotem kwitły malwy. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008 |
|
|
Jeśli zbliżał się atak padaczki, a ja spałem, szarpał mnie zębami tak długo, aż się obudziłem. Atak minął, a mój pies siedział przy córce jeszcze kilka godzin. źródło: NKJP: Mateusz Wyrwich, Radość w oczach, Mazowieckie To i Owo, 2004-04-29 |
Składnia
| Rz żywotny | + | siedzieć | + |
GDZIE
|
4. o ptakach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt owady
Cytaty
|
Niepozorna ptaszyna siedziała na krzaku z podniesioną czarną główką, nastroszonymi piórkami i aż drżała od natchnienia. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005 |
|
|
W fałdach pościeli siedzi jadowity pająk, tarantula. Starzec stoi przez chwilę nieruchomo, wpatrzony w pająka. źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975 |
Składnia
| Rz żywotny | + | siedzieć | + |
(GDZIE)
|
5. przebywać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Połączenia
- siedzieć w domu, w pracy; w biurze, w szkole; w Stanach, we Francji; w Warszawie
Cytaty
|
Kiedy podrósł, nie lubił siedzieć w domu. Włóczył się z chłopakami po przedmieściach rodzinnego El Paco. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Namiętnik, 1997 |
|
|
Wstał od biurka. - Pora brać się do roboty - rzucił, raz jeszcze się przeciągając. Od dwóch dni siedział w biurze. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008 |
|
|
Ciągle przy tym siedzieli w dyrekcji, ciągle coś tam uzgadniali, kłócili się, że nie tak, a tak miało być, grozili. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007 |
|
|
Karolina swoim zwyczajem nie komentowała nieproszona, co przychodziło jej tym łatwiej, że siedziała we Francji, robiąc to, na co miała ochotę. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2002 |
|
|
Biedny starzec pewnie przez całe życie siedział w tej dziurze i nie jeździł nawet na targ do pobliskiego miasteczka. źródło: NKJP: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006 |
Składnia
| Rz osobowy | + | siedzieć | + |
GDZIE
|
6. odbywać karę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara
Połączenia
- siedzieć w areszcie; w kiciu, w więzieniu; za kratkami
Cytaty
|
Kiedy inni koledzy odfajkowywali swoje sprawy, ja wciąż interesowałem się losami przestępców. Ile lat dostali, gdzie siedzą... źródło: NKJP: Marek Krajewski; Mariusz Czubaj: Róże cmentarne.2009 |
|
|
Nawet amfetaminę wwożą. Kiedyś mąż jednej celniczki próbował wwieźć amfetaminę, ale ktoś go sprzedał, czarne mundury niezapowiedziany nalot zrobiły. Ona poszła siedzieć i on. źródło: NKJP: Michał Olszewski: Chwalcie łąki umajone, 2005 |
Składnia
| Rz osobowy | + | siedzieć | + |
|
7. być umocowanym
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań
Cytaty
|
Zanim podniósł broń, upewnił się, że kieszenie ma wypchane ładunkami z nawoskowanego papieru, oba pistolety znajdują się za pasem, a trójgraniasty kapelusz siedzi mocno na głowie. źródło: NKJP: William King, Anioły Śmierci, Esensja, 2007-04 |
|
|
Mężczyzna był wysoki i szczupły, a prawdę mówiąc, wręcz kościsty. Okulary w cienkiej złotej oprawce mocno siedziały na wydatnym nosie. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Fausta, 2010 |
Składnia
| Rz nieżywotny | + | siedzieć | + |
GDZIE
|
8. na hipotece
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zająć |
Połączenia
- siedzieć na hipotece, na pensji komuś
Cytaty
|
Właścicielka wywalczyła zwrot podatku za jeden miesiąc. Co z resztą? Chodzi przecież o 3 mln złotych! [..] Fiskus jednak tego nie respektuje i wciąż siedzi na hipotece firmy. źródło: NKJP: Izabela Kacprzak: Zemsta fiskusa, Trybuna Śląska, 2003-12-15 |
|
|
A od czego zależy wysokość tej blokady? I czy jest jakaś szansa, aby komornik od nie odstąpił? Przecież i tak już siedzi mi na pensji, umowę o pracę mam na czas nieokreślony. źródło: Internet: forum.gazeta.pl |
Składnia
|
|
+ | siedzieć | + |
na CZYM +
(KOMU)
|