Chronologizacja
Pochodzenie
1. uznać za prawdziwe
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- uwierzyć w cud, w duchy, w hipotezę, w lepszą przyszłość, w ludzką uczciwość, w plotki, w przepowiednię, w sprawiedliwość, we własne siły, w zwycięstwo; w sens, w skuteczność czegoś; w czyjeś deklaracje, w czyjąś dobrą wolę, w czyjąś niewinność, w czyjeś zapewnienia, w czyjeś zeznania
- (nie) móc; trzeba uwierzyć; ktoś jest skłonny uwierzyć; coś pozwala uwierzyć
- uwierzyć i zaufać
- nie sposób, trudno uwierzyć; coś jest nie do uwierzenia
Cytaty
Wszystko buntowało się w nim na myśl, że Krysia mogła uwierzyć w jego winę, i przeklinał siebie samego, że wcześniej nie rozpoznał niemieckiego agenta. źródło: KJ PWN: Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan: Stawka większa niż życie, 1969 |
|
Zjadła nas trema, chyba za wcześnie uwierzyliśmy w awans. źródło: NKJP: Arkadiusz Kielar: Przeszli do legendy, Echo Dnia, 2007-06-06 |
|
Któż z nas uwierzy, że politycy [...] zachowają bezstronność? źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 16.12.1999 |
|
Trudno uwierzyć, aby przypadkowy strzał był tak precyzyjny. źródło: NKJP: Trafiony w głowę, Dziennik Polski, 2003-08-11 |
|
Nie mógł uwierzyć, że ma przed sobą człowieka, którego bezskutecznie szukał od rana. źródło: KJ PWN: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
uwierzę |
uwierzymy |
|||
2 os. |
uwierzysz |
uwierzycie |
|||
3 os. |
uwierzy |
uwierzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uwierzyłem +(e)m uwierzył |
uwierzyłam +(e)m uwierzyła |
uwierzyłom +(e)m uwierzyło |
uwierzyliśmy +(e)śmy uwierzyli |
uwierzyłyśmy +(e)śmy uwierzyły |
2 os. |
uwierzyłeś +(e)ś uwierzył |
uwierzyłaś +(e)ś uwierzyła |
uwierzyłoś +(e)ś uwierzyło |
uwierzyliście +(e)ście uwierzyli |
uwierzyłyście +(e)ście uwierzyły |
3 os. |
uwierzył |
uwierzyła |
uwierzyło |
uwierzyli |
uwierzyły |
bezosobnik: uwierzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
uwierzmy |
|
2 os. |
uwierz |
uwierzcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uwierzyłbym bym uwierzył |
uwierzyłabym bym uwierzyła |
uwierzyłobym bym uwierzyło |
uwierzylibyśmy byśmy uwierzyli |
uwierzyłybyśmy byśmy uwierzyły |
2 os. |
uwierzyłbyś byś uwierzył |
uwierzyłabyś byś uwierzyła |
uwierzyłobyś byś uwierzyło |
uwierzylibyście byście uwierzyli |
uwierzyłybyście byście uwierzyły |
3 os. |
uwierzyłby by uwierzył |
uwierzyłaby by uwierzyła |
uwierzyłoby by uwierzyło |
uwierzyliby by uwierzyli |
uwierzyłyby by uwierzyły |
bezosobnik: uwierzono by
bezokolicznik: uwierzyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uwierzywszy
gerundium: uwierzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | uwierzenie |
uwierzenia |
D. | uwierzenia |
uwierzeń |
C. | uwierzeniu |
uwierzeniom |
B. | uwierzenie |
uwierzenia |
N. | uwierzeniem |
uwierzeniami |
Ms. | uwierzeniu |
uwierzeniach |
W. | uwierzenie |
uwierzenia |
odpowiednik aspektowy: wierzyć
Składnia
Rz osobowy | + | uwierzyć | + |
w CO
|
Rz osobowy | + | uwierzyć | + |
że ZDANIE
|
Rz osobowy + neg | + | uwierzyć | + |
żeby ZDANIE
|
2. nabrać zaufania
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- uwierzyć kobiecie, matce, ludziom; prasie, reklamie
Cytaty
Ojciec nie nauczył go odróżniać dobra od zła, nie przekazał zasad życia w rodzinie. Minie sporo czasu, zanim Wojtek uwierzy ojcu. źródło: NKJP: Lidia Mieścicka-Mellibruda: Być matką dorosłych dzieci, 2000 |
|
Liczył na to, że jest naiwna. Że uwierzy mu bez zastrzeżeń. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003 |
|
Myślisz, że uwierzą tobie, a nie mnie? źródło: KJ PWN: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000 |
|
Trudno uwierzyć posłance, która zapewnia, że jej działalność w Powiernictwie jest czysto społeczna. źródło: KJ PWN: Polityka, 2004-06-11 |
|
Czy parlamenty państw NATO uwierzą naszym zapewnieniom, że największą siłą polskiej armii jest wysokie morale? źródło: NKJP: Paweł Wroński: Gazeta Wyborcza, 1997-06-13 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
uwierzę |
uwierzymy |
|||
2 os. |
uwierzysz |
uwierzycie |
|||
3 os. |
uwierzy |
uwierzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uwierzyłem +(e)m uwierzył |
uwierzyłam +(e)m uwierzyła |
uwierzyłom +(e)m uwierzyło |
uwierzyliśmy +(e)śmy uwierzyli |
uwierzyłyśmy +(e)śmy uwierzyły |
2 os. |
uwierzyłeś +(e)ś uwierzył |
uwierzyłaś +(e)ś uwierzyła |
uwierzyłoś +(e)ś uwierzyło |
uwierzyliście +(e)ście uwierzyli |
uwierzyłyście +(e)ście uwierzyły |
3 os. |
uwierzył |
uwierzyła |
uwierzyło |
uwierzyli |
uwierzyły |
bezosobnik: uwierzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
uwierzmy |
|
2 os. |
uwierz |
uwierzcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uwierzyłbym bym uwierzył |
uwierzyłabym bym uwierzyła |
uwierzyłobym bym uwierzyło |
uwierzylibyśmy byśmy uwierzyli |
uwierzyłybyśmy byśmy uwierzyły |
2 os. |
uwierzyłbyś byś uwierzył |
uwierzyłabyś byś uwierzyła |
uwierzyłobyś byś uwierzyło |
uwierzylibyście byście uwierzyli |
uwierzyłybyście byście uwierzyły |
3 os. |
uwierzyłby by uwierzył |
uwierzyłaby by uwierzyła |
uwierzyłoby by uwierzyło |
uwierzyliby by uwierzyli |
uwierzyłyby by uwierzyły |
bezosobnik: uwierzono by
bezokolicznik: uwierzyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uwierzywszy
gerundium: uwierzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | uwierzenie |
uwierzenia |
D. | uwierzenia |
uwierzeń |
C. | uwierzeniu |
uwierzeniom |
B. | uwierzenie |
uwierzenia |
N. | uwierzeniem |
uwierzeniami |
Ms. | uwierzeniu |
uwierzeniach |
W. | uwierzenie |
uwierzenia |
odpowiednik aspektowy: wierzyć
Składnia
Rz osobowy | + | uwierzyć | + |
KOMU/CZEMU
|
3. w ludzi, w siebie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- uwierzyć w ludzi, w naród, w siebie, we własne dziecko
Cytaty
Uwierzyłem w naszych piłkarzy, że potrafią dobrze grać, że nie czują respektu nawet przed teoretycznie lepszymi od siebie. źródło: NKJP: (RP): Trudny wybór: Dziennik Polski, 2000-12-04 |
|
Wystarczyło, żebym uwierzył w siebie choć trochę, a wszystko okazało się łatwiejsze, niż myślałem. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 2, 1996 |
|
Bardzo się cieszę, że trener uwierzył we mnie i dał mi szansę. źródło: NKJP: (KG): Debiutanci Hutnika, Dziennik Polski, 1999-03-08 |
|
Świadectwo takich osób pozwoliło mi na nowo uwierzyć w człowieka, w jego bezinteresowność, a przede wszystkim w dobro w nim żyjące. źródło: Korpus IPI PAN: BB: Pielgrzymka z Nakła na Jasną Górę, Nakielski Czas, 2007-08-16 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
uwierzę |
uwierzymy |
|||
2 os. |
uwierzysz |
uwierzycie |
|||
3 os. |
uwierzy |
uwierzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uwierzyłem +(e)m uwierzył |
uwierzyłam +(e)m uwierzyła |
uwierzyłom +(e)m uwierzyło |
uwierzyliśmy +(e)śmy uwierzyli |
uwierzyłyśmy +(e)śmy uwierzyły |
2 os. |
uwierzyłeś +(e)ś uwierzył |
uwierzyłaś +(e)ś uwierzyła |
uwierzyłoś +(e)ś uwierzyło |
uwierzyliście +(e)ście uwierzyli |
uwierzyłyście +(e)ście uwierzyły |
3 os. |
uwierzył |
uwierzyła |
uwierzyło |
uwierzyli |
uwierzyły |
bezosobnik: uwierzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
uwierzmy |
|
2 os. |
uwierz |
uwierzcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uwierzyłbym bym uwierzył |
uwierzyłabym bym uwierzyła |
uwierzyłobym bym uwierzyło |
uwierzylibyśmy byśmy uwierzyli |
uwierzyłybyśmy byśmy uwierzyły |
2 os. |
uwierzyłbyś byś uwierzył |
uwierzyłabyś byś uwierzyła |
uwierzyłobyś byś uwierzyło |
uwierzylibyście byście uwierzyli |
uwierzyłybyście byście uwierzyły |
3 os. |
uwierzyłby by uwierzył |
uwierzyłaby by uwierzyła |
uwierzyłoby by uwierzyło |
uwierzyliby by uwierzyli |
uwierzyłyby by uwierzyły |
bezosobnik: uwierzono by
bezokolicznik: uwierzyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uwierzywszy
gerundium: uwierzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | uwierzenie |
uwierzenia |
D. | uwierzenia |
uwierzeń |
C. | uwierzeniu |
uwierzeniom |
B. | uwierzenie |
uwierzenia |
N. | uwierzeniem |
uwierzeniami |
Ms. | uwierzeniu |
uwierzeniach |
W. | uwierzenie |
uwierzenia |
odpowiednik aspektowy: wierzyć
Składnia
Rz osobowy | + | uwierzyć | + |
w KOGO
|
4. w jakąś ideę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- uwierzyć w braterstwo narodów, w demokrację, w naukę, w rewolucję, w technikę
Cytaty
Kontrolę nad młodzieżą, wyrwaną z rodzinnych stron i osadzoną w brygadach Służby Polsce, szkołach zawodowych i internatach robotniczych, można było stosunkowo łatwo uzyskać - ale pozostaje wątpliwe, czy młodzi ludzie uwierzyli w komunizm. źródło: NKJP: Joanna Kochanowicz: ZMP w terenie. Stalinowska próba modernizacji opornej rzeczywistości, 2000 |
|
Oto zdrowy sceptycyzm ludu. Jeszcze chwila, a uwierzę w ideę narodnictwa. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 3, 1997 |
|
Wychodząc naprzeciw postulatom kupców, którzy jako pierwsi w Polsce uwierzyli w kapitalizm [...], Ministerstwo Przemysłu i Handlu rozpoczęło na początku tego roku prace nad programem wspomagania restrukturyzacji polskiego handlu. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 10.10.1996 |
|
Ci ludzie uczciwie uwierzyli w „Solidarność”, nie tylko w hasła, uwierzyli, że komunizm trzeba obalić, że trzeba wprowadzić nowy system, wprowadzić nowy ustrój. źródło: Korpus IPI PAN: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.01.2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
uwierzę |
uwierzymy |
|||
2 os. |
uwierzysz |
uwierzycie |
|||
3 os. |
uwierzy |
uwierzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uwierzyłem +(e)m uwierzył |
uwierzyłam +(e)m uwierzyła |
uwierzyłom +(e)m uwierzyło |
uwierzyliśmy +(e)śmy uwierzyli |
uwierzyłyśmy +(e)śmy uwierzyły |
2 os. |
uwierzyłeś +(e)ś uwierzył |
uwierzyłaś +(e)ś uwierzyła |
uwierzyłoś +(e)ś uwierzyło |
uwierzyliście +(e)ście uwierzyli |
uwierzyłyście +(e)ście uwierzyły |
3 os. |
uwierzył |
uwierzyła |
uwierzyło |
uwierzyli |
uwierzyły |
bezosobnik: uwierzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
uwierzmy |
|
2 os. |
uwierz |
uwierzcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uwierzyłbym bym uwierzył |
uwierzyłabym bym uwierzyła |
uwierzyłobym bym uwierzyło |
uwierzylibyśmy byśmy uwierzyli |
uwierzyłybyśmy byśmy uwierzyły |
2 os. |
uwierzyłbyś byś uwierzył |
uwierzyłabyś byś uwierzyła |
uwierzyłobyś byś uwierzyło |
uwierzylibyście byście uwierzyli |
uwierzyłybyście byście uwierzyły |
3 os. |
uwierzyłby by uwierzył |
uwierzyłaby by uwierzyła |
uwierzyłoby by uwierzyło |
uwierzyliby by uwierzyli |
uwierzyłyby by uwierzyły |
bezosobnik: uwierzono by
bezokolicznik: uwierzyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uwierzywszy
gerundium: uwierzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | uwierzenie |
uwierzenia |
D. | uwierzenia |
uwierzeń |
C. | uwierzeniu |
uwierzeniom |
B. | uwierzenie |
uwierzenia |
N. | uwierzeniem |
uwierzeniami |
Ms. | uwierzeniu |
uwierzeniach |
W. | uwierzenie |
uwierzenia |
odpowiednik aspektowy: wierzyć
Składnia
Rz osobowy | + | uwierzyć | + |
w CO
|
5. w Boga
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół
Połączenia
- uwierzyć w Boga, w Chrystusa
Cytaty
Talibowie przestrzegli wszak Afgańczyków, by pod żadnym pozorem nie wpuszczali do swoich domów cudzoziemców, którzy będą ich namawiać, kusić, przekupywać, by wyrzekli się wiary w Allaha i uwierzyli w innego Boga. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2003 |
|
Po prostu uwierzyłem w Boga, choć nie należę do żadnego konkretnego kościoła. źródło: NKJP: Sztuka pięknego zmyślania, Dziennik Polski, 2000-10-06 |
|
Dlatego człowiek, który uwierzył w Jezusa Chrystusa, przede wszystkim prosi Boga, aby dokonała się przemiana ludzkich serc - powiedział Prymas. źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza, 1993-04-13 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
uwierzę |
uwierzymy |
|||
2 os. |
uwierzysz |
uwierzycie |
|||
3 os. |
uwierzy |
uwierzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uwierzyłem +(e)m uwierzył |
uwierzyłam +(e)m uwierzyła |
uwierzyłom +(e)m uwierzyło |
uwierzyliśmy +(e)śmy uwierzyli |
uwierzyłyśmy +(e)śmy uwierzyły |
2 os. |
uwierzyłeś +(e)ś uwierzył |
uwierzyłaś +(e)ś uwierzyła |
uwierzyłoś +(e)ś uwierzyło |
uwierzyliście +(e)ście uwierzyli |
uwierzyłyście +(e)ście uwierzyły |
3 os. |
uwierzył |
uwierzyła |
uwierzyło |
uwierzyli |
uwierzyły |
bezosobnik: uwierzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
uwierzmy |
|
2 os. |
uwierz |
uwierzcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uwierzyłbym bym uwierzył |
uwierzyłabym bym uwierzyła |
uwierzyłobym bym uwierzyło |
uwierzylibyśmy byśmy uwierzyli |
uwierzyłybyśmy byśmy uwierzyły |
2 os. |
uwierzyłbyś byś uwierzył |
uwierzyłabyś byś uwierzyła |
uwierzyłobyś byś uwierzyło |
uwierzylibyście byście uwierzyli |
uwierzyłybyście byście uwierzyły |
3 os. |
uwierzyłby by uwierzył |
uwierzyłaby by uwierzyła |
uwierzyłoby by uwierzyło |
uwierzyliby by uwierzyli |
uwierzyłyby by uwierzyły |
bezosobnik: uwierzono by
bezokolicznik: uwierzyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uwierzywszy
gerundium: uwierzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | uwierzenie |
uwierzenia |
D. | uwierzenia |
uwierzeń |
C. | uwierzeniu |
uwierzeniom |
B. | uwierzenie |
uwierzenia |
N. | uwierzeniem |
uwierzeniami |
Ms. | uwierzeniu |
uwierzeniach |
W. | uwierzenie |
uwierzenia |
odpowiednik aspektowy: wierzyć
Składnia
Rz osobowy | + | uwierzyć | + |
w KOGO/CO
|