Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. patrzeć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | patrzeć |
Połączenia
- wpatrywać się szeroko otwartymi oczami, zakochanym wzrokiem; w coś godzinami
- wpatrywać się bez słowa
- wpatrywać się w ekran, w fotografię, w horyzont, w lustro, w mapę, w monitor, w niebo, w obiektyw, w okno, w płomienie, w podłogę, w sufit, w zdjęcie; w milczeniu, w skupieniu
- wpatrywać się z miłością, z nadzieją, z napięciem, z niedowierzaniem, z oddaniem, z przerażeniem, z uwagą, z zachwytem, z zapartym tchem
- wpatrywać się bacznie, badawczo, bezmyślnie, intensywnie, nieruchomo, tępo, uporczywie, uważnie
- wpatrywać się jak urzeczony, jak zahipnotyzowany, jak zakochany
Cytaty
|
Na kredensie zauważyłem fotografię w ramce. Przedstawiała efektowną dziewczynę, wpatrującą się zakochanym wzrokiem w szczupłego, wysokiego mężczyznę. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Siostra Komandosa, 1997 |
|
|
- Dość już, Joanno, tego zachwycania się sobą! Dziewczyna w twoim wieku nie powinna być taka próżna, żeby godzinami wpatrywać się w lustro. źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000 |
|
|
Z niedowierzaniem wpatrywali się w sumy, które wypisałam w tabelce. Nigdy nie przypuszczali, że mogą wydać tyle pieniędzy. źródło: NKJP: Stefan Bratkowski: Z boku, Gazeta Wyborcza, 1994-02-26 |
|
|
Antoni jak zwykle mi nie pomagał. Siedział sztywno i wpatrywał się gdzieś przed siebie, jakby w ogóle nie zdawał sobie sprawy z mojej obecności. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Sanatorium, 2005 |
|
|
Zmęczenie oczu, pogorszenie ostrości widzenia, pieczenie i swędzenie spojówek to znane skutki wpatrywania się w ekran komputera lub telewizora. źródło: NKJP: Monika Dzierżyńska-Nowak: O pożytkach z picia soków, Gazeta Wyborcza, 1995-02-09 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wpatruję się |
wpatrujemy się |
|||
| 2 os. |
wpatrujesz się |
wpatrujecie się |
|||
| 3 os. |
wpatruje się |
wpatrują się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wpatrywałem się +(e)m się wpatrywał |
wpatrywałam się +(e)m się wpatrywała |
wpatrywałom się +(e)m się wpatrywało |
wpatrywaliśmy się +(e)śmy się wpatrywali |
wpatrywałyśmy się +(e)śmy się wpatrywały |
| 2 os. |
wpatrywałeś się +(e)ś się wpatrywał |
wpatrywałaś się +(e)ś się wpatrywała |
wpatrywałoś się +(e)ś się wpatrywało |
wpatrywaliście się +(e)ście się wpatrywali |
wpatrywałyście się +(e)ście się wpatrywały |
| 3 os. |
wpatrywał się |
wpatrywała się |
wpatrywało się |
wpatrywali się |
wpatrywały się |
bezosobnik: wpatrywano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się wpatrywał będę się wpatrywać |
będę się wpatrywała będę się wpatrywać |
będę się wpatrywało będę się wpatrywać |
będziemy się wpatrywali będziemy się wpatrywać |
będziemy się wpatrywały będziemy się wpatrywać |
| 2 os. |
będziesz się wpatrywał będziesz się wpatrywać |
będziesz się wpatrywała będziesz się wpatrywać |
będziesz się wpatrywało będziesz się wpatrywać |
będziecie się wpatrywali będziecie się wpatrywać |
będziecie się wpatrywały będziecie się wpatrywać |
| 3 os. |
będzie się wpatrywał będzie się wpatrywać |
będzie się wpatrywała będzie się wpatrywać |
będzie się wpatrywało będzie się wpatrywać |
będą się wpatrywali będą się wpatrywać |
będą się wpatrywały będą się wpatrywać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wpatrujmy się |
|
| 2 os. |
wpatruj się |
wpatrujcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wpatrywałbym się bym się wpatrywał |
wpatrywałabym się bym się wpatrywała |
wpatrywałobym się bym się wpatrywało |
wpatrywalibyśmy się byśmy się wpatrywali |
wpatrywałybyśmy się byśmy się wpatrywały |
| 2 os. |
wpatrywałbyś się byś się wpatrywał |
wpatrywałabyś się byś się wpatrywała |
wpatrywałobyś się byś się wpatrywało |
wpatrywalibyście się byście się wpatrywali |
wpatrywałybyście się byście się wpatrywały |
| 3 os. |
wpatrywałby się by się wpatrywał |
wpatrywałaby się by się wpatrywała |
wpatrywałoby się by się wpatrywało |
wpatrywaliby się by się wpatrywali |
wpatrywałyby się by się wpatrywały |
bezosobnik: wpatrywano by się
bezokolicznik: wpatrywać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wpatrując się
gerundium: wpatrywanie się
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wpatrywanie się |
wpatrywania się |
| D. | wpatrywania się |
wpatrywań się |
| C. | wpatrywaniu się |
wpatrywaniom się |
| B. | wpatrywanie się |
wpatrywania się |
| N. | wpatrywaniem się |
wpatrywaniami się |
| Ms. | wpatrywaniu się |
wpatrywaniach się |
| W. | wpatrywanie się |
wpatrywania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wpatrujący się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wpatrujący się |
wpatrujący się |
wpatrujący się |
wpatrujące się |
wpatrująca się |
| D. | wpatrującego się |
wpatrującego się |
wpatrującego się |
wpatrującego się |
wpatrującej się |
| C. | wpatrującemu się |
wpatrującemu się |
wpatrującemu się |
wpatrującemu się |
wpatrującej się |
| B. | wpatrującego się |
wpatrującego się |
wpatrujący się |
wpatrujące się |
wpatrującą się |
| N. | wpatrującym się |
wpatrującym się |
wpatrującym się |
wpatrującym się |
wpatrującą się |
| Ms. | wpatrującym się |
wpatrującym się |
wpatrującym się |
wpatrującym się |
wpatrującej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wpatrujący się |
wpatrujący się |
wpatrujące się |
wpatrujące się |
| D. | wpatrujących się |
wpatrujących się |
wpatrujących się |
wpatrujących się |
| C. | wpatrującym się |
wpatrującym się |
wpatrującym się |
wpatrującym się |
| B. | wpatrujących się |
wpatrujących się |
wpatrujących się |
wpatrujące się |
| N. | wpatrującymi się |
wpatrującymi się |
wpatrującymi się |
wpatrującymi się |
| Ms. | wpatrujących się |
wpatrujących się |
wpatrujących się |
wpatrujących się |
odpowiednik aspektowy: wpatrzyć się
Składnia
| Rzżywotny | + | wpatrywać się | + |
w KOGO/CO
|