UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

trup

Chronologizacja

1427, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. trup
 trupy
D. trupa
 trupów
C. trupowi
 trupom
B. trupa
 trupy
N. trupem
 trupami
Ms. trupie
 trupach
W. trupie
 trupy

Pochodzenie

psł. *trupъ 'nieruchome, sztywne martwe ciało, zwłoki (człowieka, zwierzęcia); padlina'; 'pień, kłoda; kadłub, tułów'

1. zwłoki

Definicja

ciało zmarłego człowieka lub zmarłego zwierzęcia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ciało, truchło, zwłoki

Połączenia

  • ludzki; koński; gnijący, zmasakrowany trup
  • trup dziewczyny, żołnierza; konia, zwierzęcia; trupy ofiar, poległych
  • głowa trupa; stosy, zwały trupów
  • pełen trupów
  • trup leżał gdzieś; cuchnął
  • pochować, pogrzebać; znaleźć; udawać trupa; liczyć, wynosić, zbierać trupy
  • śmierdzieć trupem

Cytaty

Wszędzie tam, gdzie miały miejsce naloty dywanowe bądź toczyły się zacięte walki [...] walały się trupy zwierząt i ludzi.

źródło: NKJP: Marcin Zaremba: Malborków wiele, Polityka, 2009-02-21

Ciało [...] utrzymywał w pozycji pionowej powróz przywiązany do nóg, a głowa trupa tkwiła w poobijanym wiadrze aż po szyję, okolona ruchliwym wieńcem pływających włosów.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003

Z Chodynki wywożono wozy pełne zmasakrowanych trupów, a kilkaset metrów obok Mikołaj z żoną, w otoczeniu świty, pozdrawiał tłumy ze zbudowanego na tę okazję pawilonu.

źródło: NKJP: Ernest Skalski. Aleksander Achmatowicz, Wsiewołod Czaplin: Był car, Gazeta Wyborcza - Dodatek, 1998-07-17

Składnia

bez ograniczeń + trup +
KOGO/CZEGO

2. wrak

Definicja

pejorat. 
stary i zniszczony pojazd

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wrak

Połączenia

  • rdzewiejący trup
  • trup auta, samochodu

Cytaty

Podporucznik Stryjek stał nad smętnym wrakiem pełen żalu, świadom, że nie usłyszy upajającego szumu silnika [...]. Nad trupem samochodu przystanęli inni oficerowie [...].

źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998

Szatan spojrzał z wściekłością w dół na rdzewiejące trupy - szczątki dawnych machin wojennych.

źródło: Internet

[...] w marcu 2002 r. przepisy miały w sposób radykalny rozwiązać problem napływu do naszego kraju samochodowych trupów - aut rozbitych i wiekowych.

źródło: NKJP: Adam Grzeszak: Powrót lawety, Polityka, 2002-07-20

Frazeologizmy

ktoś idzie po trupach
ktoś kładzie trupem kogoś
ktoś pada trupem
ktoś padł trupem
ktoś położył trupem kogoś
ktoś pudruje trupa
po moim trupie
szkielet w szafie
trup w szafie
trup na miejscu
trup ściele się gęsto
w trupa
zimny trup
żywy trup
Data ostatniej modyfikacji: 17.02.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN