UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wierzyć

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

psł. *věriti 'uznawać coś za prawdę, być przekonanym o czymś, dawać czemuś wiarę; polegać na kimś lub na czymś, ufać, mieć zaufanie'

Od: psł. *věra, zob. wiara

1. uznawać za prawdziwe

Definicja

być pewnym, że coś jest prawdziwe, istnieje lub nastąpi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

wierzyć w duchy, w piekło, w Opatrzność, w przesądy, w swoją gwiazdę, w św. Mikołaja, w zabobony, w złe moce, w życie pozagrobowe; w ludzką dobroć, w miłość, w sprawiedliwość, w sukces; w celowość, w skuteczność, w zasadność, w sens czegoś; w czyjeś deklaracje, w czyjąś dobrą wolę, w dobre intencje, w czyjąś inteligencję, w czyjeś obietnice; we własne siły; (nie) wierzyć w cuda
głęboko, gorąco, ślepo, święcie wierzyć
wierzyć jak w Pismo Święte, jak w Ewangelię, jak w świętą prawdę
(nie) warto wierzyć; trzeba, można, należy wierzyć
wierzyć i mieć nadzieję
jeśli wierzyć...

Cytaty

	Trzeba wierzyć w zwycięstwo i uczynić wszystko, aby po nie sięgnąć. źródło: NKJP: Liczymy nie tylko na szczęście, Dziennik Polski, 2002-03-27
	Są ludy, które wierzą, że sen stanowi część życia tak samo prawdziwą jak jawa. źródło: KJ PWN: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003
	Nie wierzę, żeby ta wojna mogła skończyć się prędko. źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem, 1997
	Czasem zaczynam już wierzyć w spiskową teorię dziejów i jakieś fatum. źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002
	Jakub uśmiechnął się. - Chyba zacznę wierzyć w kobiecą intuicję - pomyślał. źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wierzę	wierzymy
2 os.	wierzysz	wierzycie
3 os.	wierzy	wierzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wierzyłem +(e)m wierzył	wierzyłam +(e)m wierzyła	wierzyłom +(e)m wierzyło	wierzyliśmy +(e)śmy wierzyli	wierzyłyśmy +(e)śmy wierzyły
2 os.	wierzyłeś +(e)ś wierzył	wierzyłaś +(e)ś wierzyła	wierzyłoś +(e)ś wierzyło	wierzyliście +(e)ście wierzyli	wierzyłyście +(e)ście wierzyły
3 os.	wierzył	wierzyła	wierzyło	wierzyli	wierzyły

bezosobnik: wierzono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wierzył będę wierzyć	będę wierzyła będę wierzyć	będę wierzyło będę wierzyć	będziemy wierzyli będziemy wierzyć	będziemy wierzyły będziemy wierzyć
2 os.	będziesz wierzył będziesz wierzyć	będziesz wierzyła będziesz wierzyć	będziesz wierzyło będziesz wierzyć	będziecie wierzyli będziecie wierzyć	będziecie wierzyły będziecie wierzyć
3 os.	będzie wierzył będzie wierzyć	będzie wierzyła będzie wierzyć	będzie wierzyło będzie wierzyć	będą wierzyli będą wierzyć	będą wierzyły będą wierzyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wierzmy
2 os.	wierz	wierzcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wierzyłbym bym wierzył	wierzyłabym bym wierzyła	wierzyłobym bym wierzyło	wierzylibyśmy byśmy wierzyli	wierzyłybyśmy byśmy wierzyły
2 os.	wierzyłbyś byś wierzył	wierzyłabyś byś wierzyła	wierzyłobyś byś wierzyło	wierzylibyście byście wierzyli	wierzyłybyście byście wierzyły
3 os.	wierzyłby by wierzył	wierzyłaby by wierzyła	wierzyłoby by wierzyło	wierzyliby by wierzyli	wierzyłyby by wierzyły

bezosobnik: wierzono by

bezokolicznik: wierzyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: wierząc

gerundium: wierzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wierzenie	wierzenia
D.	wierzenia	wierzeń
C.	wierzeniu	wierzeniom
B.	wierzenie	wierzenia
N.	wierzeniem	wierzeniami
Ms.	wierzeniu	wierzeniach
W.	wierzenie	wierzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wierzący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wierzący	wierzący	wierzący	wierzące	wierząca
D.	wierzącego	wierzącego	wierzącego	wierzącego	wierzącej
C.	wierzącemu	wierzącemu	wierzącemu	wierzącemu	wierzącej
B.	wierzącego	wierzącego	wierzący	wierzące	wierzącą
N.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącą
Ms.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wierzący	wierzący	wierzące	wierzące
D.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzących
C.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym
B.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzące
N.	wierzącymi	wierzącymi	wierzącymi	wierzącymi
Ms.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzących

odpowiednik aspektowy: uwierzyć

Składnia

Rz _osobowy	+	wierzyć	+	w CO
Rz _osobowy	+	wierzyć	+	że ZDANIE
Rz _{osobowy + neg}	+	wierzyć	+	żeby ZDANIE

2. mieć zaufanie

Definicja

mieć do kogoś lub czegoś całkowite zaufanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ufać

Połączenia

wierzyć sobie, przyjacielowi, swoim zmysłom; (nie) wierzyć dziennikarzom, liberałom, politykom, prasie, reklamom, rządowi
wierzyć w lekarzy, w rząd, w sąd, w sondaże
ślepo wierzyć
proszę mi wierzyć...; jeśli wierzyć...

Cytaty

	Moje bóle były już tak silne, że przestałam wierzyć lekarzom. źródło: NKJP: Piotr Lipiński: Gazeta Wyborcza, 1992-11-05
	Przede wszystkim nie wierz tym wszystkim hochsztaplerom, którzy rozpowiadają na prawo i lewo, że edytor tekstu plus komputer to bardzo inteligentna maszyna do pisania. źródło: KJ PWN: Zdzisław Nowakowski: TAG3.1 dla opornych, 1995
	Jakże mam wierzyć temu raportowi, skoro nie podaje on nawet źródeł, na których się oparł. źródło: NKJP: Włodzimierz Knap: Kilka czarnych owiec, Dziennik Polski, 2002-03-15
	Otwarte fundusze emerytalne, które, jeśli wierzyć reklamom, mają zapewnić dostatnią starość milionom Polaków, stały się instytucjami służącymi głównie finansowaniu deficytu budżetowego państwa. źródło: NKJP: Adam Rymont: Składka na dziurę budżetową, Dziennik Polski, 2003-08-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wierzę	wierzymy
2 os.	wierzysz	wierzycie
3 os.	wierzy	wierzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wierzyłem +(e)m wierzył	wierzyłam +(e)m wierzyła	wierzyłom +(e)m wierzyło	wierzyliśmy +(e)śmy wierzyli	wierzyłyśmy +(e)śmy wierzyły
2 os.	wierzyłeś +(e)ś wierzył	wierzyłaś +(e)ś wierzyła	wierzyłoś +(e)ś wierzyło	wierzyliście +(e)ście wierzyli	wierzyłyście +(e)ście wierzyły
3 os.	wierzył	wierzyła	wierzyło	wierzyli	wierzyły

bezosobnik: wierzono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wierzył będę wierzyć	będę wierzyła będę wierzyć	będę wierzyło będę wierzyć	będziemy wierzyli będziemy wierzyć	będziemy wierzyły będziemy wierzyć
2 os.	będziesz wierzył będziesz wierzyć	będziesz wierzyła będziesz wierzyć	będziesz wierzyło będziesz wierzyć	będziecie wierzyli będziecie wierzyć	będziecie wierzyły będziecie wierzyć
3 os.	będzie wierzył będzie wierzyć	będzie wierzyła będzie wierzyć	będzie wierzyło będzie wierzyć	będą wierzyli będą wierzyć	będą wierzyły będą wierzyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wierzmy
2 os.	wierz	wierzcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wierzyłbym bym wierzył	wierzyłabym bym wierzyła	wierzyłobym bym wierzyło	wierzylibyśmy byśmy wierzyli	wierzyłybyśmy byśmy wierzyły
2 os.	wierzyłbyś byś wierzył	wierzyłabyś byś wierzyła	wierzyłobyś byś wierzyło	wierzylibyście byście wierzyli	wierzyłybyście byście wierzyły
3 os.	wierzyłby by wierzył	wierzyłaby by wierzyła	wierzyłoby by wierzyło	wierzyliby by wierzyli	wierzyłyby by wierzyły

bezosobnik: wierzono by

bezokolicznik: wierzyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: wierząc

gerundium: wierzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wierzenie	wierzenia
D.	wierzenia	wierzeń
C.	wierzeniu	wierzeniom
B.	wierzenie	wierzenia
N.	wierzeniem	wierzeniami
Ms.	wierzeniu	wierzeniach
W.	wierzenie	wierzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wierzący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wierzący	wierzący	wierzący	wierzące	wierząca
D.	wierzącego	wierzącego	wierzącego	wierzącego	wierzącej
C.	wierzącemu	wierzącemu	wierzącemu	wierzącemu	wierzącej
B.	wierzącego	wierzącego	wierzący	wierzące	wierzącą
N.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącą
Ms.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wierzący	wierzący	wierzące	wierzące
D.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzących
C.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym
B.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzące
N.	wierzącymi	wierzącymi	wierzącymi	wierzącymi
Ms.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzących

odpowiednik aspektowy: uwierzyć

Składnia

Rz _osobowy	+	wierzyć	+	KOMU/CZEMU
Rz _osobowy	+	wierzyć	+	w KOGO/CO

3. w ludzi, w siebie

Definicja

być przekonanym o czyjejś wartości lub czyichś możliwościach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

wierzyć w człowieka, w siebie

Cytaty

	Ciągle wierzę w człowieka, mimo tylu rozczarowań. Wolę wierzyć w drugiego człowieka, niż występować przeciwko niemu. źródło: NKJP: Roman Pawłowski, Gazeta Wyborcza, 1996-10-26
	Objąłem zespół w trudnym momencie i nie czas na eksperymenty. Trzeba walczyć i wierzyć w siebie. źródło: NKJP: (JOT): Wyszarpały zwycięstwo, Dziennik Polski, 2002-01-25
	Musimy wierzyć w uczonych, inaczej zarówno ich osobisty autorytet, jak i autorytet całej nauki legnie w gruzach. źródło: NKJP: Arogantów na stos, Dziennik Polski, 1999-06-11
	Jesteście wspaniałymi, mądrymi ludźmi i wierzę w was. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.01.2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wierzę	wierzymy
2 os.	wierzysz	wierzycie
3 os.	wierzy	wierzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wierzyłem +(e)m wierzył	wierzyłam +(e)m wierzyła	wierzyłom +(e)m wierzyło	wierzyliśmy +(e)śmy wierzyli	wierzyłyśmy +(e)śmy wierzyły
2 os.	wierzyłeś +(e)ś wierzył	wierzyłaś +(e)ś wierzyła	wierzyłoś +(e)ś wierzyło	wierzyliście +(e)ście wierzyli	wierzyłyście +(e)ście wierzyły
3 os.	wierzył	wierzyła	wierzyło	wierzyli	wierzyły

bezosobnik: wierzono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wierzył będę wierzyć	będę wierzyła będę wierzyć	będę wierzyło będę wierzyć	będziemy wierzyli będziemy wierzyć	będziemy wierzyły będziemy wierzyć
2 os.	będziesz wierzył będziesz wierzyć	będziesz wierzyła będziesz wierzyć	będziesz wierzyło będziesz wierzyć	będziecie wierzyli będziecie wierzyć	będziecie wierzyły będziecie wierzyć
3 os.	będzie wierzył będzie wierzyć	będzie wierzyła będzie wierzyć	będzie wierzyło będzie wierzyć	będą wierzyli będą wierzyć	będą wierzyły będą wierzyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wierzmy
2 os.	wierz	wierzcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wierzyłbym bym wierzył	wierzyłabym bym wierzyła	wierzyłobym bym wierzyło	wierzylibyśmy byśmy wierzyli	wierzyłybyśmy byśmy wierzyły
2 os.	wierzyłbyś byś wierzył	wierzyłabyś byś wierzyła	wierzyłobyś byś wierzyło	wierzylibyście byście wierzyli	wierzyłybyście byście wierzyły
3 os.	wierzyłby by wierzył	wierzyłaby by wierzyła	wierzyłoby by wierzyło	wierzyliby by wierzyli	wierzyłyby by wierzyły

bezosobnik: wierzono by

bezokolicznik: wierzyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: wierząc

gerundium: wierzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wierzenie	wierzenia
D.	wierzenia	wierzeń
C.	wierzeniu	wierzeniom
B.	wierzenie	wierzenia
N.	wierzeniem	wierzeniami
Ms.	wierzeniu	wierzeniach
W.	wierzenie	wierzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wierzący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wierzący	wierzący	wierzący	wierzące	wierząca
D.	wierzącego	wierzącego	wierzącego	wierzącego	wierzącej
C.	wierzącemu	wierzącemu	wierzącemu	wierzącemu	wierzącej
B.	wierzącego	wierzącego	wierzący	wierzące	wierzącą
N.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącą
Ms.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wierzący	wierzący	wierzące	wierzące
D.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzących
C.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym
B.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzące
N.	wierzącymi	wierzącymi	wierzącymi	wierzącymi
Ms.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzących

odpowiednik aspektowy: uwierzyć

Składnia

Rz _osobowy

wierzyć

KOGO

4. w jakąś ideę

Definicja

być przekonanym, że coś jest słuszne i przyniesie pozytywny skutek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

wierzyć w demokrację, w kapitalizm, w marksizm; w ideę integracji europejskiej, w swoją misję
głęboko, gorąco, ślepo wierzyć

Cytaty

	Jednocześnie stwarzamy szanse tym, którzy chcą gospodarować, którzy wierzą w wolny rynek. źródło: NKJP: Krystyna Naszkowska: Gazeta Wyborcza, 1995-05-25
	Wierzyli w demokrację, w humanizm i wolność, szanowali demokratyczne instytucje i prawo, kochali swój kraj i swych bliźnich, potrafili podporządkować interes własny interesom ojczyzny. źródło: NKJP: Vaclav Havel (tłum. Andrzej Jagodziński): Gazeta Wyborcza, 1993-05-12
	Trzeba było przewidzieć, że jak przestaną wierzyć w komunizm, zostanie im już tylko prawo silniejszego. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Osiedle prominentów, 1997
	Wierzyli w ideę jugoslawizmu, a teraz, w ciągu ostatniej dekady, na ich oczach dokonywał się rozpad Jugosławii. źródło: NKJP: Granica dzieli braci, Dziennik Polski, 2000-12-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wierzę	wierzymy
2 os.	wierzysz	wierzycie
3 os.	wierzy	wierzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wierzyłem +(e)m wierzył	wierzyłam +(e)m wierzyła	wierzyłom +(e)m wierzyło	wierzyliśmy +(e)śmy wierzyli	wierzyłyśmy +(e)śmy wierzyły
2 os.	wierzyłeś +(e)ś wierzył	wierzyłaś +(e)ś wierzyła	wierzyłoś +(e)ś wierzyło	wierzyliście +(e)ście wierzyli	wierzyłyście +(e)ście wierzyły
3 os.	wierzył	wierzyła	wierzyło	wierzyli	wierzyły

bezosobnik: wierzono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wierzył będę wierzyć	będę wierzyła będę wierzyć	będę wierzyło będę wierzyć	będziemy wierzyli będziemy wierzyć	będziemy wierzyły będziemy wierzyć
2 os.	będziesz wierzył będziesz wierzyć	będziesz wierzyła będziesz wierzyć	będziesz wierzyło będziesz wierzyć	będziecie wierzyli będziecie wierzyć	będziecie wierzyły będziecie wierzyć
3 os.	będzie wierzył będzie wierzyć	będzie wierzyła będzie wierzyć	będzie wierzyło będzie wierzyć	będą wierzyli będą wierzyć	będą wierzyły będą wierzyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wierzmy
2 os.	wierz	wierzcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wierzyłbym bym wierzył	wierzyłabym bym wierzyła	wierzyłobym bym wierzyło	wierzylibyśmy byśmy wierzyli	wierzyłybyśmy byśmy wierzyły
2 os.	wierzyłbyś byś wierzył	wierzyłabyś byś wierzyła	wierzyłobyś byś wierzyło	wierzylibyście byście wierzyli	wierzyłybyście byście wierzyły
3 os.	wierzyłby by wierzył	wierzyłaby by wierzyła	wierzyłoby by wierzyło	wierzyliby by wierzyli	wierzyłyby by wierzyły

bezosobnik: wierzono by

bezokolicznik: wierzyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: wierząc

gerundium: wierzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wierzenie	wierzenia
D.	wierzenia	wierzeń
C.	wierzeniu	wierzeniom
B.	wierzenie	wierzenia
N.	wierzeniem	wierzeniami
Ms.	wierzeniu	wierzeniach
W.	wierzenie	wierzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wierzący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wierzący	wierzący	wierzący	wierzące	wierząca
D.	wierzącego	wierzącego	wierzącego	wierzącego	wierzącej
C.	wierzącemu	wierzącemu	wierzącemu	wierzącemu	wierzącej
B.	wierzącego	wierzącego	wierzący	wierzące	wierzącą
N.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącą
Ms.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wierzący	wierzący	wierzące	wierzące
D.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzących
C.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym
B.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzące
N.	wierzącymi	wierzącymi	wierzącymi	wierzącymi
Ms.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzących

odpowiednik aspektowy: uwierzyć

Składnia

Rz _osobowy

wierzyć

w CO

5. w Boga

Definicja

wyznawać jakąś religię

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wyznawać

Połączenia

wierzyć w Allaha, w Boga, w Chrystusa, w Mahometa, w szatana, w religię
zacząć, przestać wierzyć

Cytaty

	Rodzice byli głęboko wierzący, a jednak z jakichś powodów ojciec nie chciał, żebym został księdzem - wspomina. źródło: NKJP: Mikołaj Lizut, Gazeta Wyborcza, 1996-03-22
	Ja wierzę w żywego Boga, wierzę w Chrystusa, który żyje. źródło: KJ PWN: Roman Zimand, Stefan Amsterdamski: Dyskusja I: Kołakowski, Almanach Humanistyczny, 5, 1986
	Wierzą w Allaha, jak mało kto cenią wolność i niepodległość i potrafią ich bronić. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002
	Fakt, że nie wierzył już ani w Boga, ani w diabła, nie przekreślił jego przekonania, nabytego w dzieciństwie i latach wczesnej młodości, że zło niewątpliwie istnieje. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Noc, dzień i noc, 1991

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wierzę	wierzymy
2 os.	wierzysz	wierzycie
3 os.	wierzy	wierzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wierzyłem +(e)m wierzył	wierzyłam +(e)m wierzyła	wierzyłom +(e)m wierzyło	wierzyliśmy +(e)śmy wierzyli	wierzyłyśmy +(e)śmy wierzyły
2 os.	wierzyłeś +(e)ś wierzył	wierzyłaś +(e)ś wierzyła	wierzyłoś +(e)ś wierzyło	wierzyliście +(e)ście wierzyli	wierzyłyście +(e)ście wierzyły
3 os.	wierzył	wierzyła	wierzyło	wierzyli	wierzyły

bezosobnik: wierzono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wierzył będę wierzyć	będę wierzyła będę wierzyć	będę wierzyło będę wierzyć	będziemy wierzyli będziemy wierzyć	będziemy wierzyły będziemy wierzyć
2 os.	będziesz wierzył będziesz wierzyć	będziesz wierzyła będziesz wierzyć	będziesz wierzyło będziesz wierzyć	będziecie wierzyli będziecie wierzyć	będziecie wierzyły będziecie wierzyć
3 os.	będzie wierzył będzie wierzyć	będzie wierzyła będzie wierzyć	będzie wierzyło będzie wierzyć	będą wierzyli będą wierzyć	będą wierzyły będą wierzyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wierzmy
2 os.	wierz	wierzcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wierzyłbym bym wierzył	wierzyłabym bym wierzyła	wierzyłobym bym wierzyło	wierzylibyśmy byśmy wierzyli	wierzyłybyśmy byśmy wierzyły
2 os.	wierzyłbyś byś wierzył	wierzyłabyś byś wierzyła	wierzyłobyś byś wierzyło	wierzylibyście byście wierzyli	wierzyłybyście byście wierzyły
3 os.	wierzyłby by wierzył	wierzyłaby by wierzyła	wierzyłoby by wierzyło	wierzyliby by wierzyli	wierzyłyby by wierzyły

bezosobnik: wierzono by

bezokolicznik: wierzyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: wierząc

gerundium: wierzenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wierzenie	wierzenia
D.	wierzenia	wierzeń
C.	wierzeniu	wierzeniom
B.	wierzenie	wierzenia
N.	wierzeniem	wierzeniami
Ms.	wierzeniu	wierzeniach
W.	wierzenie	wierzenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: wierzący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wierzący	wierzący	wierzący	wierzące	wierząca
D.	wierzącego	wierzącego	wierzącego	wierzącego	wierzącej
C.	wierzącemu	wierzącemu	wierzącemu	wierzącemu	wierzącej
B.	wierzącego	wierzącego	wierzący	wierzące	wierzącą
N.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącą
Ms.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wierzący	wierzący	wierzące	wierzące
D.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzących
C.	wierzącym	wierzącym	wierzącym	wierzącym
B.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzące
N.	wierzącymi	wierzącymi	wierzącymi	wierzącymi
Ms.	wierzących	wierzących	wierzących	wierzących

odpowiednik aspektowy: uwierzyć

Składnia

Rz _osobowy

wierzyć

w KOGO/CO

Frazeologizmy

ktoś nie wierzy własnym oczom
ktoś oczom nie wierzy
ktoś nie wierzy własnym uszom
ktoś uszom nie wierzy
ktoś wierzy na słowo komuś
ktoś wierzy w bociany
wierzyć się nie chce

Data ostatniej modyfikacji: 13.07.2023