UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

spadać

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

psł. *jьz-padati / *sъpadati

Zob. paść (padać)

1. w dół

Definicja

utraciwszy punkt oparcia lub równowagę, szybko przemieszczać się w dół

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

schrzaniać się, spitalać się, zlatywać

Połączenia

garnek, moneta spada; krople, liście, łzy; jabłka; okruszki, płatki spadają
spadać na podłogę, na ziemię
spadać w dół, w przepaść
spadać z góry; ze schodów, ze skał, ze skarpy
spadać z hukiem, z trzaskiem

Cytaty

	Igły sosnowe pachniały i krople, spadając z gałęzi i liści na zbutwiały dach werandy, stukały cicho, jak gdyby rozmawiały. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Brzezina i inne opowiadania, 2006
	W kuchni słychać było brzęk spadającego garnka. źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1967
	Motorniczy stoi więc przy torach, patrzy na tramwaj i śmieje się jak szalony, aż czapka spada mu z głowy. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Skaza, 2006
	Agnieszka znów podrzuca kamyk do góry. Kamyk spada na podłogę. Agnieszka patrzy jak toczy się w kierunku Łukasza. źródło: NKJP: Dariusz Banek: Samo życie Odcinek 243, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spadam	spadamy
2 os.	spadasz	spadacie
3 os.	spada	spadają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałem +(e)m spadał	spadałam +(e)m spadała	spadałom +(e)m spadało	spadaliśmy +(e)śmy spadali	spadałyśmy +(e)śmy spadały
2 os.	spadałeś +(e)ś spadał	spadałaś +(e)ś spadała	spadałoś +(e)ś spadało	spadaliście +(e)ście spadali	spadałyście +(e)ście spadały
3 os.	spadał	spadała	spadało	spadali	spadały

bezosobnik: spadano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spadał będę spadać	będę spadała będę spadać	będę spadało będę spadać	będziemy spadali będziemy spadać	będziemy spadały będziemy spadać
2 os.	będziesz spadał będziesz spadać	będziesz spadała będziesz spadać	będziesz spadało będziesz spadać	będziecie spadali będziecie spadać	będziecie spadały będziecie spadać
3 os.	będzie spadał będzie spadać	będzie spadała będzie spadać	będzie spadało będzie spadać	będą spadali będą spadać	będą spadały będą spadać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spadajmy
2 os.	spadaj	spadajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałbym bym spadał	spadałabym bym spadała	spadałobym bym spadało	spadalibyśmy byśmy spadali	spadałybyśmy byśmy spadały
2 os.	spadałbyś byś spadał	spadałabyś byś spadała	spadałobyś byś spadało	spadalibyście byście spadali	spadałybyście byście spadały
3 os.	spadałby by spadał	spadałaby by spadała	spadałoby by spadało	spadaliby by spadali	spadałyby by spadały

bezosobnik: spadano by

bezokolicznik: spadać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spadając

gerundium: spadanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spadanie	spadania
D.	spadania	spadań
C.	spadaniu	spadaniom
B.	spadanie	spadania
N.	spadaniem	spadaniami
Ms.	spadaniu	spadaniach
W.	spadanie	spadania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spadający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	spadający	spadający	spadający	spadające	spadająca
D.	spadającego	spadającego	spadającego	spadającego	spadającej
C.	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającej
B.	spadającego	spadającego	spadający	spadające	spadającą
N.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającą
Ms.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	spadający	spadający	spadające	spadające
D.	spadających	spadających	spadających	spadających
C.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym
B.	spadających	spadających	spadających	spadające
N.	spadającymi	spadającymi	spadającymi	spadającymi
Ms.	spadających	spadających	spadających	spadających

odpowiednik aspektowy: spaść

Składnia

spadać

(z CZEGO) + (DOKĄD)

2. uderzać

Definicja

uderzać w kogoś lub w coś, wyrządzając krzywdę lub szkodę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

padać

Połączenia

bomby, ciosy, pociski, razy spadają

Cytaty

Pełen przerażenia Jasiu zobaczył przez lornetkę, jak spadają na Czecha twarde, karcące ciosy radzieckich pięści i wojskowych butów; Oskar upadł znowu i tylko zasłaniał rękami twarz.

źródło: NKJP: Robert Urbański; Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009

Gdy amerykańskie lotnictwo atakuje Bagdad, niektóre z pocisków spadają na zoo, niszcząc klatki i ogrodzenia.

źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Te bomby spadły na nasz dom!, Esensja, 2009-07-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spadam	spadamy
2 os.	spadasz	spadacie
3 os.	spada	spadają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałem +(e)m spadał	spadałam +(e)m spadała	spadałom +(e)m spadało	spadaliśmy +(e)śmy spadali	spadałyśmy +(e)śmy spadały
2 os.	spadałeś +(e)ś spadał	spadałaś +(e)ś spadała	spadałoś +(e)ś spadało	spadaliście +(e)ście spadali	spadałyście +(e)ście spadały
3 os.	spadał	spadała	spadało	spadali	spadały

bezosobnik: spadano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spadał będę spadać	będę spadała będę spadać	będę spadało będę spadać	będziemy spadali będziemy spadać	będziemy spadały będziemy spadać
2 os.	będziesz spadał będziesz spadać	będziesz spadała będziesz spadać	będziesz spadało będziesz spadać	będziecie spadali będziecie spadać	będziecie spadały będziecie spadać
3 os.	będzie spadał będzie spadać	będzie spadała będzie spadać	będzie spadało będzie spadać	będą spadali będą spadać	będą spadały będą spadać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spadajmy
2 os.	spadaj	spadajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałbym bym spadał	spadałabym bym spadała	spadałobym bym spadało	spadalibyśmy byśmy spadali	spadałybyśmy byśmy spadały
2 os.	spadałbyś byś spadał	spadałabyś byś spadała	spadałobyś byś spadało	spadalibyście byście spadali	spadałybyście byście spadały
3 os.	spadałby by spadał	spadałaby by spadała	spadałoby by spadało	spadaliby by spadali	spadałyby by spadały

bezosobnik: spadano by

bezokolicznik: spadać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spadając

gerundium: spadanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spadanie	spadania
D.	spadania	spadań
C.	spadaniu	spadaniom
B.	spadanie	spadania
N.	spadaniem	spadaniami
Ms.	spadaniu	spadaniach
W.	spadanie	spadania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spadający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	spadający	spadający	spadający	spadające	spadająca
D.	spadającego	spadającego	spadającego	spadającego	spadającej
C.	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającej
B.	spadającego	spadającego	spadający	spadające	spadającą
N.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającą
Ms.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	spadający	spadający	spadające	spadające
D.	spadających	spadających	spadających	spadających
C.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym
B.	spadających	spadających	spadających	spadające
N.	spadającymi	spadającymi	spadającymi	spadającymi
Ms.	spadających	spadających	spadających	spadających

Składnia

spadać

na KOGO/CO

3. przytrafiać się komuś

Definicja

stawać się czyimś udziałem

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

klęski, nieszczęścia, plagi, zmartwienia; gromy spadają

Cytaty

Byli nieco zdziwieni, zupełnie jakby dopiero teraz odkrywali, że nieszczęścia w równej mierze spadają na wszystkich.

źródło: NKJP: Marek Idczak: Słony wiatr, 2007

Podobnie z plagami egipskimi, które spadały na kraj - według autora tekstu - jako kara Boża za to, że faraon nie chciał wypuścić Izraelitów z granic swojego państwa.

źródło: NKJP: Mieczysław Maliński: Czy Jezus to powiedział? Zagadki ewangeliczne, 2003

W represjach, jakie spadają na mieszkańców miasta, brak jakiejkolwiek reguły.

źródło: NKJP: Jakub Jałowiczor: Miasto, które nie dorosło do demokracji, Esensja, 2009-11-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spadam	spadamy
2 os.	spadasz	spadacie
3 os.	spada	spadają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałem +(e)m spadał	spadałam +(e)m spadała	spadałom +(e)m spadało	spadaliśmy +(e)śmy spadali	spadałyśmy +(e)śmy spadały
2 os.	spadałeś +(e)ś spadał	spadałaś +(e)ś spadała	spadałoś +(e)ś spadało	spadaliście +(e)ście spadali	spadałyście +(e)ście spadały
3 os.	spadał	spadała	spadało	spadali	spadały

bezosobnik: spadano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spadał będę spadać	będę spadała będę spadać	będę spadało będę spadać	będziemy spadali będziemy spadać	będziemy spadały będziemy spadać
2 os.	będziesz spadał będziesz spadać	będziesz spadała będziesz spadać	będziesz spadało będziesz spadać	będziecie spadali będziecie spadać	będziecie spadały będziecie spadać
3 os.	będzie spadał będzie spadać	będzie spadała będzie spadać	będzie spadało będzie spadać	będą spadali będą spadać	będą spadały będą spadać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spadajmy
2 os.	spadaj	spadajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałbym bym spadał	spadałabym bym spadała	spadałobym bym spadało	spadalibyśmy byśmy spadali	spadałybyśmy byśmy spadały
2 os.	spadałbyś byś spadał	spadałabyś byś spadała	spadałobyś byś spadało	spadalibyście byście spadali	spadałybyście byście spadały
3 os.	spadałby by spadał	spadałaby by spadała	spadałoby by spadało	spadaliby by spadali	spadałyby by spadały

bezosobnik: spadano by

bezokolicznik: spadać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spadając

gerundium: spadanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spadanie	spadania
D.	spadania	spadań
C.	spadaniu	spadaniom
B.	spadanie	spadania
N.	spadaniem	spadaniami
Ms.	spadaniu	spadaniach
W.	spadanie	spadania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spadający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	spadający	spadający	spadający	spadające	spadająca
D.	spadającego	spadającego	spadającego	spadającego	spadającej
C.	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającej
B.	spadającego	spadającego	spadający	spadające	spadającą
N.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającą
Ms.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	spadający	spadający	spadające	spadające
D.	spadających	spadających	spadających	spadających
C.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym
B.	spadających	spadających	spadających	spadające
N.	spadającymi	spadającymi	spadającymi	spadającymi
Ms.	spadających	spadających	spadających	spadających

odpowiednik aspektowy: spaść

Składnia

spadać

na KOGO

4. stawać się czyimś obowiązkiem

Definicja

stawać się czyimś obciążeniem, zobowiązaniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca

Połączenia

ciężar, obowiązek, odpowiedzialność, robota, trud spada na kogoś

Cytaty

W oczach społeczeństwa jawi się jako ten, który nie potrafi utrzymać rodziny, skoro zajmuje się dzieckiem, a ciężar pracy zawodowej spada na matkę.

źródło: NKJP: Paweł Sasko: Wódz Długa Dzida, Esensja, 2008-06

I, choć nie wprost, sugeruje się jednoznacznie, iż z momentem odbioru robót odpowiedzialność za wszelkie zdarzenia spada na inwestora.

źródło: NKJP: K. Juszczak: Kamykami po szybach, Czas Ostrzeszowski, 2005\02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spadam	spadamy
2 os.	spadasz	spadacie
3 os.	spada	spadają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałem +(e)m spadał	spadałam +(e)m spadała	spadałom +(e)m spadało	spadaliśmy +(e)śmy spadali	spadałyśmy +(e)śmy spadały
2 os.	spadałeś +(e)ś spadał	spadałaś +(e)ś spadała	spadałoś +(e)ś spadało	spadaliście +(e)ście spadali	spadałyście +(e)ście spadały
3 os.	spadał	spadała	spadało	spadali	spadały

bezosobnik: spadano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spadał będę spadać	będę spadała będę spadać	będę spadało będę spadać	będziemy spadali będziemy spadać	będziemy spadały będziemy spadać
2 os.	będziesz spadał będziesz spadać	będziesz spadała będziesz spadać	będziesz spadało będziesz spadać	będziecie spadali będziecie spadać	będziecie spadały będziecie spadać
3 os.	będzie spadał będzie spadać	będzie spadała będzie spadać	będzie spadało będzie spadać	będą spadali będą spadać	będą spadały będą spadać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spadajmy
2 os.	spadaj	spadajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałbym bym spadał	spadałabym bym spadała	spadałobym bym spadało	spadalibyśmy byśmy spadali	spadałybyśmy byśmy spadały
2 os.	spadałbyś byś spadał	spadałabyś byś spadała	spadałobyś byś spadało	spadalibyście byście spadali	spadałybyście byście spadały
3 os.	spadałby by spadał	spadałaby by spadała	spadałoby by spadało	spadaliby by spadali	spadałyby by spadały

bezosobnik: spadano by

bezokolicznik: spadać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spadając

gerundium: spadanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spadanie	spadania
D.	spadania	spadań
C.	spadaniu	spadaniom
B.	spadanie	spadania
N.	spadaniem	spadaniami
Ms.	spadaniu	spadaniach
W.	spadanie	spadania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spadający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	spadający	spadający	spadający	spadające	spadająca
D.	spadającego	spadającego	spadającego	spadającego	spadającej
C.	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającej
B.	spadającego	spadającego	spadający	spadające	spadającą
N.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającą
Ms.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	spadający	spadający	spadające	spadające
D.	spadających	spadających	spadających	spadających
C.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym
B.	spadających	spadających	spadających	spadające
N.	spadającymi	spadającymi	spadającymi	spadającymi
Ms.	spadających	spadających	spadających	spadających

Składnia

spadać

na KOGO

5. odpaść

Definicja

być usuwanym z czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa sąd

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

spaść z budżetu, z planu, z porządku obrad, z wokandy; z którejś ligi; ze stołka, z wysokiego stołka

Cytaty

Projekt uchwały już dwukrotnie spadał z porządku obrad.

źródło: NKJP: (MR): Kupcy przyjdą na sesję, Express Ilustrowany, 2003-07-08

Przyznaje, że przez ostatnie lata plac spacerowy spadał z planów inwestycyjnych komendy z powodu pustej kasy.

źródło: NKJP: (maj): Poza kratą świata nie widzą, Dziennik Łódzki, 2004-03-23

W KGHM jak się spada z wysokiego stołka to poza firmę, albo... za granicę. Zatem Londyn, Wiedeń czy Praga? - Powiedzmy, za granicę... Dlaczego musiał pan odejść? - Chyba zadecydował zły klimat. Komuś bardzo zależało, by do prezesa [...] docierały informacje, że jestem jego konkurentem do stanowiska.

źródło: NKJP: Grzegorz Żurawiński: Lizusy i spiskowcy, Gazeta Wrocławska, 2003-02-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spadam	spadamy
2 os.	spadasz	spadacie
3 os.	spada	spadają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałem +(e)m spadał	spadałam +(e)m spadała	spadałom +(e)m spadało	spadaliśmy +(e)śmy spadali	spadałyśmy +(e)śmy spadały
2 os.	spadałeś +(e)ś spadał	spadałaś +(e)ś spadała	spadałoś +(e)ś spadało	spadaliście +(e)ście spadali	spadałyście +(e)ście spadały
3 os.	spadał	spadała	spadało	spadali	spadały

bezosobnik: spadano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spadał będę spadać	będę spadała będę spadać	będę spadało będę spadać	będziemy spadali będziemy spadać	będziemy spadały będziemy spadać
2 os.	będziesz spadał będziesz spadać	będziesz spadała będziesz spadać	będziesz spadało będziesz spadać	będziecie spadali będziecie spadać	będziecie spadały będziecie spadać
3 os.	będzie spadał będzie spadać	będzie spadała będzie spadać	będzie spadało będzie spadać	będą spadali będą spadać	będą spadały będą spadać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spadajmy
2 os.	spadaj	spadajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałbym bym spadał	spadałabym bym spadała	spadałobym bym spadało	spadalibyśmy byśmy spadali	spadałybyśmy byśmy spadały
2 os.	spadałbyś byś spadał	spadałabyś byś spadała	spadałobyś byś spadało	spadalibyście byście spadali	spadałybyście byście spadały
3 os.	spadałby by spadał	spadałaby by spadała	spadałoby by spadało	spadaliby by spadali	spadałyby by spadały

bezosobnik: spadano by

bezokolicznik: spadać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spadając

gerundium: spadanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spadanie	spadania
D.	spadania	spadań
C.	spadaniu	spadaniom
B.	spadanie	spadania
N.	spadaniem	spadaniami
Ms.	spadaniu	spadaniach
W.	spadanie	spadania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spadający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	spadający	spadający	spadający	spadające	spadająca
D.	spadającego	spadającego	spadającego	spadającego	spadającej
C.	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającej
B.	spadającego	spadającego	spadający	spadające	spadającą
N.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającą
Ms.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	spadający	spadający	spadające	spadające
D.	spadających	spadających	spadających	spadających
C.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym
B.	spadających	spadających	spadających	spadające
N.	spadającymi	spadającymi	spadającymi	spadającymi
Ms.	spadających	spadających	spadających	spadających

odpowiednik aspektowy: spaść

Składnia

spadać

z CZEGO

6. zmniejszać się

Definicja

zmniejszać się

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obniżać się

Połączenia

nakład; gorączka, temperatura; sprzedaż; bezrobocie; ciśnienie, oprocentowanie spada; akcje, ceny, kursy akcji spadają

Cytaty

Doktor dotyka jej czoła, powtórnie mierzy puls. - Gorączka spada. Niech śpi.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

Z każdym dniem głodówki czuł, jak jego waga spada, a irytacja na cały świat rośnie [...].

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Głowa Minotaura, 2009

Wszyscy jesteśmy świadomi faktu, że wraz ze wzrostem jakości życia spada liczba narodzin.

źródło: NKJP: John Ringo: Tam będą smoki, Esensja, 2005-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spadam	spadamy
2 os.	spadasz	spadacie
3 os.	spada	spadają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałem +(e)m spadał	spadałam +(e)m spadała	spadałom +(e)m spadało	spadaliśmy +(e)śmy spadali	spadałyśmy +(e)śmy spadały
2 os.	spadałeś +(e)ś spadał	spadałaś +(e)ś spadała	spadałoś +(e)ś spadało	spadaliście +(e)ście spadali	spadałyście +(e)ście spadały
3 os.	spadał	spadała	spadało	spadali	spadały

bezosobnik: spadano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spadał będę spadać	będę spadała będę spadać	będę spadało będę spadać	będziemy spadali będziemy spadać	będziemy spadały będziemy spadać
2 os.	będziesz spadał będziesz spadać	będziesz spadała będziesz spadać	będziesz spadało będziesz spadać	będziecie spadali będziecie spadać	będziecie spadały będziecie spadać
3 os.	będzie spadał będzie spadać	będzie spadała będzie spadać	będzie spadało będzie spadać	będą spadali będą spadać	będą spadały będą spadać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spadajmy
2 os.	spadaj	spadajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałbym bym spadał	spadałabym bym spadała	spadałobym bym spadało	spadalibyśmy byśmy spadali	spadałybyśmy byśmy spadały
2 os.	spadałbyś byś spadał	spadałabyś byś spadała	spadałobyś byś spadało	spadalibyście byście spadali	spadałybyście byście spadały
3 os.	spadałby by spadał	spadałaby by spadała	spadałoby by spadało	spadaliby by spadali	spadałyby by spadały

bezosobnik: spadano by

bezokolicznik: spadać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spadając

gerundium: spadanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spadanie	spadania
D.	spadania	spadań
C.	spadaniu	spadaniom
B.	spadanie	spadania
N.	spadaniem	spadaniami
Ms.	spadaniu	spadaniach
W.	spadanie	spadania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spadający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	spadający	spadający	spadający	spadające	spadająca
D.	spadającego	spadającego	spadającego	spadającego	spadającej
C.	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającej
B.	spadającego	spadającego	spadający	spadające	spadającą
N.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającą
Ms.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	spadający	spadający	spadające	spadające
D.	spadających	spadających	spadających	spadających
C.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym
B.	spadających	spadających	spadających	spadające
N.	spadającymi	spadającymi	spadającymi	spadającymi
Ms.	spadających	spadających	spadających	spadających

odpowiednik aspektowy: spaść

7. sen spada na kogoś

Definicja

ogarniać kogoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

cisza, sen spada

Cytaty

We śnie, w nocnym widzeniu, gdy głęboki sen spada na ludzi i oni śpią na swym łożu, wtedy otwiera ludziom uszy, niepokoi ich i ostrzega.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spadam	spadamy
2 os.	spadasz	spadacie
3 os.	spada	spadają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałem +(e)m spadał	spadałam +(e)m spadała	spadałom +(e)m spadało	spadaliśmy +(e)śmy spadali	spadałyśmy +(e)śmy spadały
2 os.	spadałeś +(e)ś spadał	spadałaś +(e)ś spadała	spadałoś +(e)ś spadało	spadaliście +(e)ście spadali	spadałyście +(e)ście spadały
3 os.	spadał	spadała	spadało	spadali	spadały

bezosobnik: spadano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spadał będę spadać	będę spadała będę spadać	będę spadało będę spadać	będziemy spadali będziemy spadać	będziemy spadały będziemy spadać
2 os.	będziesz spadał będziesz spadać	będziesz spadała będziesz spadać	będziesz spadało będziesz spadać	będziecie spadali będziecie spadać	będziecie spadały będziecie spadać
3 os.	będzie spadał będzie spadać	będzie spadała będzie spadać	będzie spadało będzie spadać	będą spadali będą spadać	będą spadały będą spadać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spadajmy
2 os.	spadaj	spadajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałbym bym spadał	spadałabym bym spadała	spadałobym bym spadało	spadalibyśmy byśmy spadali	spadałybyśmy byśmy spadały
2 os.	spadałbyś byś spadał	spadałabyś byś spadała	spadałobyś byś spadało	spadalibyście byście spadali	spadałybyście byście spadały
3 os.	spadałby by spadał	spadałaby by spadała	spadałoby by spadało	spadaliby by spadali	spadałyby by spadały

bezosobnik: spadano by

bezokolicznik: spadać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spadając

gerundium: spadanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spadanie	spadania
D.	spadania	spadań
C.	spadaniu	spadaniom
B.	spadanie	spadania
N.	spadaniem	spadaniami
Ms.	spadaniu	spadaniach
W.	spadanie	spadania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spadający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	spadający	spadający	spadający	spadające	spadająca
D.	spadającego	spadającego	spadającego	spadającego	spadającej
C.	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającej
B.	spadającego	spadającego	spadający	spadające	spadającą
N.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającą
Ms.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	spadający	spadający	spadające	spadające
D.	spadających	spadających	spadających	spadających
C.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym
B.	spadających	spadających	spadających	spadające
N.	spadającymi	spadającymi	spadającymi	spadającymi
Ms.	spadających	spadających	spadających	spadających

odpowiednik aspektowy: spaść

Składnia

spadać

na KOGO/CO

8. zwisać

Definicja

zwisać swobodnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Połączenia

grzywka, warkocz spada; włosy spadają
spadać na czoło, na kark, na plecy, na ramiona

Cytaty

Spod miękkiego ronda spadały ciemne, niezbyt świeżo wyglądające włosy.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996

Jej blond włosy spadały na ciemnobordowy sweterek, który doskonale podkreślał jej delikatne, ale bardzo kobiece kształty.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spadam	spadamy
2 os.	spadasz	spadacie
3 os.	spada	spadają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałem +(e)m spadał	spadałam +(e)m spadała	spadałom +(e)m spadało	spadaliśmy +(e)śmy spadali	spadałyśmy +(e)śmy spadały
2 os.	spadałeś +(e)ś spadał	spadałaś +(e)ś spadała	spadałoś +(e)ś spadało	spadaliście +(e)ście spadali	spadałyście +(e)ście spadały
3 os.	spadał	spadała	spadało	spadali	spadały

bezosobnik: spadano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spadał będę spadać	będę spadała będę spadać	będę spadało będę spadać	będziemy spadali będziemy spadać	będziemy spadały będziemy spadać
2 os.	będziesz spadał będziesz spadać	będziesz spadała będziesz spadać	będziesz spadało będziesz spadać	będziecie spadali będziecie spadać	będziecie spadały będziecie spadać
3 os.	będzie spadał będzie spadać	będzie spadała będzie spadać	będzie spadało będzie spadać	będą spadali będą spadać	będą spadały będą spadać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spadajmy
2 os.	spadaj	spadajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałbym bym spadał	spadałabym bym spadała	spadałobym bym spadało	spadalibyśmy byśmy spadali	spadałybyśmy byśmy spadały
2 os.	spadałbyś byś spadał	spadałabyś byś spadała	spadałobyś byś spadało	spadalibyście byście spadali	spadałybyście byście spadały
3 os.	spadałby by spadał	spadałaby by spadała	spadałoby by spadało	spadaliby by spadali	spadałyby by spadały

bezosobnik: spadano by

bezokolicznik: spadać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spadając

gerundium: spadanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spadanie	spadania
D.	spadania	spadań
C.	spadaniu	spadaniom
B.	spadanie	spadania
N.	spadaniem	spadaniami
Ms.	spadaniu	spadaniach
W.	spadanie	spadania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spadający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	spadający	spadający	spadający	spadające	spadająca
D.	spadającego	spadającego	spadającego	spadającego	spadającej
C.	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającej
B.	spadającego	spadającego	spadający	spadające	spadającą
N.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającą
Ms.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	spadający	spadający	spadające	spadające
D.	spadających	spadających	spadających	spadających
C.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym
B.	spadających	spadających	spadających	spadające
N.	spadającymi	spadającymi	spadającymi	spadającymi
Ms.	spadających	spadających	spadających	spadających

Składnia

Rz nieżywotny

spadać

na CO

9. opadać ku czemuś

Definicja

o terenie: opadać w jakimś kierunku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obniżać się

Połączenia

spadać ku brzegowi, ku rzece, ku wiosce

Cytaty

Po ściśniętej murami ulicy Rynek wydał mi się bezkresną przestrzenią. Jeszcze na całej swojej szerokości łagodnym pochyleniem spadał ku brzegowi wzgórza, a nie zatrzymywał go nawet mur starych kamieniczek na tym brzegu.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Las rozstąpił się nagle przed jasnym prostokątem zakwitającego żyta, który stromo spadał ku błyszczącym niciom kolei.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spadam	spadamy
2 os.	spadasz	spadacie
3 os.	spada	spadają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałem +(e)m spadał	spadałam +(e)m spadała	spadałom +(e)m spadało	spadaliśmy +(e)śmy spadali	spadałyśmy +(e)śmy spadały
2 os.	spadałeś +(e)ś spadał	spadałaś +(e)ś spadała	spadałoś +(e)ś spadało	spadaliście +(e)ście spadali	spadałyście +(e)ście spadały
3 os.	spadał	spadała	spadało	spadali	spadały

bezosobnik: spadano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spadał będę spadać	będę spadała będę spadać	będę spadało będę spadać	będziemy spadali będziemy spadać	będziemy spadały będziemy spadać
2 os.	będziesz spadał będziesz spadać	będziesz spadała będziesz spadać	będziesz spadało będziesz spadać	będziecie spadali będziecie spadać	będziecie spadały będziecie spadać
3 os.	będzie spadał będzie spadać	będzie spadała będzie spadać	będzie spadało będzie spadać	będą spadali będą spadać	będą spadały będą spadać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spadajmy
2 os.	spadaj	spadajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałbym bym spadał	spadałabym bym spadała	spadałobym bym spadało	spadalibyśmy byśmy spadali	spadałybyśmy byśmy spadały
2 os.	spadałbyś byś spadał	spadałabyś byś spadała	spadałobyś byś spadało	spadalibyście byście spadali	spadałybyście byście spadały
3 os.	spadałby by spadał	spadałaby by spadała	spadałoby by spadało	spadaliby by spadali	spadałyby by spadały

bezosobnik: spadano by

bezokolicznik: spadać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spadając

gerundium: spadanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spadanie	spadania
D.	spadania	spadań
C.	spadaniu	spadaniom
B.	spadanie	spadania
N.	spadaniem	spadaniami
Ms.	spadaniu	spadaniach
W.	spadanie	spadania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spadający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	spadający	spadający	spadający	spadające	spadająca
D.	spadającego	spadającego	spadającego	spadającego	spadającej
C.	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającej
B.	spadającego	spadającego	spadający	spadające	spadającą
N.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającą
Ms.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	spadający	spadający	spadające	spadające
D.	spadających	spadających	spadających	spadających
C.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym
B.	spadających	spadających	spadających	spadające
N.	spadającymi	spadającymi	spadającymi	spadającymi
Ms.	spadających	spadających	spadających	spadających

Składnia

spadać

DOKĄD

10. odchodzić

Definicja

pot.

oddalać się z jakiegoś miejsca w pospiechu

Noty o użyciu

Formy tr. rozk. używane jako niegrzeczny sposób wyrażenia braku chęci dalszego kontaktu z osobą, do której się mówi.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zmywać się

Połączenia

spadać do domu
spadać na imprezę, na koncert
kazać, musieć spadać

Cytaty

	O zgrozo, kiedy podróżny ujrzy takie widmo jak nakielski dworzec, zada sobie pytanie gdzie my jesteśmy? [...] Nie wspomnę już, że nie ma nawet gdzie wypić gorącej kawy. Pasażer z dalekiej podróży jest zmęczony i hotelu nie dojrzy, poczuje tylko cuchnący odór unoszący się od strony wodociągów i powie adieu spadam stąd ! źródło: NKJP: Nakielski Czas, 2006-05-24
	Lepiej odwalać robotę i spadać do domu, zbytnio się nie przejmując. źródło: NKJP: Internet
	Powinnam być dla niego miła. Jeśli każę mu spadać, napisze źle o firmie, której prezes gimnastykował się teraz przed dziennikarzami zebranymi w salce. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2002
	Do pokoju wpadła Olga, by sprawdzić, czy nic mu nie jest, a on aż rzęził i kaszlał. - Spadaj - powiedziała do mnie. Nie ruszyłam się. - No spadaj! Na co czekasz? źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	spadam	spadamy
2 os.	spadasz	spadacie
3 os.	spada	spadają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałem +(e)m spadał	spadałam +(e)m spadała	spadałom +(e)m spadało	spadaliśmy +(e)śmy spadali	spadałyśmy +(e)śmy spadały
2 os.	spadałeś +(e)ś spadał	spadałaś +(e)ś spadała	spadałoś +(e)ś spadało	spadaliście +(e)ście spadali	spadałyście +(e)ście spadały
3 os.	spadał	spadała	spadało	spadali	spadały

bezosobnik: spadano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spadał będę spadać	będę spadała będę spadać	będę spadało będę spadać	będziemy spadali będziemy spadać	będziemy spadały będziemy spadać
2 os.	będziesz spadał będziesz spadać	będziesz spadała będziesz spadać	będziesz spadało będziesz spadać	będziecie spadali będziecie spadać	będziecie spadały będziecie spadać
3 os.	będzie spadał będzie spadać	będzie spadała będzie spadać	będzie spadało będzie spadać	będą spadali będą spadać	będą spadały będą spadać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spadajmy
2 os.	spadaj	spadajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spadałbym bym spadał	spadałabym bym spadała	spadałobym bym spadało	spadalibyśmy byśmy spadali	spadałybyśmy byśmy spadały
2 os.	spadałbyś byś spadał	spadałabyś byś spadała	spadałobyś byś spadało	spadalibyście byście spadali	spadałybyście byście spadały
3 os.	spadałby by spadał	spadałaby by spadała	spadałoby by spadało	spadaliby by spadali	spadałyby by spadały

bezosobnik: spadano by

bezokolicznik: spadać

imiesłów przysłówkowy współczesny: spadając

gerundium: spadanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	spadanie	spadania
D.	spadania	spadań
C.	spadaniu	spadaniom
B.	spadanie	spadania
N.	spadaniem	spadaniami
Ms.	spadaniu	spadaniach
W.	spadanie	spadania

imiesłów przymiotnikowy czynny: spadający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	spadający	spadający	spadający	spadające	spadająca
D.	spadającego	spadającego	spadającego	spadającego	spadającej
C.	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającemu	spadającej
B.	spadającego	spadającego	spadający	spadające	spadającą
N.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającą
Ms.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym	spadającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	spadający	spadający	spadające	spadające
D.	spadających	spadających	spadających	spadających
C.	spadającym	spadającym	spadającym	spadającym
B.	spadających	spadających	spadających	spadające
N.	spadającymi	spadającymi	spadającymi	spadającymi
Ms.	spadających	spadających	spadających	spadających

Składnia

spadać

(DOKĄD) + (SKĄD)

Frazeologizmy

buty z nóg spadają
coś nie spada z nieba
coś schodzi z afisza
coś spada z afisza
coś spada na czyjeś barki
coś spada na kogoś jak/niczym grom z jasnego nieba
coś schodzi z afisza
coś spada z afisza
coś/ktoś spada z nieba komuś
kamień spada z serca komuś
ciężar spada z serca komuś
korona z głowy nie spada komuś
ktoś idzie na dno
ktoś spada na dno
ktoś spada na cztery łapy
ktoś idzie na dno
ktoś spada na dno
ktoś spada na drzewo
ktoś spada na drzewo banany prostować
ktoś spada na bambus
ktoś spada z krzesła
ktoś/coś spada do roli kogoś/czegoś
ktoś/coś spada na wadze
ktoś/coś spada z piedestału
ktoś/coś zwala się na głowę komuś
ktoś/coś spada na głowę komuś
łuski spadają z oczu komuś
klapki spadają z oczu komuś
bielmo spada z oczu komuś
zasłona spada z oczu komuś
maska spada
maska spada z twarzy
spadająca gwiazda
włos komuś z głowy nie spada

Przysłowia

Jak / Jeśli spadać, to z wysokiego konia

Data ostatniej modyfikacji: 10.05.2018