UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uprzedzić

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Czasownik z przedrostkiem u- od rzeczownika przód, przyimka przed; zob. przód , przed

1. wyprzedzić

Definicja

zrobić coś wcześniej niż ktoś inny, starający się zrobić to samo lub dążący do tego samego celu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie kolejność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ubiec, wyprzedzić

Połączenia

uprzedzić bramkarza, defensorów, napastnika, obronę, obrońców, stoperów; konkurencję, konkurentów, rywali; atak, działania, interwencję; pytania, wątpliwości, zarzuty
uprzedzić w ostatniej chwili

Cytaty

	[...] wyprowadził cios kolbą karabinu ni to klęcząc, ni leżąc. O sekundę uprzedził pchnięcie krótką włócznią, zadane przez nastolatka, którego przewrócił trafiony odłamkiem towarzysz. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005
	[...] uprzedził golkipera przyjezdnych, zdobywając drugą bramkę dla swego zespołu. źródło: NKJP: Klasa A, Podhale, Dziennik Polski, 2001-09-24
	Zrodził się wówczas pomysł przejęcia inicjatywy: uprzedzić posunięcie władz, samemu się rozwiązać i zapewnić pracownikom redakcji sześciomiesięczną pensję, wypłacaną w przypadku zwolnienia grupowego. źródło: NKJP: Piotr Osęka, Encyklopedyści, Gazeta Wyborcza, 1998-03-06-
	Chcę tutaj z góry uprzedzić pytania w tym zakresie. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 20.09.2000,
	Atak został uprzedzony przez włoskie siły specjalne, które aresztowały pięciu obywateli Tunezji [...]. źródło: NKJP: (MARO): Izrael izolowany, Dziennik Polski -Sport, 2002-12-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uprzedzę	uprzedzimy
2 os.	uprzedzisz	uprzedzicie
3 os.	uprzedzi	uprzedzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłem +(e)m uprzedził	uprzedziłam +(e)m uprzedziła	uprzedziłom +(e)m uprzedziło	uprzedziliśmy +(e)śmy uprzedzili	uprzedziłyśmy +(e)śmy uprzedziły
2 os.	uprzedziłeś +(e)ś uprzedził	uprzedziłaś +(e)ś uprzedziła	uprzedziłoś +(e)ś uprzedziło	uprzedziliście +(e)ście uprzedzili	uprzedziłyście +(e)ście uprzedziły
3 os.	uprzedził	uprzedziła	uprzedziło	uprzedzili	uprzedziły

bezosobnik: uprzedzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uprzedźmy
2 os.	uprzedź	uprzedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłbym bym uprzedził	uprzedziłabym bym uprzedziła	uprzedziłobym bym uprzedziło	uprzedzilibyśmy byśmy uprzedzili	uprzedziłybyśmy byśmy uprzedziły
2 os.	uprzedziłbyś byś uprzedził	uprzedziłabyś byś uprzedziła	uprzedziłobyś byś uprzedziło	uprzedzilibyście byście uprzedzili	uprzedziłybyście byście uprzedziły
3 os.	uprzedziłby by uprzedził	uprzedziłaby by uprzedziła	uprzedziłoby by uprzedziło	uprzedziliby by uprzedzili	uprzedziłyby by uprzedziły

bezosobnik: uprzedzono by

bezokolicznik: uprzedzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uprzedziwszy

gerundium: uprzedzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uprzedzenie	uprzedzenia
D.	uprzedzenia	uprzedzeń
C.	uprzedzeniu	uprzedzeniom
B.	uprzedzenie	uprzedzenia
N.	uprzedzeniem	uprzedzeniami
Ms.	uprzedzeniu	uprzedzeniach
W.	uprzedzenie	uprzedzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uprzedzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uprzedzony	uprzedzony	uprzedzony	uprzedzone	uprzedzona
D.	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzonej
C.	uprzedzonemu	uprzedzonemu	uprzedzonemu	uprzedzonemu	uprzedzonej
B.	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzony	uprzedzone	uprzedzoną
N.	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzoną
Ms.	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uprzedzeni	uprzedzeni	uprzedzone	uprzedzone
D.	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych
C.	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym
B.	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzone
N.	uprzedzonymi	uprzedzonymi	uprzedzonymi	uprzedzonymi
Ms.	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych

odpowiednik aspektowy: uprzedzać

Składnia

uprzedzić

KOGO/CO

2. poinformować

Definicja

powiadomić kogoś wcześniej o tym, co ma nastąpić, żeby mógł się na to przygotować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

poinformować

Połączenia

uprzedzić czytelnika, dziennikarzy; najemcę, lokatorów; osoby, rodziców; pacjenta; pracodawcę; premiera, prezydenta, władze; sąsiadów; strony
uprzedzić z góry
bez uprzedzenia

Cytaty

	Kasia waliła w kuchni garami najwyraźniej na mnie obrażona. - Nie mogłaś uprzedzić, że przyjedziesz? Kupiłabym więcej jedzenia! - Nie jestem głodna - mruknęłam. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2006
	Najbardziej spodobała mi się ta o Staszku Radwanie, dotycząca okresu, w którym był dyrektorem Teatru Starego: wychodząc ze swojego gabinetu, przez delikatność pukał do sekretariatu, żeby nie speszyć sekretarek tym, że dyrektor wychodzi bez uprzedzenia. źródło: NKJP: Krystyna Janda: Małpa, 2004
	– Ja idę – uprzedziłem lojalnie i odwracając się na pięcie, ruszyłem w stronę drzwi. źródło: NKJP: Waldemar Borzestowski: Bulterier Samson i ja, 2008
	Planując głośne przyjęcie, uprzedźmy sąsiadów. Z pewnością przyjmą to ze zrozumieniem. O uciążliwym remoncie również warto ostrzec. źródło: NKJP: Warto wiedzieć, prasa, 1999
	Chciałbym, ze względu na dość specyficzną materię, aby w sposób jasny i prosty producent artykułów rolnych został uprzedzony o wymaganiach, jakie się mu stawia. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.09.2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uprzedzę	uprzedzimy
2 os.	uprzedzisz	uprzedzicie
3 os.	uprzedzi	uprzedzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłem +(e)m uprzedził	uprzedziłam +(e)m uprzedziła	uprzedziłom +(e)m uprzedziło	uprzedziliśmy +(e)śmy uprzedzili	uprzedziłyśmy +(e)śmy uprzedziły
2 os.	uprzedziłeś +(e)ś uprzedził	uprzedziłaś +(e)ś uprzedziła	uprzedziłoś +(e)ś uprzedziło	uprzedziliście +(e)ście uprzedzili	uprzedziłyście +(e)ście uprzedziły
3 os.	uprzedził	uprzedziła	uprzedziło	uprzedzili	uprzedziły

bezosobnik: uprzedzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uprzedźmy
2 os.	uprzedź	uprzedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłbym bym uprzedził	uprzedziłabym bym uprzedziła	uprzedziłobym bym uprzedziło	uprzedzilibyśmy byśmy uprzedzili	uprzedziłybyśmy byśmy uprzedziły
2 os.	uprzedziłbyś byś uprzedził	uprzedziłabyś byś uprzedziła	uprzedziłobyś byś uprzedziło	uprzedzilibyście byście uprzedzili	uprzedziłybyście byście uprzedziły
3 os.	uprzedziłby by uprzedził	uprzedziłaby by uprzedziła	uprzedziłoby by uprzedziło	uprzedziliby by uprzedzili	uprzedziłyby by uprzedziły

bezosobnik: uprzedzono by

bezokolicznik: uprzedzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uprzedziwszy

gerundium: uprzedzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uprzedzenie	uprzedzenia
D.	uprzedzenia	uprzedzeń
C.	uprzedzeniu	uprzedzeniom
B.	uprzedzenie	uprzedzenia
N.	uprzedzeniem	uprzedzeniami
Ms.	uprzedzeniu	uprzedzeniach
W.	uprzedzenie	uprzedzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uprzedzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uprzedzony	uprzedzony	uprzedzony	uprzedzone	uprzedzona
D.	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzonej
C.	uprzedzonemu	uprzedzonemu	uprzedzonemu	uprzedzonemu	uprzedzonej
B.	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzony	uprzedzone	uprzedzoną
N.	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzoną
Ms.	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uprzedzeni	uprzedzeni	uprzedzone	uprzedzone
D.	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych
C.	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym
B.	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzone
N.	uprzedzonymi	uprzedzonymi	uprzedzonymi	uprzedzonymi
Ms.	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych

odpowiednik aspektowy: uprzedzać

Składnia

+	uprzedzić	+	KOGO + o CZYM
+	uprzedzić	+	KOGO + że ZDANIE
+	uprzedzić	+	KOGO + MOWA WPROST

3. ostrzec

Definicja

ostrzec przed czymś niepomyślnym, co może nastąpić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

ostrzec

Połączenia

bez uprzedzenia

Cytaty

	Sąd uznał winę restauracji, która nie uprzedziła klientki, że kawa jest gorąca, za co musiała zapłacić potężne odszkodowanie. źródło: NKJP: Wspaniały prezent, Dziennik Polski, 2001-12-22
	Amerykańska spółka United Airlines, drugie na świecie towarzystwo lotnicze, uprzedziła władze giełdowe w USA o zagrażającej jej upadłości, jeśli nie zostanie zahamowane tempo strat. źródło: NKJP: Finansowy - 7 dni, Dziennik Polski, 2001-10-22
	Nie wyjadę z panem. Nie teraz - wskazała amatora jabłek. - I nie do Polski. - Pułkownik mnie zabije - uprzedziłem. - Tata nie jest taki - powiedziała miękko, uśmiechając się samymi koniuszkami ust i oczu. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008
	Pewnego dnia został uprzedzony, że zbliża się kolejne aresztowanie. Uciekł. Nie miał paszportu, więc najpierw pojechał do jednego z państw WNP (wystarczył dowód). źródło: NKJP: Krystyna Kurczab-Redlich: Głową o mur Kremla, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uprzedzę	uprzedzimy
2 os.	uprzedzisz	uprzedzicie
3 os.	uprzedzi	uprzedzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłem +(e)m uprzedził	uprzedziłam +(e)m uprzedziła	uprzedziłom +(e)m uprzedziło	uprzedziliśmy +(e)śmy uprzedzili	uprzedziłyśmy +(e)śmy uprzedziły
2 os.	uprzedziłeś +(e)ś uprzedził	uprzedziłaś +(e)ś uprzedziła	uprzedziłoś +(e)ś uprzedziło	uprzedziliście +(e)ście uprzedzili	uprzedziłyście +(e)ście uprzedziły
3 os.	uprzedził	uprzedziła	uprzedziło	uprzedzili	uprzedziły

bezosobnik: uprzedzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uprzedźmy
2 os.	uprzedź	uprzedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłbym bym uprzedził	uprzedziłabym bym uprzedziła	uprzedziłobym bym uprzedziło	uprzedzilibyśmy byśmy uprzedzili	uprzedziłybyśmy byśmy uprzedziły
2 os.	uprzedziłbyś byś uprzedził	uprzedziłabyś byś uprzedziła	uprzedziłobyś byś uprzedziło	uprzedzilibyście byście uprzedzili	uprzedziłybyście byście uprzedziły
3 os.	uprzedziłby by uprzedził	uprzedziłaby by uprzedziła	uprzedziłoby by uprzedziło	uprzedziliby by uprzedzili	uprzedziłyby by uprzedziły

bezosobnik: uprzedzono by

bezokolicznik: uprzedzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uprzedziwszy

gerundium: uprzedzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uprzedzenie	uprzedzenia
D.	uprzedzenia	uprzedzeń
C.	uprzedzeniu	uprzedzeniom
B.	uprzedzenie	uprzedzenia
N.	uprzedzeniem	uprzedzeniami
Ms.	uprzedzeniu	uprzedzeniach
W.	uprzedzenie	uprzedzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uprzedzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uprzedzony	uprzedzony	uprzedzony	uprzedzone	uprzedzona
D.	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzonej
C.	uprzedzonemu	uprzedzonemu	uprzedzonemu	uprzedzonemu	uprzedzonej
B.	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzony	uprzedzone	uprzedzoną
N.	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzoną
Ms.	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uprzedzeni	uprzedzeni	uprzedzone	uprzedzone
D.	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych
C.	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym
B.	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzone
N.	uprzedzonymi	uprzedzonymi	uprzedzonymi	uprzedzonymi
Ms.	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych

odpowiednik aspektowy: uprzedzać

Składnia

+	uprzedzić	+	KOGO + o CZYM
+	uprzedzić	+	KOGO + że ZDANIE
+	uprzedzić	+	KOGO + MOWA WPROST

4. źle usposobić

Definicja

sprawić, że ktoś przybierze niechętną postawę wobec kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Faktem jest, że najwięcej ludzi uprzedzonych wobec Węgrów spotyka się w tych częściach Słowacji, gdzie Węgrów wcale nie ma.

źródło: NKJP: Aleksander Kaczorowski: Ruiny i mosty, Gazeta Wyborcza 1999-01-29

Nie chcę ukrywać, że miałem skłonność do uprzedzeń posuniętą aż do fanatyzmu. Tak więc byłem uprzedzony do Polaków z Królestwa jako ludzi niepoważnych, do endeków jako ludzi z kręćkiem, do „Wiadomości Literackich” za ich salonowość kontrastującą z moim nieobyciem, do poety Jana Lechonia za jego snobizm, do poety Juliana Przybosia za jego zawsze postępowe poglądy.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Abecadło Miłosza, 1997

[...] studiuję w szkole prywatnej, gdzie mnóstwo jest taki głupiutkich ślicznotek, które mają się za wielkie halo.... może to mnie uprzedziło do kobiet?

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uprzedzę	uprzedzimy
2 os.	uprzedzisz	uprzedzicie
3 os.	uprzedzi	uprzedzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłem +(e)m uprzedził	uprzedziłam +(e)m uprzedziła	uprzedziłom +(e)m uprzedziło	uprzedziliśmy +(e)śmy uprzedzili	uprzedziłyśmy +(e)śmy uprzedziły
2 os.	uprzedziłeś +(e)ś uprzedził	uprzedziłaś +(e)ś uprzedziła	uprzedziłoś +(e)ś uprzedziło	uprzedziliście +(e)ście uprzedzili	uprzedziłyście +(e)ście uprzedziły
3 os.	uprzedził	uprzedziła	uprzedziło	uprzedzili	uprzedziły

bezosobnik: uprzedzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uprzedźmy
2 os.	uprzedź	uprzedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłbym bym uprzedził	uprzedziłabym bym uprzedziła	uprzedziłobym bym uprzedziło	uprzedzilibyśmy byśmy uprzedzili	uprzedziłybyśmy byśmy uprzedziły
2 os.	uprzedziłbyś byś uprzedził	uprzedziłabyś byś uprzedziła	uprzedziłobyś byś uprzedziło	uprzedzilibyście byście uprzedzili	uprzedziłybyście byście uprzedziły
3 os.	uprzedziłby by uprzedził	uprzedziłaby by uprzedziła	uprzedziłoby by uprzedziło	uprzedziliby by uprzedzili	uprzedziłyby by uprzedziły

bezosobnik: uprzedzono by

bezokolicznik: uprzedzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uprzedziwszy

gerundium: uprzedzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uprzedzenie	uprzedzenia
D.	uprzedzenia	uprzedzeń
C.	uprzedzeniu	uprzedzeniom
B.	uprzedzenie	uprzedzenia
N.	uprzedzeniem	uprzedzeniami
Ms.	uprzedzeniu	uprzedzeniach
W.	uprzedzenie	uprzedzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uprzedzony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uprzedzony	uprzedzony	uprzedzony	uprzedzone	uprzedzona
D.	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzonej
C.	uprzedzonemu	uprzedzonemu	uprzedzonemu	uprzedzonemu	uprzedzonej
B.	uprzedzonego	uprzedzonego	uprzedzony	uprzedzone	uprzedzoną
N.	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzoną
Ms.	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uprzedzeni	uprzedzeni	uprzedzone	uprzedzone
D.	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych
C.	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym	uprzedzonym
B.	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzone
N.	uprzedzonymi	uprzedzonymi	uprzedzonymi	uprzedzonymi
Ms.	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych	uprzedzonych

odpowiednik aspektowy: uprzedzać

Składnia

	+	uprzedzić	+	KOGO + do KOGO/CZEGO
	+	uprzedzić	+	KOGO + wobec KOGO/CZEGO

5. domyślić się

Definicja

domyślić się wcześniej, czego sobie ktoś życzy i starać się zawczasu to spełnić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

uprzedzić czyjąś myśl, życzenie

Cytaty

– Ułożyłem kolej wypowiedzi radnych według zgłoszeń. A pan się zgłaszał? – tutaj Uryga udał zdziwionego. – Przykro mi, że ktoś uprzedził pana myśl i nie ma pan teraz o czym mówić – podsumował

źródło: NKJP: Brak szacunku dla Jelenia, Gazeta Krakowska, 2007-04-06

Telewizyjny ekran wolny jest zatem od krytyki głowy państwa, co więcej - za wszelką cenę stara się uprzedzić wszelkie życzenia w tej głowie zrodzone albo nawet takie, które jeszcze nie powstały.

źródło: NKJP: Bartosz Cichocki, Pochmurny sfinks, Polityka, 2005-04-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uprzedzę	uprzedzimy
2 os.	uprzedzisz	uprzedzicie
3 os.	uprzedzi	uprzedzą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłem +(e)m uprzedził	uprzedziłam +(e)m uprzedziła	uprzedziłom +(e)m uprzedziło	uprzedziliśmy +(e)śmy uprzedzili	uprzedziłyśmy +(e)śmy uprzedziły
2 os.	uprzedziłeś +(e)ś uprzedził	uprzedziłaś +(e)ś uprzedziła	uprzedziłoś +(e)ś uprzedziło	uprzedziliście +(e)ście uprzedzili	uprzedziłyście +(e)ście uprzedziły
3 os.	uprzedził	uprzedziła	uprzedziło	uprzedzili	uprzedziły

bezosobnik: uprzedzono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uprzedźmy
2 os.	uprzedź	uprzedźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uprzedziłbym bym uprzedził	uprzedziłabym bym uprzedziła	uprzedziłobym bym uprzedziło	uprzedzilibyśmy byśmy uprzedzili	uprzedziłybyśmy byśmy uprzedziły
2 os.	uprzedziłbyś byś uprzedził	uprzedziłabyś byś uprzedziła	uprzedziłobyś byś uprzedziło	uprzedzilibyście byście uprzedzili	uprzedziłybyście byście uprzedziły
3 os.	uprzedziłby by uprzedził	uprzedziłaby by uprzedziła	uprzedziłoby by uprzedziło	uprzedziliby by uprzedzili	uprzedziłyby by uprzedziły

bezosobnik: uprzedzono by

bezokolicznik: uprzedzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uprzedziwszy

gerundium: uprzedzenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uprzedzenie	uprzedzenia
D.	uprzedzenia	uprzedzeń
C.	uprzedzeniu	uprzedzeniom
B.	uprzedzenie	uprzedzenia
N.	uprzedzeniem	uprzedzeniami
Ms.	uprzedzeniu	uprzedzeniach
W.	uprzedzenie	uprzedzenia

odpowiednik aspektowy: uprzedzać

Składnia

uprzedzić

Frazeologizmy

ktoś uprzedził fakty
ktoś uprzedził wypadki
ktoś uprzedził wydarzenia

Data ostatniej modyfikacji: 08.02.2015