Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. trzymać
Definicja
Wymowa
[pofstszymać sie] lub pot. [pofsszczymać sie], lub pot. [pofszczszymać sie]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | pohamować się | |
hiperonimy: | opanować się |
Połączenia
- powstrzymać się od działania, od komentarzy, od łez, od ocen, od odpowiedzi, od palenia, od picia, od płaczu, od pytania, od pracy, od przemocy, od śmiechu, od udziału w czymś
- powstrzymać się przed agresją, przed zrobieniem czegoś
- powstrzymać się z trudem
- musieć, nie móc, nie potrafić, nie umieć, woleć powstrzymać się
Cytaty
Starał się otwarcie nie gapić na jej nogi, ale nie mógł powstrzymać się przed zerkaniem. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008 |
|
Z trudem powstrzymał się, by nie zejść do hotelowego baru i nie wrócić na górę z dwoma oszronionymi czteropakami piwa. źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010 |
|
Ojcowie soborowi powstrzymali się od wypowiedzi na temat miejsca i czasu trwania czyśćca oraz natury cierpień czyśćcowych. źródło: NKJP: Kinga Helena Szczurek: Katolicka nauka o czyśćcu i formy niesienia pomocy zmarłym, 2008 |
|
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z przykrością spoglądam na puste ławy rządowe... no, ale już powstrzymajmy się od złośliwości. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.10.1994 |
|
Bardzo ważną zasadą było powstrzymanie się od walki w czasie świątecznym. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Historia i fantastyka, 2005 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
powstrzymam się |
powstrzymamy się |
|||
2 os. |
powstrzymasz się |
powstrzymacie się |
|||
3 os. |
powstrzyma się |
powstrzymają się |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
powstrzymałem się +(e)m się powstrzymał |
powstrzymałam się +(e)m się powstrzymała |
powstrzymałom się +(e)m się powstrzymało |
powstrzymaliśmy się +(e)śmy się powstrzymali |
powstrzymałyśmy się +(e)śmy się powstrzymały |
2 os. |
powstrzymałeś się +(e)ś się powstrzymał |
powstrzymałaś się +(e)ś się powstrzymała |
powstrzymałoś się +(e)ś się powstrzymało |
powstrzymaliście się +(e)ście się powstrzymali |
powstrzymałyście się +(e)ście się powstrzymały |
3 os. |
powstrzymał się |
powstrzymała się |
powstrzymało się |
powstrzymali się |
powstrzymały się |
bezosobnik: powstrzymano się
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
powstrzymajmy się |
|
2 os. |
powstrzymaj się |
powstrzymajcie się |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
powstrzymałbym się bym się powstrzymał |
powstrzymałabym się bym się powstrzymała |
powstrzymałobym się bym się powstrzymało |
powstrzymalibyśmy się byśmy się powstrzymali |
powstrzymałybyśmy się byśmy się powstrzymały |
2 os. |
powstrzymałbyś się byś się powstrzymał |
powstrzymałabyś się byś się powstrzymała |
powstrzymałobyś się byś się powstrzymało |
powstrzymalibyście się byście się powstrzymali |
powstrzymałybyście się byście się powstrzymały |
3 os. |
powstrzymałby się by się powstrzymał |
powstrzymałaby się by się powstrzymała |
powstrzymałoby się by się powstrzymało |
powstrzymaliby się by się powstrzymali |
powstrzymałyby się by się powstrzymały |
bezosobnik: powstrzymano by się
bezokolicznik: powstrzymać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
powstrzymawszy się
gerundium: powstrzymanie się
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | powstrzymanie się |
powstrzymania się |
D. | powstrzymania się |
powstrzymań się |
C. | powstrzymaniu się |
powstrzymaniom się |
B. | powstrzymanie się |
powstrzymania się |
N. | powstrzymaniem się |
powstrzymaniami się |
Ms. | powstrzymaniu się |
powstrzymaniach się |
W. | powstrzymanie się |
powstrzymania się |
odpowiednik aspektowy: powstrzymywać się
Składnia
+ | powstrzymać się | + |
przed CZYM | od CZEGO +
(by) BEZOKOLICZNIK
|