Chronologizacja
XVI w., Bor
od XV w. igra.
Pochodzenie
psł. *jьgra 'obrzędowa zabawa z tańcami, pląsy, igrzysko'
1.a sportowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport dyscypliny, imprezy i rozgrywki sportowe
Połączenia
- gra sportowa; zespołowa
- gra w golfa, w koszykówkę, w piłkę nożną, w siatkówkę, w tenisa
- element, finał, fragment, przebieg; reguły, styl; któraś minuta gry
- boisko do gry
- przerwa w grze
- gra toczy się
- kontrolować, obserwować, przerwać/przerywać, rozpocząć, wznowić, zakończyć grę
- przystąpić do gry
Cytaty
|
Już na początku gry Juan Esnaider i Carlos Aguilera próbowali zaskoczyć Macieja Szczęsnego strzałami z daleka. Później mecz się wyrównał. źródło: NKJP: Jarosław Bińczyk, Jerzy Walczyk: Piłka nożna. Liga Mistrzów, Gazeta Wyborcza, 1996-09-26 |
|
|
Organizatorzy imprezy dokonali zmian w harmonogramie gier i mecz Stali z Siarką Tarnobrzeg rozegrany zostanie jutro. źródło: NKJP: /PISZ/: Kolejna przegrana koszykarzy Stali Stalowa Wola, Echo Dnia, 2007-09-08 |
|
|
O główne trofeum ubiegać się będzie 14 zespołów, które eliminacyjne mecze rozegrają [...] w trzech grupach. Z każdej z nich do dalszych gier awansują po trzy najlepsze zespoły [...]. źródło: KWSJP: Juliusz Stecki: Gwiazdy piłki i estrady, prasa, 2006 |
|
|
Ferie na sportowo spędzały dzieci w Lipnicy. Dużym powodzeniem cieszyła się gra w piłkę nożną. źródło: NKJP: (isz, sl): Zdobywali stopnie i sprawności, Dziennik Powiatu Bytowskiego, 1999-02-12 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gra |
gry |
|
| D. | gry |
gier |
|
| C. | grze |
grom |
|
| B. | grę |
gry |
|
| N. | grą |
grami |
|
| Ms. | grze |
grach |
|
| W. | gro |
gry |
Składnia
|
+ | gra | + |
(w CO)
|
1.b defensywna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem
Połączenia
- skuteczna, słaba, świetna, widowiskowa, wyrównana gra; gra defensywna, obronna
Cytaty
|
Fakt, że gospodarze jedynie zdobyli dwa gole, to efekt mało skutecznej gry i dobrej postawy bramkarza z Jabłonowa. źródło: NKJP: LT: CZARNI - NAPRZÓD 2:0 (1:0), Nakielski Czas, 2004-10-13 |
|
|
Cieszę się, że wreszcie poprawiliśmy grę obronną i rywale nie stworzyli stuprocentowych sytuacji do zdobycia bramki. źródło: NKJP: (TOK): Wolej za 3 punkty, Dziennik Zachodni, 2001-10-15 |
|
|
Dzięki 30-punktowej zdobyczy Michaela Jordana, 13 zbiórkom Dennisa Rodmana i świetnej grze Toni Kukocza pokonali w Bostonie Celtów, choć przegrywali już 16 pkt. źródło: NKJP: Wojciech Michałowicz: KOSZYKÓWKA. Pierwsze mecze 50. sezonu NBA, Gazeta Wyborcza, 1996-11-04 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gra |
gry |
|
| D. | gry |
gier |
|
| C. | grze |
grom |
|
| B. | grę |
gry |
|
| N. | grą |
grami |
|
| Ms. | grze |
grach |
|
| W. | gro |
gry |
Składnia
|
|
+ | gra | + |
JAKA
|
2. w tenisie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport dyscypliny, imprezy i rozgrywki sportowe
Połączenia
- pierwsza, druga, ostatnia gra
Cytaty
|
W pierwszej grze nasza tenisistka pokonała Aleksandrę Ryńską z Kielc 6:7, 6:4, 6:1, następnie nie dała żadnych szans Joannie Sadowskiej z Torunia, wygrywając 6:0 [...]. źródło: NKJP: Stalowolskie finały, Sztafeta, nr 20/2005 |
|
|
Przeciwnicy z Orlando wygrali bowiem sześć ostatnich gier - i to większość bez swego lidera Penny Hardawaya. źródło: NKJP: Wojciech Staszewski: KOSZYKÓWKA. NBA, Gazeta Wyborcza, 1997-11-28 |
|
|
W drugiej grze Agata Komorowska (Promień Opalenica) wprawdzie pierwszego seta przegrała z Aleksandrą Rosolską (Warszawianka) 3:6, ale potem wygrała dość łatwo 6:3, 6:3. źródło: NKJP: Andrzej Azyan: Tak już było, Dziennik Zachodni, 2004-09-13 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gra |
gry |
|
| D. | gry |
gier |
|
| C. | grze |
grom |
|
| B. | grę |
gry |
|
| N. | grą |
grami |
|
| Ms. | grze |
grach |
|
| W. | gro |
gry |
Składnia
|
|
+ | gra | + |
JAKA
|
3. hazardowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy
Połączenia
- darmowa; trójwymiarowa, wirtualna; popularna, ulubiona gra; pirackie gry; gra karciana, planszowa; telewizyjna, wideo; elektroniczna, internetowa, komputerowa, sieciowa; telewizyjna; fabularna, językowa, liczbowa, losowa, przygodowa, strategiczna; edukacyjna, hazardowa, towarzyska
- gra dla iluś osób
- gra w bilard, w bingo, w brydża, w chińczyka, w domino, w karty, w klasy, w kości, w kółko i krzyżyk, w ruletkę, w scrabble, w szachy, w warcaby
- gra z nagrodami
- gra w komputerze
- gry i zabawy
- uczestnik, użytkownik; dystrybutor, producent, twórca, wydawca; rodzaj, zasady; premiera; sprzedaż; edycja, wersja; kasyno gry; miłośnik; turniej gier
- automat, kostka do gry
- gra polega na czymś
Cytaty
|
Zasady tej gry były proste: ten, kto położył wyższą kartę, mógł zadać pytanie, ten, kto przegrał wojnę, musiał spełnić życzenie. Dawno już w to nie grali. źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999 |
|
|
Skat to trudna gra, wymagająca umiejętności matematycznego myślenia. I choć wiadomo, że przy tego typu grach ogromne znaczenie ma także szczęście, to samo ono nie wystarczy, by ograć przeciwników [...]. źródło: NKJP: Łukasz Żyła: Bal po europejsku, Tygodnik Rybnicki, 2008-11-18 |
|
|
Starsi ludzie na pewno pamiętają popularną w ich dzieciństwie grę w cymbergaja. Już niedługo będą mogli zagrać na elektronicznym stole do cymbergaja. Będą też mogli nauczyć tej „egzotycznej” gry swoje dzieci. źródło: NKJP: (ZS): Ping-pong i gry planszowe, Dziennik Polski, 2002-10-23 |
|
|
Ja też nie gram w szachy. A szkoda, bo to piękna gra, stara, królewska. Świetna gimnastyka dla umysłu. źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1967 |
|
|
Znany z ekranu telewizyjnego teleturniej „Miliard w rozumie” doczekał się swojej drugiej edycji w postaci multimedialnej gry dla dzieci i dorosłych. źródło: KWSJP: AP, AS, CC, RS: Shorty, prasa, 2000 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gra |
gry |
|
| D. | gry |
gier |
|
| C. | grze |
grom |
|
| B. | grę |
gry |
|
| N. | grą |
grami |
|
| Ms. | grze |
grach |
|
| W. | gro |
gry |
Składnia
|
|
+ | gra | + |
(w CO)
|
4. przedmioty potrzebne do zabawy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy
Połączenia
- gra planszowa, komputerowa
Cytaty
|
Gra składa się z 54 zabawnie ilustrowanych, porządnie wykonanych kart. źródło: NKJP: Marcin Zawiślak, Dziennik Polski, 2008-07-31 |
|
|
Jeśli decydujemy się na kupno gry zagranicznej, koniecznie sprawdźmy, czy gra zawiera instrukcję po polsku i przeczytajmy w sklepie choćby parę zdań, żeby w domu nie okazało się, że pisana jest niezrozumiałą polszczyzną [...]. źródło: NKJP: Z dziećmi w krainie gier, Gazeta Wyborcza, 1992-05-21 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gra |
gry |
|
| D. | gry |
gier |
|
| C. | grze |
grom |
|
| B. | grę |
gry |
|
| N. | grą |
grami |
|
| Ms. | grze |
grach |
|
| W. | gro |
gry |
5. aktorska
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka teatr
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film
Połączenia
- dobra, słaba gra; gra aktorska
- gra aktorów
Cytaty
|
Bardzo dobra gra aktorów w pełni oddała dramat kobiet, które skazane za praktykowanie czarów, zostały spalone na stosie. źródło: KWSJP: Forum Czytelników, prasa, 2005 |
|
|
Aktorzy zamiast kombinować, jak zagłuszyć szelest papieru, mogą skupić się na grze i stworzyć prawdziwe kreacje, jak młoda Matylda Paszczenko w roli Karoliny. źródło: KWSJP: Aneta Kyzioł: Na scenie, prasa, 2005 |
|
|
Zamierzam skoncentrować się na pisaniu i reżyserowaniu. Ograniczenie się tylko do gry aktorskiej stawało się dla mnie coraz bardziej frustrujące. źródło: KWSJP: Buntownik za 15mln$, prasa, 2003 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gra |
gry |
|
| D. | gry |
gier |
|
| C. | grze |
grom |
|
| B. | grę |
gry |
|
| N. | grą |
grami |
|
| Ms. | grze |
grach |
|
| W. | gro |
gry |
Inne uwagi
Zwykle lp
6. na flecie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka
Połączenia
- gra na akordeonie, na flecie, na fortepianie, na gitarze, na harfie, na perkusji, na pianinie, na skrzypcach, na trąbce, na wiolonczeli; na instrumencie
- śpiew i gra, taniec i gra
- nauczyciel; lekcje, nauka, umiejętność gry
- uczyć; słuchać gry
Cytaty
|
Chciał grać, jak wielu jego rówieśników, na gitarze elektrycznej w rockowym zespole. Postanowił się jednak uczyć gry - trafił do Szkoły Muzycznej w Ciechanowie [...]. źródło: NKJP: S.Żagiel: Z Przasnysza w czar gitary, Tygodnik Ciechanowski , 2006-12-04 |
|
|
[...] zajmował się edukacją muzyczną. Uczył gry na instrumentach dętych w szkole muzycznej, prowadził orkiestrę szkolną. źródło: KWSJP: Krystyna Kamińska: Klarnet - jego miłość, prasa, 1998 |
|
|
[...] uczniowie będą mieli lekcje gry na prawdziwych organach, takich na powietrze. Wcześniej grali na organach elektrycznych [...]. źródło: NKJP: (acz): Bombowy rzeźnik, Tygodnik Rybnicki, 2008-10-07 |
|
|
Spotkania są okazją do popularyzacji gry na cymbałach, konfrontacji umiejętności muzyków występujących w ludowych zespołach z województwa podkarpackiego oraz do „podpatrzenia” przez młodych, w jaki sposób grają mistrzowie tego instrumentu [...]. źródło: NKJP: Mistrzowie cymbałów, Dziennik Polski, 2001-12-17 |
|
|
[....] wojenny koncert odbył się tego samego dnia, o tej samej porze, w tym samym miejscu, gdzie przed prawie stuleciem publiczność szkocka zachwycała się grą wielkiego polskiego muzyka. źródło: NKJP: Jolanta Chwastyk-Kowalczyk: Muzyka i teatr na łamach londyńskiego „Dziennika Polskiego” w latach 1940-1943, prasa, 2005 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gra |
gry |
|
| D. | gry |
gier |
|
| C. | grze |
grom |
|
| B. | grę |
gry |
|
| N. | grą |
grami |
|
| Ms. | grze |
grach |
|
| W. | gro |
gry |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
|
+ | gra | + |
(na CZYM)
|
7. na giełdzie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse papiery wartościowe i akcje/udziały
Cytaty
|
Obroty są bardzo niskie - najwyraźniej część zniechęconych inwestorów wycofała się z giełdy, a inni trzymają akcje, ale nie angażują się w grę czekając na koniec bessy. źródło: NKJP: Wojciech Załuska: O krok od dna, Gazeta Wyborcza, 1994-11-12 |
|
|
Nie sądzę, by Polaków ogarnęło giełdowe szaleństwo. Widzą po prostu, ile można zarobić i korzystają z tego. Normalne. Powinni jednak pamiętać, że gra na giełdzie może przynieść nie tylko zyski, ale i spowodować straty. źródło: NKJP: Śląski rekord świata, Gazeta Wyborcza, 1994-01-26 |
|
|
Rynek zamiera, pozostali na nim inwestorzy-weterani, którzy z pieniędzy zarobionych podczas hossy zostawili sobie trochę do gry, aby nie wyjść z wprawy. źródło: NKJP: Z KRZYSZTOFEM ARABSKIM, jednym z najstarszych stażem maklerów w Polsce, o pozycji maklera rozmawia TOMASZ ..., Gazeta Wyborcza, 1995-02-20 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gra |
gry |
|
| D. | gry |
gier |
|
| C. | grze |
grom |
|
| B. | grę |
gry |
|
| N. | grą |
grami |
|
| Ms. | grze |
grach |
|
| W. | gro |
gry |
8. o władzę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | rywalizacja |
Połączenia
- ryzykowna, ostra, skomplikowana gra; gra dyplomatyczna, polityczna, rynkowa
- gra interesów, sił
- gra o władzę
- uczestnik, element, zasady gry
- reguły, rodzaj gry
- gra idzie o coś, toczy się
- podejmować, rozpocząć; prowadzić, uprawiać grę
Cytaty
|
[...] większość biorących udział w proteście wróciła do pracy. Przeprosili za to co się stało, bo zauważyli, że zostali wciągnięci w nieodpowiedzialną grę. źródło: NKJP: R.Nadaj: Kondrajec Pański: Protest na plantacji truskawek, Tygodnik Ciechanowski, 2004-08-17 |
|
|
W niektórych miastach i powiatach północnego Mazowsza rywalizacja pomiędzy tytułami zaczyna przybierać ostrzejsze formy i zaczyna się nieczysta gra wydawców i redaktorów. źródło: NKJP: R.Marut: Nakład kontrolowany, Tygodnik Ciechanowski, 2005-02-10 |
|
|
Za te wypowiedzi, za te pytania i za te propozycje korekty szczególnie dziękuję. Pojawiło się natomiast wiele głosów stanowiących stałe elementy gry opozycji z władzą. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.09.1992 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gra |
gry |
|
| D. | gry |
gier |
|
| C. | grze |
grom |
|
| B. | grę |
gry |
|
| N. | grą |
grami |
|
| Ms. | grze |
grach |
|
| W. | gro |
gry |
Składnia
|
|
+ | gra | + |
(CZEGO)
|
|
|
+ | gra | + |
(JAKA)
|
9. stwarzanie pozorów
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | inscenizacja, przedstawienie, spektakl, teatr |
Połączenia
- gra pozorów
Cytaty
|
- Tłumaczę panu, że nie jestem chory, że to wszystko było grą. Jak mogę pana o tym przekonać?! źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998 |
|
|
Jeśli uspokajający ton bezrękiego doktora był tylko grą, prowadzoną w celu uśpienia jego czujności? źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 1967 |
|
|
Markowi mówiła, że jej małżeństwo od początku było nieudane, że chce się uwolnić od męża gbura i na dodatek pijaka, który przemienił jej życie w piekło. Zakochany uwierzył w opowieści swej wybranki, snuł plany na przyszłość, nie przejrzał perfidnej gry. źródło: NKJP: Halina Stęplówna: Romanse z finałem e sądzie, Express Ilustrowany, 2002-12-27 |
|
|
Poza tym uprawia się tu grę pozorów - to samo zdarzenie nabiera ciągle nowych sensów, a ludzie okazują się nie tymi, na których wyglądają. źródło: NKJP: Jacek Szczerba: Tajemnice Los Angeles,1998-05-15 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gra |
gry |
|
| D. | gry |
gier |
|
| C. | grze |
grom |
|
| B. | grę |
gry |
|
| N. | grą |
grami |
|
| Ms. | grze |
grach |
|
| W. | gro |
gry |
10. świateł
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka
Połączenia
- gra cieni, kolorów, świateł; symboli; wyobraźni
Cytaty
|
Przychodzi na myśl tradycja niderlandzkiego malarstwa, koncentrującego się nie tyle na kolorystyce, co na grze światłocienia. źródło: NKJP: Charakter, Dziennik Polski, 1999-03-19 |
|
|
Nie stosuje filmów kolorowych, gdyż uważa, że celem fotografii nie jest przyciąganie oka widza grą kolorów, ale wzbudzanie emocji poprzez zawartą w obrazie, nierzadko wstrząsającą, treść. źródło: NKJP: POLOK MARLENA, JACEK SKOREK: Oblicza czarnego Śląska, Dziennik Zachodni, 2001-12-28 |
|
|
Akt trzeci, wprowadzający w akcję grę symboli, Wernyhory, Złotego Rogu i pawich piór na krakowskiej czapce, symboli w swej nieokreśloności obrosłych mnóstwem poetyckich znaczeń, jest dopełnieniem tej tragedii. źródło: NKJP: Artur Hutnikiewicz, Młoda polska, 1994 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | gra |
gry |
|
| D. | gry |
gier |
|
| C. | grze |
grom |
|
| B. | grę |
gry |
|
| N. | grą |
grami |
|
| Ms. | grze |
grach |
|
| W. | gro |
gry |
Składnia
|
|
+ | gra | + |
CZEGO
|