UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

prawda II

Chronologizacja

XIV w., Bor
XIV w., Bańk

Pochodzenie

psł. *pravьda 'słuszność, sprawiedliwość; prawdziwość, szczerość, rzeczywistość'

Forma prasłowiańska od psł. *pravъ 'prosty; sprawny, właściwy, odpowiedni, stosowny' z przyrostkiem *-ьda; zob. prawy

1. potwierdzenie

Definicja

mówiący zgadza się z tym, co było wcześniej powiedziane, i uważa to za zgodne ze stanem faktycznym

Kategoria znaczeniowa

wykładnik potwierdzenia prawdziwości sądu

Relacje znaczeniowe

antonimy:

nieprawda II

Cytaty

- Zgromadzono nas - poprawił Vilbert.
- Prawda. Zgromadzono nas. Trudno mi przyzwyczaić się do tej aroganckiej formy, która uchybia honorowi ludzkiej woli.

źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1995

- I jeszcze jedna prawidłowość. Czy zauważyliście, że kiedy idziemy o głodzie i chłodzie, wtedy zawsze zaskakuje nas noc?
- Prawda! - zawołali chórem. - Słońce zachodzi, a my nie mamy gdzie nocować!

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1995

Odmiana

część mowy: komentarz metatekstowy

podklasa: dopowiedzenie

Składnia

/prawda/
szyk: wypowiedzeniowe

2. prośba o potwierdzenie

Definicja

mówiący prosi rozmówcę o potwierdzenie prawdziwości tego, o czym jest mowa

Kategoria znaczeniowa

wykładnik pytania o potwierdzenie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

nieprawda II

Cytaty

	- To był pana podpis, prawda? źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004
	- Makabryczne morderstwo, prawda, Mock? - zapytał cichym głosem. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003
	Motojiro obrócił się w stronę przybysza i zagadnął uprzejmie: – Prawda, jaki niezwykły spokój, kapitanie? Na pana, który ciągle jest w ruchu, takie wyjątkowe miejsce powinno chyba działać szczególnie... źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006
	Babciu, prawda, że jestem zgrabna? źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	STOMIL (patrząc za nim): A jednak to miło zobaczyć tego człowieka na właściwym miejscu. EUGENIUSZ: Prawda? Poczekaj, a jeszcze niejedno zobaczysz. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Tango, 1997

Odmiana

część mowy: komentarz metatekstowy

podklasa: przyzdaniowy

Składnia

_, prawda? Prawda, że / jak / jaki _ Zd.
korelat: obligatoryjny, kiedy prawda stoi w antepozycji: prawda, że _, prawda, jak _, prawda, jaki _
szyk: zmienny: neutralna postpozycja

Frazeologizmy

po prawdzie

Data ostatniej modyfikacji: 29.12.2015