Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
pojmę |
pojmiemy |
|||
| 2 os. |
pojmiesz |
pojmiecie |
|||
| 3 os. |
pojmie |
pojmą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
pojąłem +(e)m pojął |
pojęłam +(e)m pojęła |
pojęłom +(e)m pojęło |
pojęliśmy +(e)śmy pojęli |
pojęłyśmy +(e)śmy pojęły |
| 2 os. |
pojąłeś +(e)ś pojął |
pojęłaś +(e)ś pojęła |
pojęłoś +(e)ś pojęło |
pojęliście +(e)ście pojęli |
pojęłyście +(e)ście pojęły |
| 3 os. |
pojął |
pojęła |
pojęło |
pojęli |
pojęły |
bezosobnik: pojęto
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
pojmijmy |
|
| 2 os. |
pojmij |
pojmijcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
pojąłbym bym pojął |
pojęłabym bym pojęła |
pojęłobym bym pojęło |
pojęlibyśmy byśmy pojęli |
pojęłybyśmy byśmy pojęły |
| 2 os. |
pojąłbyś byś pojął |
pojęłabyś byś pojęła |
pojęłobyś byś pojęło |
pojęlibyście byście pojęli |
pojęłybyście byście pojęły |
| 3 os. |
pojąłby by pojął |
pojęłaby by pojęła |
pojęłoby by pojęło |
pojęliby by pojęli |
pojęłyby by pojęły |
bezosobnik: pojęto by
bezokolicznik: pojąć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
pojąwszy
gerundium: pojęcie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | pojęcie |
pojęcia |
| D. | pojęcia |
pojęć |
| C. | pojęciu |
pojęciom |
| B. | pojęcie |
pojęcia |
| N. | pojęciem |
pojęciami |
| Ms. | pojęciu |
pojęciach |
| W. | pojęcie |
pojęcia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: pojęty
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | pojęty |
pojęty |
pojęty |
pojęte |
pojęta |
| D. | pojętego |
pojętego |
pojętego |
pojętego |
pojętej |
| C. | pojętemu |
pojętemu |
pojętemu |
pojętemu |
pojętej |
| B. | pojętego |
pojętego |
pojęty |
pojęte |
pojętą |
| N. | pojętym |
pojętym |
pojętym |
pojętym |
pojętą |
| Ms. | pojętym |
pojętym |
pojętym |
pojętym |
pojętej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | pojęci |
pojęci |
pojęte |
pojęte |
| D. | pojętych |
pojętych |
pojętych |
pojętych |
| C. | pojętym |
pojętym |
pojętym |
pojętym |
| B. | pojętych |
pojętych |
pojętych |
pojęte |
| N. | pojętymi |
pojętymi |
pojętymi |
pojętymi |
| Ms. | pojętych |
pojętych |
pojętych |
pojętych |
odpowiednik aspektowy: pojmować
Pochodzenie
Zob. jąć
1. treść
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
Połączenia
- pojąć aluzję, arkana zawodu, koncepcję, kontekst, naturę czegoś, przesłanie, czyjeś rozumowanie, sedno problemu, specyfikę, symbole, tajemnicę istnienia, tajniki sztuki, tok wywodu, treść, wiadomość, zasady, znaczenie, znak; bezowocność wysiłków, doniosłość chwili, grozę położenia, konieczność czegoś, ogrom klęski, potrzebę czegoś, powagę sytuacji, skalę problemu, wagę czegoś, zagrożenie
- pojąć rozumem, umysłem
- pojąć nagle, łatwo, trudno, w lot, w mig
- być w stanie, (nie) móc, starać się, usiłować pojąć
- pojąć i docenić, pojąć i uwierzyć
Cytaty
|
Dopiero teraz, zda się, wszyscy pojęli grozę sytuacji. Przejmująca cisza zaległa na sali. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1965 |
|
|
Mojej kilkunastoletniej córce musiałem długo tłumaczyć, jak to „za Stalina” było, i też nie sądzę, aby wszystko pojęła. źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Chcica..., 2006 |
|
|
Trudno mu było także pojąć, że Andrew był ojcem Oksany. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Dwie miłości, 2008 |
|
|
Pestka zrozumiała, że nie mają do niej pretensji, i chociaż nie mogła pojąć, dlaczego tak się stało, poczuła niezmierną ulgę. źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961 |
|
|
Krakowski książę chyba także niewiele pojął z moich słów, jednak pokiwał głową z uznaniem. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004 |
Składnia
| Rzosobowy | + | pojąć | + |
CO
|
| Rzosobowy | + | pojąć | + |
że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
|
2. w jakiś sposób
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zrozumieć |
Połączenia
- pojąć opacznie, po swojemu; źle, fałszywie pojęty
Cytaty
|
Intelektualizmem można nazwać również pewną postawę życiową, pewne zamiłowanie do badań, pojętych jako cel sam w sobie, pewną regułę klasztorną ćwiczeń umysłowych. źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Legendy nowoczesności: eseje okupacyjne, 1996 |
|
|
Cały obraz z tradycyjnie pojętym realizmem ma niewiele wspólnego [...]. Rzuca się również w oczy uniformizacja postaci. źródło: NKJP: Emilia Sękowska: Wielkie odkurzanie kina: Jak przygoda to tylko… na budowie – produkcyjniaków czar, Esensja, 2009-10-12 |
|
|
Lekarz uspokoił tatę, jednak zalecił obserwację. Rodzice pojęli to zbyt dosłownie. Tata usiadł w fotelu obok mojego łóżka. źródło: NKJP: Małgorzata Strękowska-Zaremba: Detektyw Kefirek i pierwszy trup, 2011 |
|
|
Właściwym podmiotem odpowiedzialności jest osoba ludzka, pojęta jako całość. źródło: NKJP: Halina Zdebska: Istota i wartości zespołowych gier sportowych, 2008 |
Składnia
| Rzosobowy | + | pojąć | + |
CO +
JAK
|
3. kogoś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zrozumieć |
Połączenia
- pojąć czyjeś zachowanie, zdenerwowanie; czyjąś fascynację, pasję
Cytaty
|
W czasie kiedy istniał ruch, ty nosiłaś jeszcze koszulę w zębach. Dla ciebie to prehistoria i dlatego nie jesteś w stanie nas pojąć. Sprowadzasz dążenia ludzi do trywialnych pobudek materialnych. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007 |
|
|
Nigdy zresztą nie pojął sinusoidy wahań i zmiennych nastrojów, która często była wykresem stanów emocjonalnych jego żony. źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009 |
|
|
Przyznaję: ja sama nienawidzę dzieci. Z wyjątkiem własnych. I nigdy nie pojmę ludzi, którzy „lubią dzieci”. źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996 |
Składnia
| Rzosobowy | + | pojąć | + |
KOGO/CO
|
4. żonę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ktoś pojął za żonę kogoś, ożenić się | |
| hiperonimy: | poślubić |
Połączenia
- pojąć narzeczoną, wdowę
Cytaty
|
Zbliżał się czas zaślubin; ja jako mężczyzna odpowiedzialny lat dwadzieścia trzy postanowiłem pojąć moją brzemienną narzeczoną. źródło: NKJP: Wojciech Stamm: Czarna matka, 2008 |
|
|
Więc zaraz po śmierci Radamy II rozwiódł się z dotychczasową żoną (czy żonami), pojął wdowę po Radamie, Rasoherinę, i w jej imieniu rządził krajem. Gdy królowa umarła w nieco zagadkowych okolicznościach, powołał jej krewną na tron i ją także poślubił, a gdy po śmierci tejże wypadło mu wyznaczyć nową monarchinię, także i ją, trzecią z kolei królową, źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Madagaskar okrutny czarodziej, 1974 |
|
|
Św. Dorota zwykła mawiać: Męża nie pojmę, bom jest Chrystusowa oblubienica. źródło: NKJP: Magdalena Środa: Ciało i seks, Cosmopolitan nr 6, 1999 |
|
|
Co jeśli, któregoś dnia obudzicie się, a świat będzie wyglądał jak w Domku na Prerii? w kuchni będzie się krzątać zona, która nawet nie zdała matury, bo trzeba było pojąć męża w młodym wieku, gromadka bachorków, pies, kot i kanarek. a wy musicie na ten cały cyrk tyrać. źródło: Internet: forum.gazeta.ie |
Składnia
|
+ | pojąć | + |
KOGO
|