Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bańka |
bańki |
|
| D. | bańki |
baniek |
|
| C. | bańce |
bańkom |
|
| B. | bańkę |
bańki |
|
| N. | bańką |
bańkami |
|
| Ms. | bańce |
bańkach |
|
| W. | bańko |
bańki |
Pochodzenie
1. naczynie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka sprzęty domowe i przedmioty codziennego użytku
Połączenia
- bańka na mleko, na wodę
- mleko, woda w bańce
- przelać coś do bańki
- wylać coś z bańki
- nieść, przenosić; trzymać coś w bańce
Cytaty
|
Krzątała się przy przelewaniu mleka z bańki do bańki i albo wzdychała współczująco, albo udawała, chyba z uprzejmości, że rozumie. źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005 |
|
|
Nawet wykopana studnia głębinowa nie pomogła. Wodę musi dowozić do szkoły w bańkach Elżbieta Literacka, nauczycielka z przedszkola. źródło: NKJP: Rafał Banaszek: „Żelazna” woda nie daje żyć, Echo Dnia, 2005-09-30 |
2. mydlana
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Połączenia
- bańka mydlana
- bańka powietrza
- bańki z mydła
- bańka na wodzie
- puszczać bańki
- coś pęka, pryska jak bańka mydlana
Cytaty
|
Chrustowe ciasto powinno pęcznieć bańkami powietrza, tymczasem to, co smakowicie chrupało w ustach, dzieliło się na cienkie warstewki - jednym słowem, jury zajadało się bardzo smacznym ciastem francuskim. źródło: NKJP: Dzisiaj chrust, Dziennik Polski, 2001-02-17 |
|
|
Każda rzecz nadawała się do wróżby, a więc kierunek ukośnych smug ulewy, bańki powstające na wodzie, tęcza [...], kształt i barwa obłoków, wiatr, dym, loty ptaków, zachowanie się płazów i gadów, ryk osła, ryk lwa, pojawienie się węża, echo powtarzające głos... źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1996 |
|
|
[...] pan Kleks rozrobił w miednicy klej razem z mydłem i za pomocą szklanej rurki zaczął wypuszczać bańki mydlane, które jedna po drugiej unosiły się w powietrze. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Akademia pana Kleksa, 1946 |
3. lecznicza
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne
Połączenia
- bańki bezogniowe, ogniowe
- postawić, stawiać bańki
- leczyć bańkami
Cytaty
|
Babcia stawiała pijawki, mama umiała stawiać bańki i robić kompresy - wspomina pani Stefania. źródło: NKJP: Zdzisław Surowaniec: STO LAT żyje się w lesie, Echo Dnia, 2005-04-29 |
|
|
Leczenie bańkami (ja osobiście polecam te bezogniowe) polega na tym, że podciśnienie wyciąga krew poza naczynia włosowate. źródło: NKJP: Internet |
4. szklana
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | kulka |
Połączenia
- szklana bańka
- bańka żarówki
Cytaty
|
Z reguły bańka żarówki jest matowana lub kolorowa, rzadko - przezroczysta. Wśród żarówek małogabarytowych wyróżniamy te, z bańką świecową albo z kulistą. źródło: NKJP: (SR): Zamiast świeczki, Dziennik Bałtycki, 1998-11-24 |
|
|
Szybszym działaniem wyróżniały się przekaźniki hermetyczne, w których styki umieszczano w szklanej bańce otaczającej cewkę. źródło: NKJP: Sterowanie automatyczne, Dziennik Polski, 2000-11-22 |
5. milion
Definicja
Noty o użyciu
Używane przede wszystkim w odniesieniu do tzw. starych złotych, tj. przed denominacją w 1995 roku. Spotyka się też użycie w odniesieniu do innych walut.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse waluta
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | duża bańka, melon | |
| hiperonimy: | milion |
Połączenia
- kosztować, zarabiać ileś baniek
Cytaty
|
Szarpnie się taki ojciec, kupi dziecku komputer - a potem co? Jak może dziecko z niego dobrze korzystać, uczyć się, jeżeli każdy program kosztuje po kilka baniek? źródło: NKJP: Otwarcie i zza pazuchy, Dziennik Polski, 2000-08-14 |
|
|
Trzeba było wybierać muł rękoma na taczki, potem wyłożyć dno gliną. W trzy i pół dnia zarobiliśmy bańkę. źródło: NKJP: Wojciech Staszewski: Burzliwe dzieje białoruskiej kapeli rockowej, Gazeta Wyborcza, 1997-07-02 |
|
|
No to będzie pięknie jak tak się stanie - będziemy mieć wypasiony stadion za 800 baniek, ale Warta się będzie męczyć na małym, gównianym boisku. Brawo władze Poznania. źródło: Internet |
6. niedostateczny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła
Relacje znaczeniowe
Połączenia
- dostać; wpisać bańkę; dostawać bańki
Cytaty
|
Rock zaczął zastępować mi ojca i matkę, dziewczynę i przyjaciela, religię i Pana Boga. Dostawałem bańki w szkole [...]. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000 |
|
|
- Ile żarówek jest w tym pokoju? źródło: NKJP: (KORA): Jeszcze tylko sesja…, Echo Dnia, 2007-06-09 |
7. choinkowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | bombka |
Połączenia
- bańka choinkowa
- bańka na choinkę
- bańki i cukierki, bańki i łańcuchy
Cytaty
|
W domu mam już ubraną choinkę, są bańki i dużo czekolad. źródło: NKJP: Lucyna Skóra: Święta widziane oczami dzieci, Gazeta Krakowska, 2002-12-24 |
|
|
[...] jej choinka jest upstrzona wszystkimi rodzajami baniek, cukierków, łańcuchów, suszonych owoców. Im więcej, tym lepiej! źródło: NKJP: Wacław Krupiński: Pastorałko nieś się biała, Dziennik Polski, 2006-12-21 |