UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

powstawać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. stawać

1. zaczynać istnieć

Definicja

zaczynać istnieć realnie bądź w czyjejś świadomości

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

tworzyć się, wyradzać się

Połączenia

człowiek; nowotwór; dylemat, pytanie powstaje; komórki; odpady, osady powstają
powstawać powoli; spontanicznie
zacząć powstawać; sprzyjać; zapobiegać powstawaniu czegoś

Cytaty

	A nam się dalej w domach wszystko trzęsie. Tylko patrzymy, jak powstają kolejne pęknięcia. źródło: NKJP: Aleksandra Dik: Awantura o spokój, Nowiny Raciborskie, 2006-11-21
	Przecież ten majątek powstawał także kosztem chłopów. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 06.05.1992
	Na żerdzi nad piecem wisiały nanizane na nici wypalone kulki i kółka, z których powstawała biżuteria. źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Nic, 2005
	W inny sposób odbywa się rozwój naczyń krwionośnych powstających w ciele zarodka. źródło: NKJP: Jan Zarzycki: Anatomia mikroskopowa zwierząt domowych i człowieka, 1995
	[...] powstaje im we łbach od tego mieszania groch z kapuchą. źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	powstaję	powstajemy
2 os.	powstajesz	powstajecie
3 os.	powstaje	powstają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powstawałem +(e)m powstawał	powstawałam +(e)m powstawała	powstawałom +(e)m powstawało	powstawaliśmy +(e)śmy powstawali	powstawałyśmy +(e)śmy powstawały
2 os.	powstawałeś +(e)ś powstawał	powstawałaś +(e)ś powstawała	powstawałoś +(e)ś powstawało	powstawaliście +(e)ście powstawali	powstawałyście +(e)ście powstawały
3 os.	powstawał	powstawała	powstawało	powstawali	powstawały

bezosobnik: powstawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę powstawał będę powstawać	będę powstawała będę powstawać	będę powstawało będę powstawać	będziemy powstawali będziemy powstawać	będziemy powstawały będziemy powstawać
2 os.	będziesz powstawał będziesz powstawać	będziesz powstawała będziesz powstawać	będziesz powstawało będziesz powstawać	będziecie powstawali będziecie powstawać	będziecie powstawały będziecie powstawać
3 os.	będzie powstawał będzie powstawać	będzie powstawała będzie powstawać	będzie powstawało będzie powstawać	będą powstawali będą powstawać	będą powstawały będą powstawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		powstawajmy
2 os.	powstawaj	powstawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powstawałbym bym powstawał	powstawałabym bym powstawała	powstawałobym bym powstawało	powstawalibyśmy byśmy powstawali	powstawałybyśmy byśmy powstawały
2 os.	powstawałbyś byś powstawał	powstawałabyś byś powstawała	powstawałobyś byś powstawało	powstawalibyście byście powstawali	powstawałybyście byście powstawały
3 os.	powstawałby by powstawał	powstawałaby by powstawała	powstawałoby by powstawało	powstawaliby by powstawali	powstawałyby by powstawały

bezosobnik: powstawano by

bezokolicznik: powstawać

imiesłów przysłówkowy współczesny: powstając

gerundium: powstawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	powstawanie	powstawania
D.	powstawania	powstawań
C.	powstawaniu	powstawaniom
B.	powstawanie	powstawania
N.	powstawaniem	powstawaniami
Ms.	powstawaniu	powstawaniach
W.	powstawanie	powstawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: powstający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powstający	powstający	powstający	powstające	powstająca
D.	powstającego	powstającego	powstającego	powstającego	powstającej
C.	powstającemu	powstającemu	powstającemu	powstającemu	powstającej
B.	powstającego	powstającego	powstający	powstające	powstającą
N.	powstającym	powstającym	powstającym	powstającym	powstającą
Ms.	powstającym	powstającym	powstającym	powstającym	powstającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powstający	powstający	powstające	powstające
D.	powstających	powstających	powstających	powstających
C.	powstającym	powstającym	powstającym	powstającym
B.	powstających	powstających	powstających	powstające
N.	powstającymi	powstającymi	powstającymi	powstającymi
Ms.	powstających	powstających	powstających	powstających

odpowiednik aspektowy: powstać

Składnia

	+	powstawać	+	(GDZIE)
	+	powstawać	+	(KOMU) + (GDZIE)

2. z krzesła

Definicja

książk.

zmieniać pozycję swojego ciała na stojącą

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wstawać

Połączenia

powstawać z fotela, z krzesła, z łóżka...

Cytaty

	- Idziemy na bosaka, może będziemy musieli trochę popływać - rzekł Nowicki powstając z fotela. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965
	Omdlała Hermiona powstaje z podłogi. źródło: NKJP: Krzysztof Warlikowski: Szekspir i uzurpator, 2007
	Wszyscy obecni na sali rozpraw [...] powstają z miejsc w czasie wejścia sądu na salę. źródło: NKJP: Rozporządzenie Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów powszechnych z dnia 19 listopada 1987
	Z radością patrzyłam, jak piękną twarz lekarza zniekształca wysiłek, jak ciężko opiera się na rękach, powstając na nasze pożegnanie. źródło: NKJP: Halina Poświatowska: Opowieść dla przyjaciela, 1967

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	powstaję	powstajemy
2 os.	powstajesz	powstajecie
3 os.	powstaje	powstają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powstawałem +(e)m powstawał	powstawałam +(e)m powstawała	powstawałom +(e)m powstawało	powstawaliśmy +(e)śmy powstawali	powstawałyśmy +(e)śmy powstawały
2 os.	powstawałeś +(e)ś powstawał	powstawałaś +(e)ś powstawała	powstawałoś +(e)ś powstawało	powstawaliście +(e)ście powstawali	powstawałyście +(e)ście powstawały
3 os.	powstawał	powstawała	powstawało	powstawali	powstawały

bezosobnik: powstawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę powstawał będę powstawać	będę powstawała będę powstawać	będę powstawało będę powstawać	będziemy powstawali będziemy powstawać	będziemy powstawały będziemy powstawać
2 os.	będziesz powstawał będziesz powstawać	będziesz powstawała będziesz powstawać	będziesz powstawało będziesz powstawać	będziecie powstawali będziecie powstawać	będziecie powstawały będziecie powstawać
3 os.	będzie powstawał będzie powstawać	będzie powstawała będzie powstawać	będzie powstawało będzie powstawać	będą powstawali będą powstawać	będą powstawały będą powstawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		powstawajmy
2 os.	powstawaj	powstawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powstawałbym bym powstawał	powstawałabym bym powstawała	powstawałobym bym powstawało	powstawalibyśmy byśmy powstawali	powstawałybyśmy byśmy powstawały
2 os.	powstawałbyś byś powstawał	powstawałabyś byś powstawała	powstawałobyś byś powstawało	powstawalibyście byście powstawali	powstawałybyście byście powstawały
3 os.	powstawałby by powstawał	powstawałaby by powstawała	powstawałoby by powstawało	powstawaliby by powstawali	powstawałyby by powstawały

bezosobnik: powstawano by

bezokolicznik: powstawać

imiesłów przysłówkowy współczesny: powstając

gerundium: powstawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	powstawanie	powstawania
D.	powstawania	powstawań
C.	powstawaniu	powstawaniom
B.	powstawanie	powstawania
N.	powstawaniem	powstawaniami
Ms.	powstawaniu	powstawaniach
W.	powstawanie	powstawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: powstający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powstający	powstający	powstający	powstające	powstająca
D.	powstającego	powstającego	powstającego	powstającego	powstającej
C.	powstającemu	powstającemu	powstającemu	powstającemu	powstającej
B.	powstającego	powstającego	powstający	powstające	powstającą
N.	powstającym	powstającym	powstającym	powstającym	powstającą
Ms.	powstającym	powstającym	powstającym	powstającym	powstającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powstający	powstający	powstające	powstające
D.	powstających	powstających	powstających	powstających
C.	powstającym	powstającym	powstającym	powstającym
B.	powstających	powstających	powstających	powstające
N.	powstającymi	powstającymi	powstającymi	powstającymi
Ms.	powstających	powstających	powstających	powstających

odpowiednik aspektowy: powstać

Składnia

powstawać

(z CZEGO)

3. zbrojnie

Definicja

książk.

rozpoczynać walkę zbrojną przeciwko władzy, dążąc do jej obalenia lub ograniczenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

buntować się

Cytaty

	Dawni słudzy powstawali przeciw swoim panom. źródło: NKJP: Internet
	Anglik odważa się na gloryfikację polskiego generała armii amerykańskiej, powstającej przeciw brytyjskiej Koronie. źródło: NKJP: Niezwykłe wzgórze, Dziennik Polski, 1999-07-09
	W kolejnych fragmentach także dominują instrumenty dęte oraz perkusyjne, znakomicie oddające epicki charakter opowieści o rebeliantach powstających przeciwko Imperium. źródło: NKJP: Grzegorz Brzozowicz: Sto płyt, które wstrząsnęły światem: kronnika czasów popkultury, 2000
	Braliśmy przykład [...] z z Greków, którzy powstawali przeciwko panowaniu tureckiemu. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	powstaję	powstajemy
2 os.	powstajesz	powstajecie
3 os.	powstaje	powstają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powstawałem +(e)m powstawał	powstawałam +(e)m powstawała	powstawałom +(e)m powstawało	powstawaliśmy +(e)śmy powstawali	powstawałyśmy +(e)śmy powstawały
2 os.	powstawałeś +(e)ś powstawał	powstawałaś +(e)ś powstawała	powstawałoś +(e)ś powstawało	powstawaliście +(e)ście powstawali	powstawałyście +(e)ście powstawały
3 os.	powstawał	powstawała	powstawało	powstawali	powstawały

bezosobnik: powstawano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę powstawał będę powstawać	będę powstawała będę powstawać	będę powstawało będę powstawać	będziemy powstawali będziemy powstawać	będziemy powstawały będziemy powstawać
2 os.	będziesz powstawał będziesz powstawać	będziesz powstawała będziesz powstawać	będziesz powstawało będziesz powstawać	będziecie powstawali będziecie powstawać	będziecie powstawały będziecie powstawać
3 os.	będzie powstawał będzie powstawać	będzie powstawała będzie powstawać	będzie powstawało będzie powstawać	będą powstawali będą powstawać	będą powstawały będą powstawać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		powstawajmy
2 os.	powstawaj	powstawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powstawałbym bym powstawał	powstawałabym bym powstawała	powstawałobym bym powstawało	powstawalibyśmy byśmy powstawali	powstawałybyśmy byśmy powstawały
2 os.	powstawałbyś byś powstawał	powstawałabyś byś powstawała	powstawałobyś byś powstawało	powstawalibyście byście powstawali	powstawałybyście byście powstawały
3 os.	powstawałby by powstawał	powstawałaby by powstawała	powstawałoby by powstawało	powstawaliby by powstawali	powstawałyby by powstawały

bezosobnik: powstawano by

bezokolicznik: powstawać

imiesłów przysłówkowy współczesny: powstając

gerundium: powstawanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	powstawanie	powstawania
D.	powstawania	powstawań
C.	powstawaniu	powstawaniom
B.	powstawanie	powstawania
N.	powstawaniem	powstawaniami
Ms.	powstawaniu	powstawaniach
W.	powstawanie	powstawania

imiesłów przymiotnikowy czynny: powstający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	powstający	powstający	powstający	powstające	powstająca
D.	powstającego	powstającego	powstającego	powstającego	powstającej
C.	powstającemu	powstającemu	powstającemu	powstającemu	powstającej
B.	powstającego	powstającego	powstający	powstające	powstającą
N.	powstającym	powstającym	powstającym	powstającym	powstającą
Ms.	powstającym	powstającym	powstającym	powstającym	powstającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	powstający	powstający	powstające	powstające
D.	powstających	powstających	powstających	powstających
C.	powstającym	powstającym	powstającym	powstającym
B.	powstających	powstających	powstających	powstające
N.	powstającymi	powstającymi	powstającymi	powstającymi
Ms.	powstających	powstających	powstających	powstających

odpowiednik aspektowy: powstać

Składnia

powstawać

przeciw KOMU/CZEMU

4. kolejno wstać

Definicja

kolejno wstać z jakichś miejsc

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

powstawać z krzeseł, z ławek, z łóżek...

Cytaty

	Ludzie powstawali z krzeseł - laska staruszki upadła na podłogę i głośno stuknęła. źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1988
	Kto tylko żyw, wyległ na mury i nawet chorzy powstawali z łóżek. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996
	Gdy ks. proboszcz wchodził do kościoła, mieszczanie pruchniccy powstawali z ławek. źródło: Internet: pruchnik.com.pl
	Nawet starzy Ślązacy powstawali z miejsc i wznieśli ręce do góry. źródło: Mój Bóg nie buja,r ozmowa z Lidką Pospieszalską Gość Niedzielny 19/2007 (www.gosc.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	powstaję	powstajemy
2 os.	powstajesz	powstajecie
3 os.	powstaje	powstają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powstawałem +(e)m powstawał	powstawałam +(e)m powstawała	powstawałom +(e)m powstawało	powstawaliśmy +(e)śmy powstawali	powstawałyśmy +(e)śmy powstawały
2 os.	powstawałeś +(e)ś powstawał	powstawałaś +(e)ś powstawała	powstawałoś +(e)ś powstawało	powstawaliście +(e)ście powstawali	powstawałyście +(e)ście powstawały
3 os.	powstawał	powstawała	powstawało	powstawali	powstawały

bezosobnik: powstawano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		powstawajmy
2 os.	powstawaj	powstawajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	powstawałbym bym powstawał	powstawałabym bym powstawała	powstawałobym bym powstawało	powstawalibyśmy byśmy powstawali	powstawałybyśmy byśmy powstawały
2 os.	powstawałbyś byś powstawał	powstawałabyś byś powstawała	powstawałobyś byś powstawało	powstawalibyście byście powstawali	powstawałybyście byście powstawały
3 os.	powstawałby by powstawał	powstawałaby by powstawała	powstawałoby by powstawało	powstawaliby by powstawali	powstawałyby by powstawały

bezosobnik: powstawano by

bezokolicznik: powstawać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: powstawawszy

gerundium: powstawanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	powstawanie	powstawania
D.	powstawania	powstawań
C.	powstawaniu	powstawaniom
B.	powstawanie	powstawania
N.	powstawaniem	powstawaniami
Ms.	powstawaniu	powstawaniach
W.	powstawanie	powstawania

Składnia

powstawać

z CZEGO

Frazeologizmy

coś powstaje jak/niczym grzyby po deszczu
ktoś podnosi się z kolan
ktoś powstaje z kolan
ktoś powstaje z martwych
ktoś/coś powstaje z popiołów
ktoś/coś powstaje jak Feniks z popiołów

Data ostatniej modyfikacji: 14.11.2016