Chronologizacja
Napis na śląskiej monecie (brakteacie)
Pochodzenie
psł. *milostь 'serdeczny, życzliwy stosunek do kogoś, czegoś; łaska, łaskawość; upodobanie w kimś, czymś; współczucie, miłosierdzie, litość'
1. uczucie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- bezgraniczna, bezinteresowna, dojrzała, dozgonna, głęboka, gorąca, nagła, namiętna, niespełniona, nieodwzajemniona, nieszczęśliwa, platoniczna, płomienna, prawdziwa, romantyczna, szalona, szczera, szczęśliwa, ślepa, tragiczna, wielka, wzajemna; pierwsza, późna; braterska, macierzyńska, małżeńska, matczyna, ojcowska, siostrzana miłość
- miłość brata, dziecka, kobiety, matki, męża, mężczyzny, rodziców, żony; nastolatków
- miłość bez granic, bez wzajemności;
- miłość do dziecka, do chłopaka, do kobiety, do matki, do męża, do ojca, do rodziców, do żony; miłość od pierwszego wejrzenia
- miłość w rodzinie
- miłość i odpowiedzialność, miłość i szacunek, miłość i wierność; miłość i nienawiść
- akt, dowód, owoc, przejaw, przykład, symbol, świadectwo, znak;
- siła, uczucie, wyznanie;
- brak, poszukiwanie, potrzeba, pragnienie miłości
- życie bez miłości; prawo, zdolność, wychowanie do miłości; małżeństwo z miłości
- czas, miejsce na miłość; wiara w miłość
- lęk przed miłością
- ballada, film, historia, hymn, książka, opowieść, piosenka, wiersz o miłości;
- powodzenie, szczęście w miłości
- godny, niegodny, spragniony, pełen/pełny, złakniony miłości
- gotowy, stworzony, zdolny do miłości;
- chory, oszalały z miłości
- szczęśliwy w miłości
- miłość kwitnie, trwa, wymaga;
- polega na...;
- wygasa
- łaknąć, szukać, potrzebować, pragnąć, uczyć miłości
- budzić w kimś; okazać, przysięgać, ślubować, wyrazić, wyznać komuś; przeżywać, udawać, zdobyć czyjąś miłość
- darzyć, otoczyć, zapałać miłością
- żyć bez miłości; cierpieć, umrzeć, usychać; ożenić się, wyjść za mąż z miłości;
- czekać na miłość;
- wierzyć w miłość
- mówić, opowiadać, pisać, śpiewać o miłości;
- żyć w miłości
- słodki jak miłość
Cytaty
Powieść jest historią niespełnionej miłości maturzysty do nauczycielki języka francuskiego. źródło: NKJP: Podkarpacie. Spotkania z czytelnikami, Dziennik Polski, 2002-04-18 |
|
Być przy nich, pomagać im, wspierać je w poszukiwaniach, rozmawiać, dawać oparcie, wyznaczać granice – i wciąż mówić o swojej miłości do nich. źródło: NKJP: Lidia Mieścicka-Mellibruda: Być matką dorosłych dzieci, 2000 |
|
Po urodzeniu się dwojga dzieci, córki Konstancji i syna Stanisława, gorąca miłość między małżonkami szybko ostygła. źródło: NKJP: Marian Brandys: Nieznany Książę Poniatowski, 1996 |
|
Jak nie ma miłości między przybranym dzieckiem a rodzicem, to ważne, że jest przywiązanie, szacunek czy chęć pomocy. źródło: NKJP: Iwona Rojek: Wszystko o adopcji, 2006 |
|
Mój syn ożenił się z piękną Ukrainką, a owocem tej miłości jest piękna wnuczka. źródło: NKJP: Oko..., Dziennik Polski, 2003-10-17 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | miłość |
miłości |
|
D. | miłości |
miłości |
|
C. | miłości |
miłościom |
|
B. | miłość |
miłości |
|
N. | miłością |
miłościami |
|
Ms. | miłości |
miłościach |
|
W. | miłości |
miłości |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
+ | miłość | + |
(KOGO) +
(do KOGO)
|
|
+ | miłość | + |
(CZYJA) +
(do KOGO)
|
|
+ | miłość | + |
(między KIM)
|
2. do Boga, ojczyzny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | umiłowanie |
Połączenia
- czysta, wieczna, zbawcza, żarliwa; chrześcijańska, ewangeliczna, franciszkańska miłość
- miłość Boga, Chrystusa, Stwórcy;
- ojczyzny, prawdy, wolności
- miłość do bliźniego, do (drugiego) człowieka;
- do Boga, do ojczyzny, do Polski, do przyrody, do zwierząt, do ziemi; dla życia i wolności
- miłość i nadzieja, miłość i wiara; wiara, nadzieja i miłość;
- pokój i miłość, prawda i miłość, sprawiedliwość i miłość, wolność i miłość
- atmosfera, przykazanie; bóg, bogini miłości
- godny miłości
- nauczyć miłości
- głosić, zaszczepić komuś miłość do...
- wychowywać w miłości do...
Cytaty
Krytycy papieża nie widzą zasadniczej różnicy w jego nauczaniu między miłością do grzesznika i potępieniem grzechu. źródło: NKJP: Ku chwale Rzeczpospolitej, Dziennik Polski, 2000-06-02 |
|
[...] w tym ich rewolucyjnym zapale była miłość do całego świata i gotowość na śmierć z tej miłości. źródło: NKJP: Włodzimierz Pawluczuk: Judasz, 2004 |
|
Miłosz tłumaczy, dlaczego przy całej miłości dla ziemi rodzinnej nie może być Litwinem. źródło: NKJP: Stefan Bratkowski: Gazeta Wyborcza, 1994/01/08-1994/01/09 |
|
Delegatów różniących się poglądami politycznymi, społecznymi i ideologicznymi łączyła miłość pokoju. źródło: NKJP: Ryszard Korn: Wieś francuska w walce z okupantem amerykańskim, 1953 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | miłość |
miłości |
|
D. | miłości |
miłości |
|
C. | miłości |
miłościom |
|
B. | miłość |
miłości |
|
N. | miłością |
miłościami |
|
Ms. | miłości |
miłościach |
|
W. | miłości |
miłości |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
+ | miłość | + |
(do KOGO/CZEGO | dla KOGO/CZEGO)
|
|
+ | miłość | + |
(KOGO/CZEGO)
|
3. pasja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny hobby i zainteresowania
Relacje znaczeniowe
synonimy: | pasja, zamiłowanie |
Połączenia
- moja; druga, stara, wielka, niespełniona miłość
- dwie, trzy, wiele miłości
- miłość czyjegoś życia
- miłość do futbolu, do gór, do historii, do książek, do muzyki, do pieniędzy, do sportu, do sztuki, do tańca, do teatru
- mieć ileś miłości
- być czyjąś miłością
- wychować w miłości do...
Cytaty
Jej miłość do malarstwa dojrzała i, coraz bardziej wymagająca, zdominowała całą egzystencję. źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą opowieść o Oldze Boznańskiej |
|
Skąd bierze się w Polakach miłość do futbolu? To chyba niewytłumaczalne. źródło: NKJP: Rafał Nagórski: Piękny dzień, 2006 (prasa) |
|
Na tę wyjątkową ucztę zaproszeni zostali stali klienci lokalu, wyróżniający się wyrafinowanym smakiem i miłością do wykwintnej kuchni. źródło: NKJP: Dziennik Polski - 2003-04-11 - Nowy Sącz - Egzotyka na talerzu |
|
Viola nie tylko odwzajemnia uczucia Willa, ale [...] podziela również jego wielką pasję - miłość dla teatru. źródło: Internet |
|
Wiele w nim tolerancji ale nie dla tandety, dla szmiry czy dla kogoś, kto nie umie grać, lecz dla miłości muzyki, jaką prezentuje artysta na estradzie. źródło: NKJP: Dziennik Polski - 2003-09-18 - Kultura - Kwartet dla Jubilata |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | miłość |
miłości |
|
D. | miłości |
miłości |
|
C. | miłości |
miłościom |
|
B. | miłość |
miłości |
|
N. | miłością |
miłościami |
|
Ms. | miłości |
miłościach |
|
W. | miłości |
miłości |
Składnia
+ | miłość | + |
do CZEGO | dla CZEGO
|
|
+ | miłość | + |
CZEGO
|
4. obiekt
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
Połączenia
- dawna, jedyna, młodzieńcza, największa, pierwsza, szkolna miłość
- miłość czyjegoś życia
- obiekt, przedmiot miłości
- być czyjąś miłością
Cytaty
Pod przezwiskiem little pig kryje się nie kto inny jak Józef Czajkowski – powszechnie uważany za największą miłość panny Olgi. źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą opowieść o Oldze Boznańskiej |
|
Brat musiał być jego miłością i dumą. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice |
|
To prawda, nie spotkałaś mężczyzny, który by z Tobą na dłuższą metę wytrzymał, to znaczy, nie spotkałaś naprawdę miłości życia lub oczekiwałaś za każdym razem (a były dwa), za dużo. źródło: NKJP: Krystyna Janda: Moja Droga B., 2000 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | miłość |
miłości |
|
D. | miłości |
miłości |
|
C. | miłości |
miłościom |
|
B. | miłość |
miłości |
|
N. | miłością |
miłościami |
|
Ms. | miłości |
miłościach |
|
W. | miłości |
miłości |
Składnia
+ | miłość | + |
KOGO
|
|
+ | miłość | + |
CZYJA
|
5. seks
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność
Relacje znaczeniowe
synonimy: | seks |
Połączenia
- cielesna, fizyczna, płatna, zmysłowa miłość
- sztuka miłości
- uprawiać miłość
- zebrało się komuś na miłość
Cytaty
Szukamy bezpruderyjnego partnera do uprawiania miłości w stylu japońskim. źródło: NKJP: Dziennik Polski - 2000-10-13 - Magazyn - Wybuchowa narzeczona |
|
Zaczęły się niedwuznaczne żarty i aluzje związane z fizyczną miłością. źródło: NKJP: Dziennik Polski - 2002-01-02 - Pejzaż - Turniej poetycki ku czci Bony |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | miłość |
miłości |
|
D. | miłości |
miłości |
|
C. | miłości |
miłościom |
|
B. | miłość |
miłości |
|
N. | miłością |
miłościami |
|
Ms. | miłości |
miłościach |
|
W. | miłości |
miłości |
Inne uwagi
Zwykle lp