Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
schlebiam |
schlebiamy |
|||
2 os. |
schlebiasz |
schlebiacie |
|||
3 os. |
schlebia |
schlebiają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
schlebiałem +(e)m schlebiał |
schlebiałam +(e)m schlebiała |
schlebiałom +(e)m schlebiało |
schlebialiśmy +(e)śmy schlebiali |
schlebiałyśmy +(e)śmy schlebiały |
2 os. |
schlebiałeś +(e)ś schlebiał |
schlebiałaś +(e)ś schlebiała |
schlebiałoś +(e)ś schlebiało |
schlebialiście +(e)ście schlebiali |
schlebiałyście +(e)ście schlebiały |
3 os. |
schlebiał |
schlebiała |
schlebiało |
schlebiali |
schlebiały |
bezosobnik: schlebiano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę schlebiał będę schlebiać |
będę schlebiała będę schlebiać |
będę schlebiało będę schlebiać |
będziemy schlebiali będziemy schlebiać |
będziemy schlebiały będziemy schlebiać |
2 os. |
będziesz schlebiał będziesz schlebiać |
będziesz schlebiała będziesz schlebiać |
będziesz schlebiało będziesz schlebiać |
będziecie schlebiali będziecie schlebiać |
będziecie schlebiały będziecie schlebiać |
3 os. |
będzie schlebiał będzie schlebiać |
będzie schlebiała będzie schlebiać |
będzie schlebiało będzie schlebiać |
będą schlebiali będą schlebiać |
będą schlebiały będą schlebiać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
schlebiajmy |
|
2 os. |
schlebiaj |
schlebiajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
schlebiałbym bym schlebiał |
schlebiałabym bym schlebiała |
schlebiałobym bym schlebiało |
schlebialibyśmy byśmy schlebiali |
schlebiałybyśmy byśmy schlebiały |
2 os. |
schlebiałbyś byś schlebiał |
schlebiałabyś byś schlebiała |
schlebiałobyś byś schlebiało |
schlebialibyście byście schlebiali |
schlebiałybyście byście schlebiały |
3 os. |
schlebiałby by schlebiał |
schlebiałaby by schlebiała |
schlebiałoby by schlebiało |
schlebialiby by schlebiali |
schlebiałyby by schlebiały |
bezosobnik: schlebiano by
bezokolicznik: schlebiać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
schlebiając
gerundium: schlebianie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | schlebianie |
schlebiania |
D. | schlebiania |
schlebiań |
C. | schlebianiu |
schlebianiom |
B. | schlebianie |
schlebiania |
N. | schlebianiem |
schlebianiami |
Ms. | schlebianiu |
schlebianiach |
W. | schlebianie |
schlebiania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: schlebiający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | schlebiający |
schlebiający |
schlebiający |
schlebiające |
schlebiająca |
D. | schlebiającego |
schlebiającego |
schlebiającego |
schlebiającego |
schlebiającej |
C. | schlebiającemu |
schlebiającemu |
schlebiającemu |
schlebiającemu |
schlebiającej |
B. | schlebiającego |
schlebiającego |
schlebiający |
schlebiające |
schlebiającą |
N. | schlebiającym |
schlebiającym |
schlebiającym |
schlebiającym |
schlebiającą |
Ms. | schlebiającym |
schlebiającym |
schlebiającym |
schlebiającym |
schlebiającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | schlebiający |
schlebiający |
schlebiające |
schlebiające |
D. | schlebiających |
schlebiających |
schlebiających |
schlebiających |
C. | schlebiającym |
schlebiającym |
schlebiającym |
schlebiającym |
B. | schlebiających |
schlebiających |
schlebiających |
schlebiające |
N. | schlebiającymi |
schlebiającymi |
schlebiającymi |
schlebiającymi |
Ms. | schlebiających |
schlebiających |
schlebiających |
schlebiających |
Pochodzenie
Podstawę stanowił czasownik chlebić / chlebiać od rzeczownika chleb (zob.), poświadczony w postaci bezprefiksalnej np. w st.czes. chlebiti 'żyć na czyimś chlebie, na czyjś koszt'.
1. podlizywać się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
synonimy: | ktoś podbija bębenka komuś, pochlebiać, podlizywać się |
Cytaty
Wielkiego władcę lud ledwie dostrzega, lecz w jego otoczeniu chwalą go i schlebiają mu, inni znów unikają go pełni lęku, jeszcze inni pogardzają i lżą. źródło: NKJP: Internet |
|
Dobrze, że sobie porozmawialiśmy, w rozmowie z inteligentnym człowiekiem - schlebiałem mu bezczelnie - pewne rzeczy się krystalizują. źródło: NKJP: Józef Hen: Bruliony profesora T., 2006 |
|
Kto mnie zna, wie, że nie będę nikomu schlebiał i próbował przypodobać się tym, którzy mają opinię jątrzycieli czy oszołomów. źródło: NKJP: Witold Pustułka: Nie jestem Harrym Potterem, Dziennik Zachodni, 2003-01-03 |
|
Z parodystycznym przerysowaniem ona i on odgrywali rytuały codzienności, schlebiali i docinali sobie na przemian, używając wymyślnych wzorców filmowych, scenicznych, literackich [...] (brawurowa apoteoza prawdziwych lub zmyślonych zasług [...]). źródło: NKJP: Jacek Sieradzki: Życie beztlenowców, Polityka, 2001-07-28 |
|
Wielki Cesarz Konstantyn, przebiegły polityk, schlebiał zarówno chrześcijanom, jak i poganom, a nierzadko mieszał się w sprawy teologiczne, na których się nie znał. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
+ | schlebiać | + |
KOMU
|
|
+ | schlebiać | + |
KOMU +
MOWA WPROST
|
2. sprawiać satysfakcję
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | pochlebiać |
Cytaty
Sława zwycięskiego partyzanckiego komendanta, pogromcy tyrana, najwyraźniej bardzo mu schlebia. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Kongo, Gazeta Wyborcza, 1997-06-06 |
|
Wszystkich moich wiernych przepisywaczy telewizyjno-prasowych pragnę niniejszym ostrzec. Nie przed zaprzestaniem dalszego przepisywania (dosłownie!) niektórych moich informacji prasowych, bo to akurat schlebia mojej zawodowej próżności. źródło: NKJP: Uwaga, przepisywacze!, Dziennik Polski, 2002-03-05 |
|
[...] nie byłem nigdy zazdrosny o swoją kobietę, zawsze mi schlebiało to, że jest atrakcyjna dla innych. źródło: NKJP: Internet |
|
[...] przy zwrotach do adresata stosowali oni także różnego rodzaju sformułowania o charakterze laudacyjnym, które schlebiały próżności adresata i służyły przypodobaniu się autora mecenasowi. źródło: NKJP: Anna Warda: Z obserwacji nad dedykacjami mecenasowskimi w osiemnastowiecznej Rosji, 2000 |
|
Góralce najwyraźniej schlebiały oznaki zazdrości ze strony wybranka jej serca. źródło: NKJP: Stanisław Śmierciak: Miłość na ostrzu noża, Gazeta Krakowska, 2003-10-03 |
|
Jeśli malarz odkrywał te cechy jako istniejące w czyjejś twarzy i tylko je wyolbrzymiał, portret spełniał podstawowe kryterium jakości, był podobny, a przy tym schlebiał zamawiającemu. źródło: NKJP: Krzysztof Zanussi: Przyglądam się swojej twarzy, Polityka, 2000-05-20 |
Składnia
+ | schlebiać | + |
KOMU/CZEMU
|
3. popierać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
synonimy: | hołdować |
Cytaty
Sama nie schlebiała wszystkim europejskim trendom. Będąc zwolenniczką klasycznej elegancji, nie zachwycała się młodzieżowymi nowościami i plastikowymi kreacjami, które zdominowały Paryż w latach 60. źródło: NKJP: Anna Pełka: Wolność noszenia, Polityka, 2007-07-21 |
|
Zdecydowali się na nagranie ewidentnie krótszych, prostszych i przejrzystych utworów, a poza tym, aby czasem nie zostać posądzonym o schlebianie komercji, na takie połączenie tych kompozycji, żeby w efekcie układały się w jedną spójną koncepcyjną całość. źródło: NKJP: Jerzy Skarżyński: Marillion, Dziennik Polski, 2005-06-04 |
|
[...] ponieważ prawie nie ma dnia bez wstrząsającej historii, zaczęto dziennikarzy oskarżać o manipulację i schlebianie sensacji. źródło: NKJP: Internet |
|
My rewolucjonistami nie jesteśmy, a ja w szczególności nie mam zamiaru zejść na starość na schlebianie dążnościom, które uważam za zabójcze. źródło: NKJP: Andrzej Garlicki: Pozostały dekoracje, Gazeta Wyborcza, 1995-05-23 |
|
[...] niepojętym schlebianiem snobizmom jest zawarty w ustawie przepis zezwalający na wprowadzenie dotychczas niestosowanych na terytorium kraju technologii chowu zwierząt obcych faunie rodzimej, na przykład strusia czy kangura [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 20. posiedzenia Senatu RP w dniu 3 lipca 2002 r., 5. kadencja |
Składnia
+ | schlebiać | + |
CZEMU
|