UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zakopcić

Chronologizacja

1723, Jan Fryderyk Sapieha, Monumenta, cz. 2, books.google.pl

Pochodzenie

Zob. kopcić

1. szybę

Definicja

pokryć coś brudem pochodzącym z wydzielanych spalin, dymu i podobnych substancji

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zabrudzić

Połączenia

zakopcone szyby

Cytaty

	W zadymionym, zakopconym pokoju, na niewielkiej płycie kuchennej nakrytej papierem stały świąteczne przysmaki i parę napoczętych butelek. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958
	Przez zakopcone szyby okien nie dało się już widzieć niczego, nawet najczarniejszych chmur. źródło: NKJP: Marian Pilot:Na odchodnym, 2002
	Ogrzewalnia męska była długą, cuchnącą izbą, oświetloną zakopconą lampą naftową. źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2000
	[...] pozostały placki rozdeptanego śniegowego błota, ślady po ogniskach, zakopcone cegły, porozrzucane wybebeszone puszki. źródło: NKJP: Krystyna Uniechowska-Dembińska: Był pałac, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakopcę	zakopcimy
2 os.	zakopcisz	zakopcicie
3 os.	zakopci	zakopcą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopciłem +(e)m zakopcił	zakopciłam +(e)m zakopciła	zakopciłom +(e)m zakopciło	zakopciliśmy +(e)śmy zakopcili	zakopciłyśmy +(e)śmy zakopciły
2 os.	zakopciłeś +(e)ś zakopcił	zakopciłaś +(e)ś zakopciła	zakopciłoś +(e)ś zakopciło	zakopciliście +(e)ście zakopcili	zakopciłyście +(e)ście zakopciły
3 os.	zakopcił	zakopciła	zakopciło	zakopcili	zakopciły

bezosobnik: zakopcono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakopćmy
2 os.	zakopć	zakopćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopciłbym bym zakopcił	zakopciłabym bym zakopciła	zakopciłobym bym zakopciło	zakopcilibyśmy byśmy zakopcili	zakopciłybyśmy byśmy zakopciły
2 os.	zakopciłbyś byś zakopcił	zakopciłabyś byś zakopciła	zakopciłobyś byś zakopciło	zakopcilibyście byście zakopcili	zakopciłybyście byście zakopciły
3 os.	zakopciłby by zakopcił	zakopciłaby by zakopciła	zakopciłoby by zakopciło	zakopciliby by zakopcili	zakopciłyby by zakopciły

bezosobnik: zakopcono by

bezokolicznik: zakopcić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakopciwszy

gerundium: zakopcenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakopcenie	zakopcenia
D.	zakopcenia	zakopceń
C.	zakopceniu	zakopceniom
B.	zakopcenie	zakopcenia
N.	zakopceniem	zakopceniami
Ms.	zakopceniu	zakopceniach
W.	zakopcenie	zakopcenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakopcony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakopcony	zakopcony	zakopcony	zakopcone	zakopcona
D.	zakopconego	zakopconego	zakopconego	zakopconego	zakopconej
C.	zakopconemu	zakopconemu	zakopconemu	zakopconemu	zakopconej
B.	zakopconego	zakopconego	zakopcony	zakopcone	zakopconą
N.	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconą
Ms.	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakopceni	zakopceni	zakopcone	zakopcone
D.	zakopconych	zakopconych	zakopconych	zakopconych
C.	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconym
B.	zakopconych	zakopconych	zakopconych	zakopcone
N.	zakopconymi	zakopconymi	zakopconymi	zakopconymi
Ms.	zakopconych	zakopconych	zakopconych	zakopconych

odpowiednik aspektowy: zakopcać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

zakopcić

2. o silniku

Definicja

pot.

przy spalaniu paliwa wydzielić przez chwilę dużo dymu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn

Cytaty

	Jak nacisnę mocno gaz podczas przyspieszania, to potrafi zakopcić na czarno. źródło: Internet: bmw-klub.pl
	Czy sprawny silnik Diesla ma prawo czasami zakopcić? Tak, ale pod warunkiem, że z rury wydechowej puszcza od czasu do czasu dymek [...] źródło: Internet: nowiny24.pl
	Silnik jest dynamiczny, ale potrafi zakopcić. źródło: Internet: samochody.pl
	Ciężko pali na zimnym silniku i zakopci na niebiesko. źródło: Internet: ouranklub.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakopcę	zakopcimy
2 os.	zakopcisz	zakopcicie
3 os.	zakopci	zakopcą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopciłem +(e)m zakopcił	zakopciłam +(e)m zakopciła	zakopciłom +(e)m zakopciło	zakopciliśmy +(e)śmy zakopcili	zakopciłyśmy +(e)śmy zakopciły
2 os.	zakopciłeś +(e)ś zakopcił	zakopciłaś +(e)ś zakopciła	zakopciłoś +(e)ś zakopciło	zakopciliście +(e)ście zakopcili	zakopciłyście +(e)ście zakopciły
3 os.	zakopcił	zakopciła	zakopciło	zakopcili	zakopciły

bezosobnik: zakopcono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakopćmy
2 os.	zakopć	zakopćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopciłbym bym zakopcił	zakopciłabym bym zakopciła	zakopciłobym bym zakopciło	zakopcilibyśmy byśmy zakopcili	zakopciłybyśmy byśmy zakopciły
2 os.	zakopciłbyś byś zakopcił	zakopciłabyś byś zakopciła	zakopciłobyś byś zakopciło	zakopcilibyście byście zakopcili	zakopciłybyście byście zakopciły
3 os.	zakopciłby by zakopcił	zakopciłaby by zakopciła	zakopciłoby by zakopciło	zakopciliby by zakopcili	zakopciłyby by zakopciły

bezosobnik: zakopcono by

bezokolicznik: zakopcić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakopciwszy

gerundium: zakopcenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakopcenie	zakopcenia
D.	zakopcenia	zakopceń
C.	zakopceniu	zakopceniom
B.	zakopcenie	zakopcenia
N.	zakopceniem	zakopceniami
Ms.	zakopceniu	zakopceniach
W.	zakopcenie	zakopcenia

3. miasto

Definicja

pot.

spowodować zanieczyszczenie powietrza dymem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka miasto

Cytaty

Problemem u nas jest także niska emisja. Na podstawie pomiarów wiemy, że jesteśmy najbardziej zakopconą dzielnicą.

źródło: NKJP: Iza Salamon: Chwałowice najbliższe sercu, Tygodnik Rybnicki, 2007-01-09

Dymiący, zakopcony Śląsk kojarzony był do niedawna z wielkimi przemysłowymi trucicielami.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanke: Mali truciciele stają się groźni,Dziennik Zachodni, 2009-12-16

Fajnie się wchodzi po schodach, jak wcześniej szedł sąsiad palacz i zakopcił całą klatkę schodową.

źródło: Internet: wykop.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakopcę	zakopcimy
2 os.	zakopcisz	zakopcicie
3 os.	zakopci	zakopcą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopciłem +(e)m zakopcił	zakopciłam +(e)m zakopciła	zakopciłom +(e)m zakopciło	zakopciliśmy +(e)śmy zakopcili	zakopciłyśmy +(e)śmy zakopciły
2 os.	zakopciłeś +(e)ś zakopcił	zakopciłaś +(e)ś zakopciła	zakopciłoś +(e)ś zakopciło	zakopciliście +(e)ście zakopcili	zakopciłyście +(e)ście zakopciły
3 os.	zakopcił	zakopciła	zakopciło	zakopcili	zakopciły

bezosobnik: zakopcono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakopćmy
2 os.	zakopć	zakopćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopciłbym bym zakopcił	zakopciłabym bym zakopciła	zakopciłobym bym zakopciło	zakopcilibyśmy byśmy zakopcili	zakopciłybyśmy byśmy zakopciły
2 os.	zakopciłbyś byś zakopcił	zakopciłabyś byś zakopciła	zakopciłobyś byś zakopciło	zakopcilibyście byście zakopcili	zakopciłybyście byście zakopciły
3 os.	zakopciłby by zakopcił	zakopciłaby by zakopciła	zakopciłoby by zakopciło	zakopciliby by zakopcili	zakopciłyby by zakopciły

bezosobnik: zakopcono by

bezokolicznik: zakopcić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakopciwszy

gerundium: zakopcenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakopcenie	zakopcenia
D.	zakopcenia	zakopceń
C.	zakopceniu	zakopceniom
B.	zakopcenie	zakopcenia
N.	zakopceniem	zakopceniami
Ms.	zakopceniu	zakopceniach
W.	zakopcenie	zakopcenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakopcony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakopcony	zakopcony	zakopcony	zakopcone	zakopcona
D.	zakopconego	zakopconego	zakopconego	zakopconego	zakopconej
C.	zakopconemu	zakopconemu	zakopconemu	zakopconemu	zakopconej
B.	zakopconego	zakopconego	zakopcony	zakopcone	zakopconą
N.	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconą
Ms.	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakopceni	zakopceni	zakopcone	zakopcone
D.	zakopconych	zakopconych	zakopconych	zakopconych
C.	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconym
B.	zakopconych	zakopconych	zakopconych	zakopcone
N.	zakopconymi	zakopconymi	zakopconymi	zakopconymi
Ms.	zakopconych	zakopconych	zakopconych	zakopconych

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

zakopcić

4. papierosa

Definicja

pot.

zapalić tytoń, aby wdychać dym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zajarać, zajarzyć, zakurzyć, zapalić, zasmolić

Cytaty

Przed nami nałogowiec, który musi właśnie w tym momencie zakopcić. ..

źródło: Internet: natemat.pl

Kupiłam sobie paczkę, a tak żeby sobie mieć i od czasu do czasu zakopcić.

źródło: Internet: biomedical.pl

[...] nagminnie ściągają maseczki, żeby zakopcić papierosa i przy okazji wyrzucić peta na chodnik, bo za daleko do kosza!

źródło: Internet: worldbybesu.blogspot.com

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakopcę	zakopcimy
2 os.	zakopcisz	zakopcicie
3 os.	zakopci	zakopcą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopciłem +(e)m zakopcił	zakopciłam +(e)m zakopciła	zakopciłom +(e)m zakopciło	zakopciliśmy +(e)śmy zakopcili	zakopciłyśmy +(e)śmy zakopciły
2 os.	zakopciłeś +(e)ś zakopcił	zakopciłaś +(e)ś zakopciła	zakopciłoś +(e)ś zakopciło	zakopciliście +(e)ście zakopcili	zakopciłyście +(e)ście zakopciły
3 os.	zakopcił	zakopciła	zakopciło	zakopcili	zakopciły

bezosobnik: zakopcono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakopćmy
2 os.	zakopć	zakopćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakopciłbym bym zakopcił	zakopciłabym bym zakopciła	zakopciłobym bym zakopciło	zakopcilibyśmy byśmy zakopcili	zakopciłybyśmy byśmy zakopciły
2 os.	zakopciłbyś byś zakopcił	zakopciłabyś byś zakopciła	zakopciłobyś byś zakopciło	zakopcilibyście byście zakopcili	zakopciłybyście byście zakopciły
3 os.	zakopciłby by zakopcił	zakopciłaby by zakopciła	zakopciłoby by zakopciło	zakopciliby by zakopcili	zakopciłyby by zakopciły

bezosobnik: zakopcono by

bezokolicznik: zakopcić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zakopciwszy

gerundium: zakopcenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakopcenie	zakopcenia
D.	zakopcenia	zakopceń
C.	zakopceniu	zakopceniom
B.	zakopcenie	zakopcenia
N.	zakopceniem	zakopceniami
Ms.	zakopceniu	zakopceniach
W.	zakopcenie	zakopcenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakopcony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakopcony	zakopcony	zakopcony	zakopcone	zakopcona
D.	zakopconego	zakopconego	zakopconego	zakopconego	zakopconej
C.	zakopconemu	zakopconemu	zakopconemu	zakopconemu	zakopconej
B.	zakopconego	zakopconego	zakopcony	zakopcone	zakopconą
N.	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconą
Ms.	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakopceni	zakopceni	zakopcone	zakopcone
D.	zakopconych	zakopconych	zakopconych	zakopconych
C.	zakopconym	zakopconym	zakopconym	zakopconym
B.	zakopconych	zakopconych	zakopconych	zakopcone
N.	zakopconymi	zakopconymi	zakopconymi	zakopconymi
Ms.	zakopconych	zakopconych	zakopconych	zakopconych

Data ostatniej modyfikacji: 27.10.2021