UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

błyszczeć

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *blьščati

1. lśnić

Definicja

odbijać światło i dzięki temu słabo świecić

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	błyszczeć się, lśnić, lśnić się, połyskiwać, szklić się
	hiperonimy:	świecić

Połączenia

gwiazda, księżyc; morze, jezioro, woda; dach, parkiet, podłoga, szyba; samochód; hełm, zbroja; kreacja, sukienka, szata; łysina błyszczy; buty, lakierki; oczy, włosy, zęby błyszczą
błyszczeć nowością
błyszczeć od deszczu, od łez, od potu, od wilgoci; w słońcu, w świetle
błyszczeć gniewnie

Cytaty

	- Do widzenia - Mrawiński odwraca się plecami, odchodzi błyszcząc gładką, gołą czaszką. źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Doktor Twardowski, 1977
	Gospodyni była prawie jego wzrostu, szczupła i wiotka, ubrana w elegancką, czarną, dość opiętą sukienkę ze sporym dekoltem, na którym błyszczał podwójny sznur pereł. źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K., 2006
	[...] Lejla zabierała się do czyszczenia butów. Mokrą szmatką usuwała błoto z cholew, potem specjalną szczotką je pastowała, aż błyszczały. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004
	Wolski kościółek był niewielki i chłodny. Naprzeciwko nas błyszczał rozjaśniony ołtarz z Jezusem przytulonym do złotego krzyża. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007
	Dziś są to auta, które niewiele mają wspólnego z pierwotnymi konstrukcjami. Stylizowane karoserie, czerwony lakier, błyszczące felgi i nowe opony, zespoły reflektorów i inne „bajery” [...]. źródło: NKJP: K.Jakubowski: Mława: Rajdowcy z Kuklina, Tygodnik Ciechanowski, 2003-07-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	błyszczę	błyszczymy
2 os.	błyszczysz	błyszczycie
3 os.	błyszczy	błyszczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	błyszczałem +(e)m błyszczał	błyszczałam +(e)m błyszczała	błyszczałom +(e)m błyszczało	błyszczeliśmy +(e)śmy błyszczeli	błyszczałyśmy +(e)śmy błyszczały
2 os.	błyszczałeś +(e)ś błyszczał	błyszczałaś +(e)ś błyszczała	błyszczałoś +(e)ś błyszczało	błyszczeliście +(e)ście błyszczeli	błyszczałyście +(e)ście błyszczały
3 os.	błyszczał	błyszczała	błyszczało	błyszczeli	błyszczały

bezosobnik: błyszczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę błyszczał będę błyszczeć	będę błyszczała będę błyszczeć	będę błyszczało będę błyszczeć	będziemy błyszczeli będziemy błyszczeć	będziemy błyszczały będziemy błyszczeć
2 os.	będziesz błyszczał będziesz błyszczeć	będziesz błyszczała będziesz błyszczeć	będziesz błyszczało będziesz błyszczeć	będziecie błyszczeli będziecie błyszczeć	będziecie błyszczały będziecie błyszczeć
3 os.	będzie błyszczał będzie błyszczeć	będzie błyszczała będzie błyszczeć	będzie błyszczało będzie błyszczeć	będą błyszczeli będą błyszczeć	będą błyszczały będą błyszczeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		błyszczmy
2 os.	błyszcz	błyszczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	błyszczałbym bym błyszczał	błyszczałabym bym błyszczała	błyszczałobym bym błyszczało	błyszczelibyśmy byśmy błyszczeli	błyszczałybyśmy byśmy błyszczały
2 os.	błyszczałbyś byś błyszczał	błyszczałabyś byś błyszczała	błyszczałobyś byś błyszczało	błyszczelibyście byście błyszczeli	błyszczałybyście byście błyszczały
3 os.	błyszczałby by błyszczał	błyszczałaby by błyszczała	błyszczałoby by błyszczało	błyszczeliby by błyszczeli	błyszczałyby by błyszczały

bezosobnik: błyszczano by

bezokolicznik: błyszczeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: błyszcząc

gerundium: błyszczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	błyszczenie	błyszczenia
D.	błyszczenia	błyszczeń
C.	błyszczeniu	błyszczeniom
B.	błyszczenie	błyszczenia
N.	błyszczeniem	błyszczeniami
Ms.	błyszczeniu	błyszczeniach
W.	błyszczenie	błyszczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: błyszczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	błyszczący	błyszczący	błyszczący	błyszczące	błyszcząca
D.	błyszczącego	błyszczącego	błyszczącego	błyszczącego	błyszczącej
C.	błyszczącemu	błyszczącemu	błyszczącemu	błyszczącemu	błyszczącej
B.	błyszczącego	błyszczącego	błyszczący	błyszczące	błyszczącą
N.	błyszczącym	błyszczącym	błyszczącym	błyszczącym	błyszczącą
Ms.	błyszczącym	błyszczącym	błyszczącym	błyszczącym	błyszczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	błyszczący	błyszczący	błyszczące	błyszczące
D.	błyszczących	błyszczących	błyszczących	błyszczących
C.	błyszczącym	błyszczącym	błyszczącym	błyszczącym
B.	błyszczących	błyszczących	błyszczących	błyszczące
N.	błyszczącymi	błyszczącymi	błyszczącymi	błyszczącymi
Ms.	błyszczących	błyszczących	błyszczących	błyszczących

2. brylować