UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wybudzić się

Chronologizacja

1985, NKJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybudzę się	wybudzimy się
2 os.	wybudzisz się	wybudzicie się
3 os.	wybudzi się	wybudzą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybudziłem się +(e)m się wybudził	wybudziłam się +(e)m się wybudziła	wybudziłom się +(e)m się wybudziło	wybudziliśmy się +(e)śmy się wybudzili	wybudziłyśmy się +(e)śmy się wybudziły
2 os.	wybudziłeś się +(e)ś się wybudził	wybudziłaś się +(e)ś się wybudziła	wybudziłoś się +(e)ś się wybudziło	wybudziliście się +(e)ście się wybudzili	wybudziłyście się +(e)ście się wybudziły
3 os.	wybudził się	wybudziła się	wybudziło się	wybudzili się	wybudziły się

bezosobnik: wybudzono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybudźmy się
2 os.	wybudź się	wybudźcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybudziłbym się bym się wybudził	wybudziłabym się bym się wybudziła	wybudziłobym się bym się wybudziło	wybudzilibyśmy się byśmy się wybudzili	wybudziłybyśmy się byśmy się wybudziły
2 os.	wybudziłbyś się byś się wybudził	wybudziłabyś się byś się wybudziła	wybudziłobyś się byś się wybudziło	wybudzilibyście się byście się wybudzili	wybudziłybyście się byście się wybudziły
3 os.	wybudziłby się by się wybudził	wybudziłaby się by się wybudziła	wybudziłoby się by się wybudziło	wybudziliby się by się wybudzili	wybudziłyby się by się wybudziły

bezosobnik: wybudzono by się

bezokolicznik: wybudzić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wybudziwszy się

gerundium: wybudzenie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybudzenie się	wybudzenia się
D.	wybudzenia się	wybudzeń się
C.	wybudzeniu się	wybudzeniom się
B.	wybudzenie się	wybudzenia się
N.	wybudzeniem się	wybudzeniami się
Ms.	wybudzeniu się	wybudzeniach się
W.	wybudzenie się	wybudzenia się

odpowiednik aspektowy: wybudzać się

Pochodzenie

Zob. budzić

1. ze snu

Definicja

przestać spać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	obudzić się, przebudzić się, zbudzić się
	antonimy:	usnąć, zasnąć

Połączenia

wybudzić się ze snu

Cytaty

Z trudem i niechęcią wstają wczesnym rankiem, bo właśnie wtedy mają najlepsze sny. Potrzebują nieco czasu, by się wybudzić i dojść do siebie.

źródło: NKJP: Tadeusz Pieronek: Skowronki i sowy, Dziennik Zachodni, 2004-11-05

Około 3 w nocy obudził mnie kaszel syna. Mały wybudził się ze snu, ja przyniosłam coś do popicia.

źródło: NKJP: Internet

Którejś nocy (wieczora?) wybudziłem się ze snu. Otworzyłem oczy i ujrzałem cień wielgachnej góry [...].

źródło: NKJP: Nasze anioły..., Tygodnik Siedlecki, 2007-12-24

Składnia

wybudzić się

(z CZEGO)

2. oprzytomnieć

Definicja

odzyskać poczucie rzeczywistości

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obudzić się, oprzytomnieć, przebudzić się, zbudzić się

Połączenia

wybudzić się po operacji, po zabiegu
wybudzić się z narkozy, z transu; ze śpiączki

Cytaty

	Pacjentka nie wybudziła się z narkozy. Lekarze stwierdzili nagłe zatrzymanie pracy serca. źródło: NKJP: (STRZ): Lekarze przed sądem, Dziennik Polski, 2006-09-20
	Nigdy nie zapomnę chwili, kiedy wybudziłam się po operacji, otworzyłam oczy, zobaczyłam twarze lekarzy i uświadomiłam sobie, że żyję [...]. źródło: NKJP: Maria Olecha: Na rowerach dziękują za drugie życie, Dziennik Zachodni, 2009-06-13
	- Nawet nie zdążyliśmy się pożegnać, bo już nie wybudził się ze śpiączki farmakologicznej - mówi kobieta [...]. źródło: NKJP: Agata Pustułka: Czy jaworznianin zmarł dlatego, że lekarzy zgubiła rutyna?, Dziennik Zachodni, 2010-05-28
	W rzeczywistości jest to śpiączka (coma), a przypadki wybudzenia się z niej wcale nie są rzadkie. źródło: NKJP: Internet

Składnia

wybudzić się

z CZEGO

3. do życia

Definicja

uaktywnić się po okresie utajenia, spoczynku lub zastoju

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obudzić się, przebudzić się, zbudzić się

Połączenia

wybudzić się z letargu

Cytaty

RIA donosi, że niedźwiedzie w moskiewskim zoo wybudziły się ze snu, a w lasach wyrosły grzyby.

źródło: NKJP: xx: Świat w skrócie, Dziennik Zachodni, 2009-12-16

W pierwszej kolejce piłkarze byli jeszcze myślami na wakacjach i padło zaledwie 16 bramek. Pozostaje mieć nadzieję, że teraz wybudzą się z letniego letargu i kibice nie będą narzekali na nudę.

źródło: NKJP: Miłosz Bieniaszewski: Czas na pobudkę, Dziennik Polski, 2008-08-13

O tym, że budownictwo komunalne wybudziło się z długiego, zimowego snu, świadczy fakt, że są plany, by przy ulicy Korczaka powstały kolejne trzy bloki.

źródło: NKJP: (ANI): To jest budujące zjawisko, Gazeta Krakowska, 2005-10-18

Składnia

wybudzić się

z CZEGO

4. o komputerze

Definicja

inform.

zakończyć pracę w stanie oszczędzania energii elektrycznej, wiążącym się z wygaszeniem ekranu oraz zawieszeniem niektórych procesów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka

Cytaty

	System nie był zabezpieczony hasłem i komputer wybudził się ze stanu uśpienia. źródło: Internet: afromental-zapamietaj-opowiadanie.blogspot.com
	Monitor nie był w stanie wykryć, że komputer wybudził się ze stanu wstrzymania. źródło: Internet: support.hp.com
	Monitor wybudzi się automatycznie po wykryciu aktywności klawiatury, myszki lub innego urządzenia wejścia komputera. źródło: Monitor Dell SE197FP Flat Panel. Instrukcja obsługi (manualsdir.pl)
	Po przyciśnięciu przycisku zasilania telefon poprawnie wchodzi w tryb uśpienia, lecz, po ponownym przyciśnięciu nie chce się już wybudzić. źródło: Internet: forum.android.com.pl

Składnia

wybudzić się

(z CZEGO)

Data ostatniej modyfikacji: 28.07.2016