UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

safanduła

Chronologizacja

1812, SL

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1, ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	safanduła	safanduły
D.	safanduły	safandułów safanduł

C.	safandule	safandułom
B.	safandułę	safandułów safanduły
N.	safandułą	safandułami
Ms.	safandule	safandułach
W.	safanduło	safanduły

Inne uwagi

Gdy wyraz odnosi się tylko do osób płci żeńskiej, używa się r.ż., D. lm safanduł, B. lm safanduły. Gdy zaś odnosi się do osoby/osób płci męskiej, do grupy osób obojga płci albo do osoby/osób bez wskazania na płeć, używa się r. m1, D. i B. lm safandułów lub r. ż, D. lm safanduł, B. lm safanduły

Pochodzenie

Etymologia niejasna. Zdaniem Brück. wyraz z przyrostkiem -ula od niejasnej podstawy (jeden z przykładów słowa sztucznego, tak samo jak lafirynda, dyrdymałki i tp.).
Przytoczony przez St. Stachowskiego w Słowniku historycznym turcyzmów w języku polskim (s.v. safandalstwo) cytat z 1874 r.: Czerkiesi gwardjacy, dostawszy się do pałacu padyszacha, wkrótce nabrali najzupełniejszej pogardy dla safandalstwa [sic!] tureckiego i zaczęli lekceważyć swoje obowiązki i dopuszczać się rozmaitych szkandalów, w skutek czego wyprawiono ich do Azji, za Bosfor - zdaje się wskazywać na zapożyczenie z języka tureckiego.

Definicja

książk. pejorat.

osoba powolna, niezdarna i nieumiejąca poradzić sobie w życiu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ciamajda, ciamcia, ciamciaramcia, ciapa, ciapek, ciapka, cielę, ciemięga, fajtłapa, gapa, kapcan, lebiega, lebioda, niedojda, niedorajda, oferma, sierota, trąba

Połączenia

poczciwy safanduła

Cytaty

	[...] siedziały w kucki na dywanie przed telewizorem i pokładając się ze śmiechu, oglądały skecz o safandule, który nie potrafił wykonywać najprostszych czynności domowych, za co żona, herod-baba, ganiała go z wałkiem. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005
	Tu mamy rodzinę na opak: ojciec safanduła pracuje w damskim sklepie obuwniczym, matka dba o paznokcie i bez przerwy ogląda telewizję, para potomków płci obojga też pewnie nie zrobi w życiu oszałamiających karier. źródło: NKJP: Zdzisław Pietrasik: Z kogo się śmiejecie, Polityka, 2001-03-31
	[...] Taraki był fajtłapą i safandułą, nigdy nie można było na nim polegać [...]. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002
	Zachowuję się jak panna, która chciałaby kawalera przystojnego i mądrego, ale i safandułę, którym można się opiekować [...]. źródło: NKJP: Agnieszka Celeda, Jacek Sieradzki: Zawsze dużo aniołów, 2002-02-02
	Jest kochana, poczciwa i straszna z niej safanduła. Odnoszę wrażenie, że pozwoliła się całkiem oczarować temu Calverleighowi. źródło: Georgette Heyer: Zakała, 1994 (stream.doci.pl)

Data ostatniej modyfikacji: 17.01.2018