UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zwyczajny

Chronologizacja

XV w., SStp
Inne znaczenie: 'zgodny z wiedzą, nauką, tradycją'

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zwyczajny
zwyczajny
zwyczajny
zwyczajne
zwyczajna
D. zwyczajnego
zwyczajnego
zwyczajnego
zwyczajnego
zwyczajnej
C. zwyczajnemu
zwyczajnemu
zwyczajnemu
zwyczajnemu
zwyczajnej
B. zwyczajnego
zwyczajnego
zwyczajny
zwyczajne
zwyczajną
N. zwyczajnym
zwyczajnym
zwyczajnym
zwyczajnym
zwyczajną
Ms. zwyczajnym
zwyczajnym
zwyczajnym
zwyczajnym
zwyczajnej
W. zwyczajny
zwyczajny
zwyczajny
zwyczajne
zwyczajna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zwyczajni
zwyczajni
zwyczajne
zwyczajne
D. zwyczajnych
zwyczajnych
zwyczajnych
zwyczajnych
C. zwyczajnym
zwyczajnym
zwyczajnym
zwyczajnym
B. zwyczajnych
zwyczajnych
zwyczajnych
zwyczajne
N. zwyczajnymi
zwyczajnymi
zwyczajnymi
zwyczajnymi
Ms. zwyczajnych
zwyczajnych
zwyczajnych
zwyczajnych
W. zwyczajni
zwyczajni
zwyczajne
zwyczajne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zwyczajniejszy
zwyczajniejszy
zwyczajniejszy
zwyczajniejsze
zwyczajniejsza
D. zwyczajniejszego
zwyczajniejszego
zwyczajniejszego
zwyczajniejszego
zwyczajniejszej
C. zwyczajniejszemu
zwyczajniejszemu
zwyczajniejszemu
zwyczajniejszemu
zwyczajniejszej
B. zwyczajniejszego
zwyczajniejszego
zwyczajniejszy
zwyczajniejsze
zwyczajniejszą
N. zwyczajniejszym
zwyczajniejszym
zwyczajniejszym
zwyczajniejszym
zwyczajniejszą
Ms. zwyczajniejszym
zwyczajniejszym
zwyczajniejszym
zwyczajniejszym
zwyczajniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zwyczajniejsi
zwyczajniejsi
zwyczajniejsze
zwyczajniejsze
D. zwyczajniejszych
zwyczajniejszych
zwyczajniejszych
zwyczajniejszych
C. zwyczajniejszym
zwyczajniejszym
zwyczajniejszym
zwyczajniejszym
B. zwyczajniejszych
zwyczajniejszych
zwyczajniejszych
zwyczajniejsze
N. zwyczajniejszymi
zwyczajniejszymi
zwyczajniejszymi
zwyczajniejszymi
Ms. zwyczajniejszych
zwyczajniejszych
zwyczajniejszych
zwyczajniejszych

Pochodzenie

Zob. zwyczaj

1. zwyczajna dziewczyna

Definicja

taki, który niczym się nie wyróżnia i jest typowym przedstawicielem klasy obiektów, o której mowa

Noty o użyciu

Słowo zwyczajny jest częścią oficjalnych nazw często występujących roślin lub zwierząt, np. kasztanowiec zwyczajny, pokrzywa zwyczajna.
Jest też częścią terminów urzędowych lub prawniczych, np. członek zwyczajny, sesja zwyczajna, zgromadzenie zwyczajne.

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

antonimy:  nieprzeciętny, niezwyczajny, oryginalny, osobliwy, wyjątkowy

Połączenia

  • zwyczajny człowiek, obywatel; dzień; dom; zwyczajna dziewczyna, kobieta; droga; rzecz, sprawa; zwyczajne dziecko; życie

Cytaty

Szpiedzy nie noszą specjalnych ubrań i starają się zachowywać jak najzwyczajniejsi ludzie.

źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1997

Muzyka wciąż grała, ale melodia zmieniła się, dziki i wizgliwie monotonny akompaniament wirowego tańca zastąpiły zwyczajne miłe i skoczne nuty, w rytm których podnoszące się czarownice zaczęły podśpiewywać, podrygiwać i pląsać.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Zwyczajna aspiryna się skończyła, więc wzięłam rozpuszczalną z witaminą „c” [...].

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S.A., 1997

Do ozdobnej koperty z dyplomem dołączona była koperta mniejsza, całkiem zwyczajna.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

2. zwyczajne oszustwo

Definicja

nazwa, której użył nadawca, jest na pewno właściwa, bo takie są - postrzegane przez niego jako negatywne - typowe obiekty tego rodzaju

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  normalny

Połączenia

  • zwyczajne chamstwo, kłamstwo, oszustwo, świństwo, złodziejstwo; bagno

Cytaty

[...] narzucił w znacznym stopniu styl polskiej debacie publicznej, której trwałym elementem stało się pomiatanie przeciwnikiem politycznym, zwyczajne chamstwo i prymitywizm, epitety zamiast merytorycznej dyskusji, mnożenie demagogicznych haseł.

źródło: NKJP: Janina Paradowska, Polityka, 2002-05-25

Brzydki dom, łatwy do przegapienia w innych stronach, w Zakopanem urasta do miary pomnika złego smaku, nieudolności lub złej woli podszytej łapownictwem albo zwyczajnym złodziejstwem.

źródło: NKJP: Stanisław Zieliński: W stronę Pysznej, 2008

Zastanawiam się czasem, dlaczego ludzie są tak naiwni i pociąga ich gra w trzy karty. Chciwość, chęć szybkiego zysku? Od lat prasa pisze, że to zwyczajne oszustwo, a mimo to przypadki oszukania ludzi z pieniędzmi są nader częste.

źródło: NKJP: Finezja inwestowania, Życie Podkarpackie, 2009-04-03

3. zwyczajny czegoś

Definicja

przest. 
nawykły do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nawykły, przywykły

Cytaty

[...] w naszych oczach sam Pan Bóg, skądinąd zwyczajny całej ohydy świata, uchodzić mógł najwyżej za kwatermistrza śmierci.

źródło: NKJP: Andrzej Mandalian: Czerwona orkiestra, 2009

Ludzie kodeńscy, zwyczajni nadbużańskich nizin, patrzyli na otaczające przełęcz góry z podziwem bliskim przerażenia i poganiali konie [...]

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953

Rozumiem że tata zwyczajny chodzić do kotłowni kilka razy na dobę ale po co mu to na stare lata?

źródło: Internet: forum.muratordom.pl/

Składnia

bez ograniczeń + zwyczajny +
CZEGO
szyk: neutralny

Frazeologizmy

dziurawiec zwyczajny
myszołów zwyczajny
profesor zwyczajny
profesura zwyczajna
Data ostatniej modyfikacji: 05.06.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj