Chronologizacja
Pochodzenie
Od: jako (zob. jak II ) i by (zob.).
1. stwierdził, jakoby
Definicja
Kategoria znaczeniowa
wykładnik oceny prawdziwości sądu
Cytaty
|
Był nawet taki moment, że wyznawcy pochodzący z Żydów zaczęli opowiadać, jakoby Apollos miał słuszność, zaś nauczanie Pawła było błędne, czemu znowu przeciwstawiali się Grecy i Syryjczycy. źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1996 |
|
|
Zapewnienia, jakoby barbarzyńskie elity gardziły złotem, pozwoliła skorygować archeologia. źródło: NKJP: Karol Modzelewski: Barbarzyńska Europa, 2004 |
|
|
Pogłoski, jakoby Dostojewski, który miał także obsesję na punkcie młodych dziewcząt, był zaangażowany w seks z nieletnimi, nie zostały nigdy udowodnione. źródło: NKJP: Jan Sar Skąpski: Śladami Wenus. Astrologia życia intymnego, 1998 |
|
|
Wieszczka Maria i arcykapłan Aaron byli niezadowoleni, że Mojżesz utrzymywał, jakoby tylko przez jego usta przemawiał Jahwe i że on sam tylko ma prawo rządzić w jego imieniu. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1996 |
|
|
Skorzystano z okazji, aby zanegować informację „Evening Standard”, jakoby Beck miał ostrzec Moltkego, iż w wypadku wojny Wielkiej Brytanii i Francji w obronie Czechosłowacji, Polska stanie po stronie tych mocarstw. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995 |
Odmiana
część mowy: włącznik
Składnia
| _: Zd.Nadrz., jakoby _: Zd.Podrz. Zd.Nadrz.: Cz. lub Rz. mówienia Zd.Podrz.: Cz. cz. przesz., bezok. |
||
| aglutynacja: w Zd. z Cz. cz. przesz. obligatoryjna: jakobym , jakobyś , jakobyśmy , jakobyście | ||
| szyk: stała antepozycja względem wprowadzanej części zdania |
2. rzekomo
Definicja
Kategoria znaczeniowa
wykładnik ewidencjalności i oceny prawdziwości sądu
Cytaty
|
[...] odwołuje się do przykładu kredowych dinozaurów o bardzo masywnej czaszce, pachycefalozaurów, które miały jakoby (ale mało na to dowodów) przyjmować niemal całkiem wyprostowaną postawę. źródło: NKJP: Marcin Ryszkiewicz: Przepis na człowieka, 1996 |
|
|
I ustylizowana odpowiednio na nieśmiałość pensjonarki, co to już wie, co w niej siedzi, ale jakoby nie wie, co z tym zrobić. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Zły Tyrmand, 2007 |
|
|
Zwykle były to ekspozytury wytwórców zagranicznych sprzedające zegarki, droższe kosmetyki o szczególnych jakoby walorach. źródło: NKJP: Feliks Jabłkowski: Dom Towarowy Bracia Jabłkowscy. Romans ekonomiczny, 2005 |
|
|
Podobno jest przy tym i starostą. Jakoby od wczoraj. Może to plotki? źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996 |
Odmiana
część mowy: partykuła
podklasa: epistemiczna
Składnia
| jakoby _ |
|||
|
ograniczenia zakresu użycia:
nie: w Zd. optat.
nie: w pytaniach rozstrzygnięcia z czy nie: z leksykalnymi wykładnikami pytań o uzupełnienie nie: z partykułami implikującymi wiedzę lub niewiedzę mówiącego |
|||
| szyk: zmienny: neutralna antepozycja | |||
3. jakoby był
Definicja
Kategoria znaczeniowa
wykładnik porównania
Cytaty
|
To, że opętany nie miota się, nie krzyczy, lecz leży jakoby martwy, dowodzi, że zawładnął nim któryś z demonów podległych Samaelowi właśnie. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002 |
|
|
I chwil minęło mało-wiele, a Pan w glorii i chwale wiekuistej, z piekieł, poprzez w podłodze rozpadlinę, na ziemię wstąpił, i serca me trzy w dłoniach ostrożnie dzierżąc, jakoby skarby to jakie były przeogromne, szedł ku mnie powoli. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998 |
|
|
[...] a myśmy jednym westchnęli podziwu głosem, bo była ona wieżyca jakoby z oparu utkana, mgły mająca za fundamentum, a u szczytu zwieńczona lśnieniem zorzy, czarnoksięską aurora borealis. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997 |
Odmiana
część mowy: przyimek
Składnia
| jakoby _ |
||
| szyk: stała antepozycja względem wprowadzanego wyrażenia |